این روزها تب خرید و فروش غذاهای ارگانیک یا همان مواد غذایی که به طور طبیعی و بدون هیچ نوع کود یا آفت کشی تولید می‌شوند، در میان مردم سوپرمارکت‌ها و میوه‌فروشی‌ها بالا گرفته است؛ به‌طوری که با یک جست‌وجوی ساده در فضای مجازی می‌توانید با تبلیغاتی متفاوت از شیر مرغ تا جان آدمی‌زاد که بصورت ارگانیک تولید و بفروش می‌رسند را مشاهده کنید! آگاه نبودن مردم جامعه از نحوه تشخیص این محصولات و ناکافی بودن نظارت مراکز مرتبط باعث سواستفاده برخی از فروشندگان انواع محصولات تحت عنوان ارگانیک شده که در این آشفته بازار افراد متقاضی راهی برای تشخیص این محصولات که در برخی مواقع با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسند ندارند.
درحالی که بسیاری از مردم جامعه با گرانی برخی از محصولات در حال دست و پنجه نرم کردن هستند برخی دیگر از افراد با انتشار تبلیغاتی غیر واقعی درحال فروش برخی اقلام با قیمت های نجومی هستند؛ در آخرین مورد یکی از مراکز تولید کننده گوشت قرمز با انتشار آگهی در برخی از صفحات اقدام به فروش گوشت قرمز (ارگانیک) به قیمت 700 تا 900 هزارتومان کرده بود که مسئول بازرسی اتاق اصناف این ارقام را غیرواقعی دانست.
شرکت‌های تولید کننده از نام ارگانیک سواستفاده نکنند
آزاد عمرانی عضو هیأت رئیسه انجمن ارگانیک ایران در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری فارس، در خصوص محصولات ارگانیک مانند گوشت و شیر عرضه شده در بازار، توضیح داد: در حال حاضر در کشور ما چند تعاونی عشایری با رعایت برخی استانداردها اقدام به تولید گوشت ارگانیک کرده‌اند اما باید توجه داشته باشیم که بر اساس قیمت‌گذاری‌ها، قیمت این گوشت‌ها به بیش از 50 هزار تومان تجاوز نمی‌کند و اصولاً محصولات ارگانیک اختلاف قیمت زیادی با سایر گوشت‌هایی که به صورت تازه و گرم عرضه می‌شوند ندارند. وی ادامه داد: در موضوع تولید شیر ارگانیک باید به شیر تولید شده از دام و همچنین فرآیند تولید محصول توجه ویژه داشته باشیم. در حال حاضر در کشورما فقط یک شرکت در زمینه تولید شیر ارگانیک فعالیت می‌کند که سازوکار و مقررات‌های لازم را طی کرده و در مرحله گذار قرار دارد.
عضو هیأت رئیسه انجمن ارگانیک ایران در ادامه توضیح داد: فرآیند تبدیل محصول رایج به ارگانیک نیازمند یک زمان سه ساله است که طی این دوره فرایندهای غیرارگانیک تحت کنترل قرار می‌گیرند و با بررسی‌های انجام شده و رعایت برخی از قوانین توسط شرکت‌ها محصولات ارگانیک تولید می‌شود. عمرانی تصریح کرد: به طور مثال در مراتع باید به موضوعاتی نظیر فاصله مرتع با سایر زمین‌های کشاورزی که در آنها از سموم کشاورزی استفاده می‌شود توجه داشته باشیم و همچنین در زمین کشاورزی که دام‌ها از آن تغذیه می‌کنند در طی یک زمان سه ساله باید سموم کشاورزی، کودهای شیمیایی حذف شوند و اگر در گذشته نیز در زمین موردنظر از این مواد استفاده می‌شد باید طی این دوره این مواد از بین بروند. وی افزود: باید توجه داشته باشیم که در فرآیند فراوری شیر نیز کارخانه موردنظر باید از تزریق آنتی‌بیوتیک و افزودنی‌های شیمیایی، رنگ، طعم‌دهنده‌ها و ضدعفونی کننده‌ها در محصول خودداری به عمل آورد.
عمرانی گفت: در سال اول رعایت این استانداردها قوانین بین‌المللی اجازه می‌دهد محصول ارگانیک وارد بازار شود اما باید نام در مرحله گذار در این قانون ذکر شود. در حال حاضر در کشور ما یک شرکت تولیدکننده شیر ارگانیک در حال گذار اقدام به ارائه این محصولات کرده است که قیمت این محصول تفاوت چندان زیادی با محصولات دیگر ندارد و افزایش قیمت چند درصدی محصولات ارگانیک نیز به دلیل رعایت استانداردهای ارگانیک است. وی تاکید کرد: شیر خشک ارگانیک توسط یکی از شرکت‌های داخلی وارد کشور می‌شود که صحت این محصول توسط سازمان استاندارد تایید شده است، لذا باید توجه داشت سایر محصولاتی که با قیمت‌های بسیار گران در بازار تحت عنوان محصولات ارگانیک عرضه می‌شوند تحت نظارت دقیق بازرسان قرار بگیرند و در صورت سو استفاده از نام ارگانیک برخوردهای لازم با آنها صورت گیرد.
نحوه تشخیص محصولات ارگانیک
در بسیاری از مراکز فروش مرکبات نیز با تبلیغ گسترده در فضای مجازی اقدام به فروش میوه‌ها با نام ارگانیک کرده‌اند که خریدار محصول آگاهی کافی در خصوص تشخیص این محصولات ندارد، فرنوش فلاح‌پور مسئول کانون کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد در این خصوص می‌گوید: برای تشخیص محصولات ارگانیک استاندارد، مصرف‌کنندگان باید به گواهی استاندارد و ارگانیک در این محصولات توجه کنند. وی ادامه داد: گاهی کشاورزی مدعی می‌شود که هیچگونه کود و سم شیمایی در محصولات استفاده نکرده و محصولاتش ارگانیک است؛ ممکن است این محصول سالم باشد اما زمانی می‌توان گفت ارگانیک است که مراحل بازرسی محصولات ارگانیک را طی کرده و کاملا براساس استانداردهای کشاورزی ارگانیک باشد و شرکت‌های بازرسی مرتبا محصولات را بازرسی کرده باشند.
فلاح‌پور توضیح داد: زمینی می‌تواند تولید ارگانیک داشته باشد که حداقل سه سال از استفاده از محصولات شیمیایی در آن گذشته باشد و تحت بازرسی شرکت‌های بازرسی نیز قرار گرفته باشد تا تاییدیه ارگانیک را دریافت کند؛ شرکت‌های گواهی دهنده مختلفی هستند که استاندارد ایران، اروپا، امریکا و یا ژاپن را رعایت می‌کنند؛ امیدواریم با توجه به تقاضای زیادی که در بازار وجود دارد، نظارت و بازرسی‌های کافی نیز برای کشاورزی ارگانیک صورت گیرد تا مسیر آن به درستی طی شود. با توجه به روند روز افزون تبلیغات و فروش محصولات ارگانیک در سطح شهر و خصوصا فضای مجازی و استفاده افراد سودجو از نام ارگانیک برای فروش محصولات خود لازم است وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و سایر سازمان‌های مربوطه با آگاهی بخشی به مردم جامعه و نظارت بیشتر نقش پررنگ‌تری در ایفای مسئولیت از خود نشان دهند.
همچنین سازمان‌های مرتبط می‌توانند با راه‌اندازی یک سازوکار مشخص از قبیل آزمایشگاه‌ها و نظارت مستمر بر مراکز تولید کننده محصولات ارگانیک، نصب برچسب و نشان مختص برای این فرآورده‌ها و همچنین ارایه یک الگوی قیمت‌گذاری منطقی متقاضیان این محصولات را از سردرگمی در آورده و راه سودجویی را برای افرادی که از این فضای گل آلود درصدد ماهی گیری هستند را سد کنند.
