تصور کنید که سبزیجاتی خوشمزه، زیبا و ارگانیک را از یک قطعه ۱۵ در ۲۰ فوت (۴,۵ در۶ متر) برداشت کنید. ۱۰۰ پوند (حدود ۴۵۰ کیلوگرم) گوجه فرنگی را فقط از فضای ۱۰۰ فوت مربعی (حدود ۹ مترمربعی) و ۲۰ پوند (حدود ۹ کیلوگرم) هویج را فقط از فضای ۲۴ فوت مربعی (حدود ۲ مترمربعی) برداشت کنید. برداشت محصولاتی نظیر این ها آسان تر از آن چیزی است که فکر می کنید. به گزارش سایت "رودالس اورگانیک لایف"، راز باغ بانی فوق العاده پربار، صرف وقت برای طراحی راهکارهایی است که برای باغ شما مفید باشد. در این جا هفت راهکار برای داشتن بالاترین بازده محصول ارائه شده که از سوی باغبانانی است که آموخته اند استفاده از فضای باغ خود را به حداکثر برسانند.
۱- خاک خود را بسازید
متخصصان باغبانی معتقدند که ساخت خاک تنها عامل بسیار مهم در افزایش بازده محصول است. خاکی عمیق و غنی از مواد ارگانیک، سبب رشد ریشه های سالم و گسترده شده که می تواند به آب و مواد مغذی بیشتری دسترسی یابد. نتیجه این کار، رشدی فوق العاده پربار و سرسبز در سطح زمین است. سریع ترین روش برای داشتن لایه ای از خاک عمیق و حاصلخیز ساخت بسترهای مرتفع است. عملکرد بستر مرتفع، ۴ برابر بیشتر از همان مقدار فضای کاشته شده در ردیف هاست. این امر فقط به دلیل از دست رفتن حاصلخیزی خاک نیست، بلکه فضای کافی -با استفاده از فضای کمتر برای مسیرها، می توانید گیاهان بیشتری داشته باشید.
همچنین، بسترهای مرتفع در زمان نیز صرفه جویی می کند. محققی زمان کاشت گیاه و حفظ باغی در بسترهای ۳۰ فوت مربعی (۲,۷۸ مترمربعی) را دنبال کرد و دریافت که نیازمند گذراندن وقتی حدود ۲۷ ساعت در باغ خود از اواسط ماه می تا اکتبر است. او توانست یک هزارو ۹۰۰ پوند (حدود ۸۶۰ کیلوگرم) سبزیجات تازه برداشت کند که ذخیره مواد غذایی یک سال برای سه نفر و در کل حدود ۳ روز کار است. بسترهای مرتفع چقدر در زمان صرفه جویی می کند؟ به اندازه کافی نزدیک بودن گیاهان به یکدیگر هنگام رشد، سبب می شود که سایه انداختن شان با علف های هرز رقابت کند، در نتیجه زمان کمتری صرف وجین کردن (کندن علف های هرز) می شود. همچنین فضای نزدیک به هم، سبب آبیاری و برداشت کارآمدتر می شود.
۲- بسترها را به شکل گرد فرم دهید
اشکال بسترها می توانند متفاوت باشند. بسترهای مرتفع کارآمدتر و جادار، لبه های بالایی شان به آرامی به قوس ختم می شود. مثلاً، بستر گردی با عرض سرتاسر ۵ فوت (حدود ۱,۵ متر) در حالت قوس دار عرض آن حدود ۶ فوت (۱.۸ متر) می شود و سطح کاشت یک فوتی (حدود ۰.۳ متری) را ایجاد می کند. مثلاً، با گردن کردن بالای بستری به طول ۲۰ فوت (حدود ۶ متر)، کل سطح کاشت از ۱۰۰ به ۱۲۰ فوت مربع (۹ به ۱۱ مترمربع) افزایش می یابد. این کار افزایش ۲۰ درصدی فضای کاشت را در همان مقدار فضای زمین به ما می دهد. کاهو، اسفناج و دیگر سبزیجات پهن برگ سبز، محصولات بسیار مناسبی برای کاشت در بسترهایی با لبه های گرد هستند.
۳- فضایی هوشمندانه
برای به دست آوردن حداکثر بازده محصول از هر بستر، به نحوه چیدمان گیاهان هنگام کاشت توجه کنید. از کاشت گیاهان در الگوهای مربع شکل و یا ردیفی خودداری کنید. به جای آن، با کاشت گیاهان به صورت مثلی آنها را گیج کنید. با انجام این کار، هر بستر را با ۱۰ تا ۱۴ درصد گیاهان بیشتر پر کنید. دقت کنید گیاهان در فضای بسیار فشرده ای قرار نگیرند. برخی گیاهان در فضاهای تنگ به رشد کامل و یا بازده مطلوب نمی رسند. مثلاً، هنگامی که یک محقق فاصله کاشت کاهوی رومانیایی را از ۸ به۱۰ اینچ (۲۰ به ۲۵ سانتی متر) افزایش داد، وزن محصولات برداشت شده دو برابر شد. (به خاطر داشته باشید که وزن برداشت محصول در هر مترمربع مهمتر از تعداد محصول در هر متر مربع است). همچنین فضای فوق فشرده می تواند در گیاهان تنش ایجاد کند و آنها را به بیماری ها و تهاجم حشرات حساس تر سازد.
۴- پرورش رو به بالا
مهم نیست که باغ شما چقدر کوچک است، شما می توانید محصولات بیشتری را به صورت عمودی پروش دهید. رشد محصولات بالارونده نیازمند به فضا مانند گوجه فرنگی، لوبیا سبز، نخود فرنگی، کدو تنبل، خربزه و خیار به طور مستقیم و رو به بالا به وسیله داربست، حصار، قفسه و چوب حمایت می شود. همچنین رشد گیاهان به صورت عمودی در زمان صرفه جویی می کند. برداشت و نگهداری سریع تر می شود، چون شما می توانید جای دقیق میوه ها را ببینید. گیاهان بالارونده کمتر در اثر بیماری های قارچی آسیب می بینند که به دلیل بهبود گردش هوا در اطراف شاخه و برگ هایشان است.
سعی کنید محصولات بالارونده را در یک طرف بسترهای مرتفع با استفاده از داربست ها و یا تیرهای محکم از توری های نایلونی و یا رشته هایی در میان آنها برای ایجاد سطح بالارونده پرورش دهید. این گیاهان را محکم به داربست ها ببندید. اما نگران سالم ماندن میوه های سنگین نباشید -حتی کدو تنبل ها و خربزه ها که ساقه های ضخیم تری دارند که از آنها مراقبت می کند.
۵- پرورش ترکیبی محصولات
کاشت ترکیبی محصولات سازگار در فضا صرفه جویی می کند. به ترکیب قدیمی گونه های بومی آمریکایی توجه کنید -سه خواهر: ذرت، نخود فرنگی و کدو تنبل. دانه های ذرت درشت از لوبیا سبز حمایت می کند، در حالی که کدو تنبل آزادانه در زمین زیر آنها رشد می کند و برای رقابت با علف های هرز بر آنها سایه می اندازد. نوع پرورش ترکیبی کارساز است زیرا این محصولات با یکدیگر سازگارند. دیگر محصولات ترکیبی سازگار عبارتند از: گوجه فرنگی، ریحان و پیاز، کاهوها و کلم ها؛ هویج، پیاز و تربچه؛ چغندر و کرفس.
۶- موفقیت با کاشت متوالی
کاشت متوالی به شما امکان می دهد که بیش از یک نوع محصول را در فضایی مشخص در طول فصل رشد پرورش دهید. با این روش، بسیاری از باغداران می توانند سه و یا چهار نوع محصول را در یک منطقه مشخص برداشت کنند. مثلاً، محصول زودرس کاهو را می توان با ذرت زودرس دنبال کرد و ذرت را به دنبال سبزی های بیشتر و یا سیر پرورش داد که تمامی این ها در طول یک فصل رشد امکان پذیر است. برای آن که از کاشت متوالی بهره بیشتری ببرید:
- از نشاء استفاده کنید. هنگامی که یک نشاء یک ماهه یا چند ساله را می کارید، خیلی سریع تر از کاشت مستقیم بذر رشد می کند.
- ارقام زودرس را انتخاب کنید.
- در هر بار کاشت، خاک را با لایه ای به قطر نیم تا ۱,۵ سانتی متر کمپوست مجدداً پر کنید (فضایی در حدود یک تا ۹ متر مربع). این کار را چند سانتی متر بالاتر از سطح خاک انجام دهید.
۷- فصل رشد را طولانی کنید
با اضافه کردن چندین هفته به پایان فصل رشد می توانید زمان کافی برای رشد دیگر محصولات متوالی -مثلاً کاهو، کلم پیچ و شلغم- را به دست آورید و یا در پایان فصل رشد گوجه فرنگی های بیشتری را برداشت کنید. به منظور داشتن هفته های اضافی برای تولید، باید دمای اطراف گیاه را گرم نگه دارید، حتی زمانی که دمای هوای محیط سرد باشد و این کار را با مالچ پاشی، کلوچز۱(Cloches)، پوشش های ردیفی و کولدفریمز۲(Coldframes) انجام دهید.
همچنین می توانید پرورش محصولات عاشق گرما مانند خربزه ها، فلفل ها و بادنجان ها را که بسیار زود رس نیز هستند با دو پوشش آغاز کنید؛ یکی برای گرم کردن هوای اطراف و دیگری برای گرم کردن خاک در اوایل فصل بهار. حدود ۶ تا ۸ هفته قبل از آخرین دوره یخبندان، به خاک سرد پیش گرمایش دهید و این کار را با استفاده از مالچ انتقال دهنده مادون قرمز۳(IRT) و یا پلاستیک سیاه انجام دهید که گرما را جذب می کند. سپس بسترها را با تونل های پلاستیکی شفاف و چاک دار بپوشانید. هنگامی که دمای خاک به ۶۵ تا ۷۰ درجه فارنهایت (۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی گراد) رسید، گیاهان را با مالچ پلاستیکی سیاه و یا کاه برای به دام انداختن گرمای بیشتر بپوشانید. هنگامی که دمای هوا گرم تر شد و خطر یخبندان از بین رفت، تونل های پلاستیکی را بردارید. مجدداً در پایان فصل رشد که هوا سرد می شود آنها را بپوشانید.
پانوشت:
۱. پوشش شفاف کوچکی برای محفاظت گیاه در هوای سرد.
۲. قاب چوبی چهار وجهی که روی آن را با شیشه یا پلاستیک قابل جا به جایی پوشانده و روی زمین قرار می دهند تا داخل آن گیاه بکارند و یا از گیاه در برابر سرمای محیط محافظت کنند.
۳. Infrared-Transmitting Mulch از انواع مالچ های مصنوعی که برای پوشاندن گیاه استفاده می شود.
