Jasminum officinale
Jasminum grandiflorum
یاس گُلی بسیار خوشبو و زیبا است که به آن یاسمین (به انگلیسی Jasmine) نیز می‌گویند و در رنگ‌های سفید، زرد، بنفش و کبود وجود دارد. این گل زیبا و بسیار خوشبو، به صورت درختچه زینتی است و از قدیم زینت‌بخش باغ‌ها و باغچه‌های ایرانی بوده است. امروزه با وجود آپارتمانی شدن خانه‌ها و نبود حیاط، بیشتر افراد علاقه‌مند هستند بتوانند بوته یاس را در آپارتمان خود نگهداری کنند. تکثیر گل یاس به سه روش قلمه زدن، خواباندن شاخه‌های پایینی و ازدیاد از طریق پاجوش قابل انجام است که در ادامه توضیح داده می‌شود:
۱- خواباندن شاخه
برای تکثیر گل یاس به این روش، شاخه‌های یک تا دو ساله گیاه که سالم و قوی هستند و در پایین‌ترین بخش بوته هستند را انتخاب کنید. توجه داشته باشید، شاخه انتخابی بایستی دارای حداقل دو یا سه جوانه باشد. گلدانی را با ماسه نرم پر کنید و قسمت میانی شاخه را در داخل گلدان بکارید. پیشنهاد می‌کنیم قبل از کاشت شاخه گل یاس در گلدان، با چاقویی تند و تمیز، بخشی از ساقه را که قرار است داخل ماسه کاشته شود، خراش دهید تا ریشه‌زایی سریع‌تر انجام شود. بعد از کاشت، گلدان را به طور کامل آبیاری کنید و در طول این مدت، آب، نور و دمای مناسب را برای گیاه فراهم کنید. در حدود یک تا دو ماه بعد شاخه یاس ریشه‌دار شده است و شما می‌توانید آن را از گیاه مادری جدا کنید.
۲- قلمه زدن
یکی از ساده‌ترین روش‌های تکثیر گل یاس، قلمه زدن است. بهترین زمان برای قلمه زدن یاس، اواخر تابستان و قبل از باز شدن جوانه‌ها است. به این منظور تعدادی از شاخه‌های ضخیم گیاه را انتخاب کنید و هر شاخه را توسط قیچی باغبانی یا چاقوی تیز به چند قطعه با طول ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر برش دهید. توجه داشته باشید، انتهای برش‌ها حتما به صورت اریب باشد. همچنین لازم است هر قلمه‌ی یاس دارای سه تا چهار بند (جوانه) و یک تا دو برگ باشد. در صورتی که تعداد برگ‌ها بیشتر است، برگ‌های اضافی را جدا کنید تا انرژی گیاه صرف ریشه‌زایی شود. برای کیفیت بهتر می‌توانید انتهای قلمه‌ها را با هورمون ریشه زایی آغشته کنید. قلمه ها را داخل گلدانی حاوی ماسه نرم و مرطوب بکارید. لازم است یک سوم از قلمه یاس را داخل خاک فرو کنید. گلدان‌های حاوی قلمه را در محیط سایه با نور غیر مستقیم، دما و رطوبت مناسب قرار دهید و همه روزه به آن‌ها آب بدهید. دو ماه طول می‌کشد تا قلمه‌ها ریشه‌دار شوند، بعد از این مدت می‌توانید آن‌ها را به گلدان اصلی منتقل نمایید.
۳- تکثیر از طریق پاجوش
گل یاس سیستم ریشه بندی قوی و گسترده‌ای دارد و به دلیل بالا بودن حجم زیاد ریشه‌ها، تعداد پاجوش‌های گیاه نیز زیاد است؛ لذا جدا کردن و کاشت پاجوش‌ها در فصل بهار یکی دیگر از روش‌های تکثیر گل یاس است.
نیاز‌های محیطی و شرایط نگهداری گل یاس در گلدان
نور: گل یاس گیاهی آفتاب دوست است و نیاز به نور کافی خورشید دارد. بنابران گلدان خود را در پرنورترین محل آپارتمان قرار دهید. بالکن شمالی آپارتمان بهترین مکان برای نگهداری گلدان یاس است. جالب است بدانید نور مستقیم خورشید باعث سوختن برگ‌ها و نور کم محیط منزل، باعث دراز و علفی شدن بوته یاس و عدم گلدهی می‌شود.
آبیاری: دفعات آبیاری گل یاس بسته به درجه حرارت محیط فرق می‌کند. در صورت بالا بودن دما، روزانه گیاه را آبیاری کنید.
خاک: مخلوط خاکبرگ، ماسه و خاک معمولی باغچه برای کاشت و تکثیر گل یاس مناسب است. همچنین می‌توانید، از ماسه بادی رودخانه‌ای و پرلیت استفاده کنید.
دما: گل یاس به دمای بالا مقاوم است؛ با این وجود برای گلدهی، نیاز به هوای خنک دارد. هرچه دمای محیط خنک‌تر باشد، طول عمر گل‌ها بیشتر خواهد بود.
کوددهی: کوددهی منظم این گل (هر دو هفته یکبار) به ویژه در طول فصل گلدهی، باعث رشد بهتر و پرگل‌تر شدن گیاه می‌شود. به این منظور از کود‌های کامل نیتروؤن، فسفر و پتاس موجود در بازار استفاده کنید و آن را همراه با آب آبیاری در اختیار گیاه قرار دهید. به این منظور می‌توانید نصف قاشق چایخوری از این کود را با چهار لیتر آب حل کرده و با آبپاش روی گل برگ‌ها بپاشید و باقیمانده را در گلدان بریزید.
گل یاس در طب سنتی و صنعت عطرسازی کاربرد‌های فراوانی دارد و امروزه از آن در رایحه درمانی استفاده می‌شود. شما می‌توانید با کاشت و نگهداری یاس در خانه، از رایحه مفید و آرامبخش آن استفاده کنید و باعث تغییر خلق و خو و ایجاد شادی در محیط منزل شوید.
