عسل یک ماده غذایی عالی بسیار غنی و انرژیبخش است. با توجه به این که عسلهای زیادی در بازار موجود است، تشخیص عسل طبیعی دغدغه بسیاری از مصرفکنندگان است. کیفیت و اثربخشی عسل طبیعی چندین برابر عسل مصنوعی است، اما آیا میتوانیم عسل طبیعی را از عسل تقلبی تشخیص دهیم؟
تشخیص عسل طبیعی
طعم و رنگ و میزان رطوبت انگبین رابطه مستقیمی با محیطی که زنبور در آن تغذیه میکند و میزان بارندگی و رطوبت هوا دارد، بنابراین عسلهای بازار متنوع هستند و این تنوع شناسایی عسل خوب را دشوار کرده است چون یک رنگ یا طعم خاص وجود ندارد که معیاری قطعی برای شناسایی عسل مرغوب باشد. این شناسایی مهارت ویژهتری میخواهد. برای مصرفکننده عادی یک راه اصلی برای تشخیص عسل طبیعی وجود دارد که به مرور زمان و تجربه در آن قویتر میشود، آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است. یعنی با چشم شکل ظاهری عسل را ارزیابی، با بینی بو و با زبان مزه کند و اگر مجموعه این عوامل مناسب بود و انگبین عطر و طعم گلها را داشت، طبیعی است و ارزش دارد که بهای آن در حد معقول پرداخته شود به جز این موارد، چند ترفند ساده هم وجود دارد.
عسل طبیعی شکرک میزند
ممکن است فکر کنید که عسل شکرکزده چون بار سنگین کلمه شکر را دارد، تقلبی است. اما حقیقت متفاوت از این باور رایج است و در واقع شکرک زدن عسل روشی مطمئن برای تشخیص عسل طبیعی میباشد. متبلور شدن انگبین به دلیل آرایش مولکولی آن است و بسیاری از عوامل طبیعی از جمله نوع گل یا گیاه، زنبور عسل و دما در آن نقش دارند. شکرک زدن عسل یک هدیه از طبیعت است و نشانه آن است که عسل شما کاملا خام و طبیعی است. توصیه میشود عسلهای شکرکزده به صورت طبیعی مصرف شده و حرارت داده نشوند زیرا حرارت باعث کاهش کیفیت عسل میشود.
تست چسبندگی
دو ظرف انتخاب کنید. عسلی که میخواهید طبیعی بودن آن را تشخیص دهید، در یک ظرف پارچ مانند بریزید که مجرای سر ریز آن نازک باشد، این ظرف را با ارتفاع حدود یک متر درون ظرف دیگر طوری سرازیر کنید تا یک رشته نازک عسل به ظرف دوم سرازیر شود. عسلی که مرغوب باشد چسبندگی فوقالعاده ای دارد و به صورت یک نخ سرازیر میشود و تا به ظرف پایینی نرسد از ظرف بالایی دل نمیکند. اما شهد نامرغوب حالت تالاپ، تالاپ فرو میافتد.
تست آب سرد
اگر مقداری عسل طبیعی را در یک لیوان آب خنک بریزید، عسل کاملا حالت چسبندگی خود را حفظ کرده و خیلی سخت و خیلی دیر در آب سرد حل میشود. یک لیوان را پر از آب سرد (نه ولرم) کنید و با قاشق مقداری عسل را از ارتفاعی بالاتر از لیوان به آب بیفزایید. اگر عسل به صورت عمودی و رشتهای درون آب بریزد، در ته آن جمع شده و به سرعت حل نشود و مدت زیادی به همان حال باقی بماند، یعنی عسل مرغوبی است اما شهد نامرغوب در اندک زمانی در آب حل میشود و رنگ و طعم آن به آب سرایت میکند.
تست رنگ
عسل طبیعی رنگ های متفاوتی دارد و بر حسب این که متعلق به کدام منطقه یا کدام گل است، رنگش متفاوت است. طیف رنگهای عسل از سفید تا انواع زردی مایل، عقیق به قرمز و حتی قهوهای متغیر است، اما رنگ آن مثل بقیه ویژگیها باید پایدار و یکنواخت باشد. یکی از راههای شناخت عسل طبیعی این است که رنگ عسلها را بشناسید. عسل اقاقیا به رنگ سفیدی میزند، عسل بهار نارنج زرد طلایی است، عسل جنگلهای مازندران زرد مایل به سبز، عسل آویشن عقیقی قرمز و عسل کاج جنگلهای اروپا متمایل به قهوهای میباشد. همه این عسلها خوب و طبیعی هستند و در جای جای ظرف آنها تفاوت رنگ دیده نمیشود و با گذر زمان رنگ آنها تغییر نمیکند.
تست قیمت
عسلی که قیمت آن ارزانتر از قیمت اکثریت فروشندهها باشد، احتمال بسیار زیاد تقلبی است زیرا هزینه تولید یک کیلو عسل طبیعی بیشتر از این مقدار میباشد. اغلب عسل طبیعی را گروههایی از افراد باتجربه در زنبورداری عرضه میکنند و قیمت آن به دلیل محدودیت و دشواری گردآوری بالاست. البته ممکن است برخی از عسلهایی که به این نام فروخته میشوند از این جنس نباشند و لزوما قیمت بالا نشانه خوبی عسل نیست. شناسایی عسل طبیعی به صورت دقیق با روشهای فوق ناممکن بوده و تنها از عهده آزمایشگاه بر میآید. روش آزمایشگاهی بهترین نوع تشخیص خلوص عسل است، بنابراین شاید بهتر باشد برای تهیه عسل خوب به فروشندههای معتبر و مطمئن مراجعه شود. البته پیشنهاد میشود حتی اگر عسل خیلی مرغوب در دسترس ندارید دست از عسل نامرغوب هم برندارید زیرا در تولید آن هم از فرآیند تولید عسل طبیعی استفاده میشود که میتواند تا حدودی آثار عسل را در خود داشته باشد.