عنوان مقاله:
استانداردهای ملی کشاورزی زیستی (ارگانیک) ایران: مفاهیم، اصول و اهداف تولیدات زیستی و استانداردهای تولید محصولات زراعی و باغی
رضا قربانی، علیرضا کوچکی، محسن جهان، مهدی نصیری، پرویز رضوانی مقدم
اعضاء هیئت علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
اگر چه کشاورزی سنتی و تولید محصولات کشاورزی بدون استفاده از مواد شیمیایی از سابقه ی بسیار طولانی برخوردار است، ولی کشاورزی زیستی که اساساً بر منابع تولید محلی متکی بوده و فعالیت آن بر حفظ تعادل اکولوژیکی و توسعه مطلوب فرآیندهای بیولوژیک استوار است و از طرف دیگر دارای مقررات و استانداردهای خاصی است، از سابقه‌ی چندانی برخوردار نیست.
شواهد زیادی حاکی از برتری کشاورزی ارگانیک بر کشاورزی رایج از جنبه‌های مختلف زیست محیطی مانند افزایش تنوع زیستی، کاهش بقایای سموم شیمیایی در مواد غذایی گیاهی و دامی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و گرمای زمین و جنبه‌های اجتماعی- اقتصادی مانند تولید پایدار و عدالت اجتماعی و اقتصادی وجود دارند.
سطح زیر کشت جهانی محصولات زیستی در سال ۲۰۰۶ حدود ۳۱ میلیون هکتار و ارزش تجاری محصولات زیستی به ۳۸ میلیارد دلار در سال رسیده است. نظام‌های کشاورزی زیستی مبتنی بر استانداردهای خاص و دقیقی هستند که در آنها امنیت و اطمینان مصرف کنندگان، رقابت عادلانه بین تولیدکنندگان و تسهیل در تجارت محصولات زیستی بین دولت‌ها در نظر گرفته شده است.
استانداردها در کشاورزی زیستی شامل اصول، قواعد، پیشنهادات و ضرورت‌هایی هستند که باید در کلیه مراحل تولید و فرآوری تا مصرف رعایت شوند. با وجودی که کشور ما از نظر کشاورزی سابقه‌ی بسیار طولانی دارد و برخی محصولات مهم زراعی فعلی در دنیا از قبیل غلات و حبوبات در این قسمت از جهان اهلی شده‌اند، متأسفانه هنوز در چارچوب کشاورزی زیستی نوین، فاقد مقررات ملی است. امروزه بازارهای خارجی و به‌خصوص اتحادیه اروپا، تمایل خود را نسبت به خرید محصولات زیستی ایران (پسته، گردو، خرما، کشمش، میوه‌های تازه، زعفران و غیره) اعلام داشته‌اند، ولی هنوز هیچ‌گونه مقررات ملی در این رابطه با تولید محصولات زیستی ایران وجود ندارد. در این مقاله سعی شده است تا ضمن بررسی و مرور قوانین بین‌المللی موجود در این زمینه، مجموعه استانداردهای پایه و اصلی جهت تولید زیستی محصولات زراعی و باغی برای کشور ایران تهیه و پیشنهاد شوند.
مقاله کامل در لینک منبع و نیز در بخش ضمیمه، در دسترس می باشد.
