کارشناس ذخایر ژنتیکی گیاهی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی گفت: قطعا شناسایی و حفاظت و صیانت از این ذخایر ژنتیکی به عنوان سرمایه ملی و ظرفیت‌سازی در استفاده بهینه از آنها، نقش بسزایی در ارتقای اقتصاد کشاورزی استان خواهد داشت. آزیتا نخعی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در سال ۹۶ اطلس ذخایر ژنتیکی محصولات باغی خراسان جنوبی را با حمایت رییس مرکز تحقیقات تنظیم و به چاپ رساندم.
وی افزود: این کتاب، نسبتاً جامع و با رویکرد حفاظت از منابع ژنتیکی که هدف آن معرفی پتانسیل‌ها، ظرفیت‌ها و سیمای تنوع زیستی محصولات باغی بومی استان است، تهیه شده است. این کارشناس ذخایر ژنتیکی گیاهی با بیان اینکه در مرکز تحقیقات سعی کردیم با انتشار این کتاب، کاری ارزشمند و ماندگار را به جا بگذاریم، تصریح کرد: تحقیقات انجام شده در این کتاب در صورت تکمیل و ترویج می‌تواند پیامدهای مثبت گسترده‌ای برای سطوح مختلف کشاورزی، غذایی، دارویی و محیط زیست داشته باشد.
نخعی ادامه داد: این مجموعه حاصل جمع‌بندی نتایج طرح‌های تحقیقاتی چند ساله این مرکز در زمینه شناسایی و جمع‌آوری ذخایر ژنتیکی زرشک، عناب و توت و بررسی موردی محصولات دیگر از جمله انجیر، انگور، خرما و گلابی است که می‌تواند به افزایش آگاهی بهره برداران و برنامه ریزی پایه‌ای برای حفظ این منابع، کمک کند.
وی بیان کرد: استان خراسان جنوبی با توجه به وسعت زیاد، موقعیت خاص و استراتژیک جغرافیایی از جمله محصور شدن در بیابان‌های خشک ایران و وجود باغات بسیار قدیمی در دره‌ها و کوهپایه‌ها، دارای پتانسیل‌های با ارزشی از جمله منابع ژنتیکی گیاهی با ویژگی‌های خاص و مقاوم به تنش‌های شوری، خشکی و مواد موثره منحصر به فرد است که در طول زمان به دلایل متعدد از جمله گرایش به سمت کشت تک محصولی و ارقام تجاری برتر بسیاری از این ارقام بومی در خطر فرسایش و نابودی قرار دارد.
این کارشناس ذخایر ژنتیکی گیاهی تصریح کرد: زرشک، عناب، زعفران و انار از جمله مهم‌ترین تولیدات باغی استان هستند به گونه‌ای که ۹۸ درصد زرشک و ۹۵ درصد عناب کشور در این استان تولید می‌شود. نخعی ادامه داد: خراسان جنوبی مقام اول کشور را در تولید زرشک، عناب و سنجد و مقام دوم را در تولید زعفران دارا است.
وی یادآور شد: قطعاً شناسایی و حفاظت و صیانت از این ذخایر ژنتیکی به عنوان سرمایه ملی و ظرفیت‌سازی در استفاده بهینه از آنها، نقش بسزایی در ارتقاء اقتصاد کشاورزی استان خواهد داشت. این کارشناس ذخایر ژنتیکی گیاهی اظهار کرد: در حدود ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته طرح‌های تحقیقاتی بسیاری در مورد ذخایر ژنتیکی انجام شد، اما به صورت یک مجموعه نبود و این ایده باعث شد که این مطالب تحت یک مجموعه کامل ارائه شود.
نخعی با بیان اینکه این کتاب در راستای افزایش آگاهی بهره برداران و ارتقاء کشاورزی استان تالیف شد، افزود: ذخایر ژنتیکی گنجینه‌ای گرانبها در دست بشر برای دستیابی به امنیت غذایی است. وی بیان کرد: امید است این مجموعه بتواند در تحقق این امر مهم راهنمای خوبی برای محققان، مروجان، سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان بوده و با حمایت مسئولان تکمیل شود.
