1397/5/3 10698

گیاهان مردابی در مناطق نسبتا خشکتر رشد کرده و با سیل و طوفان سازگار شده‌اند؛ گیاهان باتلاقی در حاشیه‌ی باتلاق‌ها زندگی می‌کنند؛ ذرات ریز گیاهی در آب های کم عمق شروع به رشد می‌کنند که به صورت شناور در می‌آیند.

آشنایی با گیاهان گلدار آبزی


شالیزارها، حوضچه‌ها، جویبارها، راه‌آب‌ها و دریاچه‌های زینتی در پارک‌ها مکان‌هایی هستند که جمعیتی از گیاهان و جانوران را در خود جای داده‌اند؛ این گیاهان و جانوران  به زندگی  در چنین مناطق مرطوبی خو گرفته و عادت کرده‌اند. آب برای این گیاهان و جانوران تامین کننده‌ی لطافت و ظرافت اندام‌هایشان است، به خصوص برای گونه‌هایی که صرفا در آب زندگی می‌کنند و از زندگی در خشکی عاجزند. در محدوده‌ی آب های شیرین، بسیاری از گیاهان با خصوصیات خانوادگی  گوناگون یافت می‌شوند که به نظر می‌رسد برحسب محل رویش یا رستنگاه به‌صورت آبزی تغییر حالت داده یا در شرایط خاصی خود را با محیط اطراف وفق داده‌اند.

 

اگر حاشیه‌ی یک آبگیر بزرگ، نهر آب، یا رودخانه ی آرام به دقت مورد مطالعه قرار بگیرد آشکار خواهد شد که گیاهان به‌طور اتفاقی و تصادفی رشد نمی‌کنند بلکه در مناطق معلوم یا در اعماق مشخص آب در اجتماعاتی با خصوصیات و صفات مشخص شکل یافته‌اند. مثلا گیاهان مردابی در مناطق نسبتا خشک‌تر که فاصله‌ای نسبی با آب دارند رشد می‌کنند و طبیعتا با سیل و طوفان سازگار شده‌اند؛ گیاهان باتلاقی در آب و در حاشیه‌ی باتلاق‌ها زندگی می‌کنند؛ ذرات ریز گیاهی در آب های کم عمق شروع به رشد می‌کنند که به صورت شناور در می‌آیند.

 

گیاهان غوطه‌ور در آب نیز تا آنجا که نور در اعماق آب نفوذ کند رشد می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت گیاهان غوطه‌ور در زیر آب زندگی می‌کنند و به‌نسبت شفافیت آب در عمق ۳۰ سانتیمتری زیر سطح آب تا ۶ متری یافت می‌شود. گیاهان شناور آزاد درست زیر سطح آب زندگی می‌کنند؛  گیاهان مردابی ریشه در رسوبات داشته ولی بالای سطح آب رشد می‌کنند و در رسوبات عمق‌های کمتر از ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتری ریشه می‌دوانند.

 

گیاهان غوطه‌ور در آب

این گروه از گیاهان آبزی به نظر می‌رسند که بیشترین انطباق را با محیط نشان می‌دهند؛ این گیاهان آبزی واقعی هستند و به آنها هیدروفیت نیز می‌گویند؛ این دسته از گیاهان ساقه‌های نرم ضعیف، و شفاف دارند. گیاهان غوطه ور در آب قادر به محافظت از خود نیستند و مانند گیاهان خشکی‌زی بافت و رشته‌های چوبی ندارند و به همین دلیل نمی‌توانند برای به‌دست آوردن نور و هوا به سمت بالای آب رشد کنند.

 

داشتن بافت‌های چوبی و الیاف سخت برای گیاهان غوطه‌ور در آب مانعی خواهد بود در وفق یافتن آن با تغییرات سطح آب و حرکت همراه با حرکت آب. برخلاف گیاهان زمینی که آب و مواد مورد نیاز خود را از ریشه می‌گیرد، در گیاهان آبزی هر بخش از گیاه آنچه را که لازم دارد از آب جذب می‌کند؛ یک جوانه یا برگ خیلی سریع تغییر مکان می‌دهد و از یک حوضچه  که در حال از بین رفتن است حتی با آخرین قطرات آب می‌تواند به محل دیگری نقل مکان کند.

 

 

برگ گیاهان غوطه‌ور در آب روزنه ندارد ولی در گونه‌هایی مثل نیلوفر آبی که برگ های شناور دارند منافذی تنها در سطح بالایی برگ‌ها دیده می‌شود. بیشتر گیاهان آبزی واقعی، دائمی هستند؛ زمستان گذرانی و بقاء آنها در سراسر زمستان از راه‌های ممختلفی حل می‌شود. برخی از گیاهان مانند ستاره آبی (جنس کالیتریچ یا استراتیوتس آلوئیدس) معمولا در فاضلاب‌ آبهای گرم و در حاشیه‌ی آبگیر ها و ته استخر‌ ها تا فصل بهار باقی می‌مانند.

 

تعدادی مانند فورگ بیت، میریوفیلوم (هزار برگ آبی)، سیلن، و اوتریکولاریا در فصل پاییز شکوفه کرده گل های مخصوصی می‌دهند که وقتی گیاه مادر پوسیده شد و از بین رفت و یا در لجن‌زار فرو رفت برخی مواد غذایی آنها در بهار باعث شکوفایی و رشد گیاهان جدید می‌گردد. نیلوفر آبی و گونه‌های اوواش (پوتاموگتون) نیز با استفاده از مواد غذایی ذخیره شده در ساقه یا ریشه‌هایشان  که در لجن فرو رفته‌اند در بهار جوانه های جدید به‌وجود می‌آورند.

 

گیاهان شناور در آب

در بین گیاهان هیدروفیت مشاهده می‌شود که ریشه ی بعضی مانند کاشم بیشتر به‌عنوان حافظ مورد استفاده قرار می‌گیرند. تا به‌عنوان یک وسیله یا منبع تغذیه. گونه های خاصی هم در آب های راکد ساکن هستند که خودشان را به جایی متصل و محکم نمی‌کند و به‌طور آزاد در آب شناورند. هیدروفیت های حقیقی که برگ‌های در هم فرورفته‌ای دارند، در آب شناورند و سطح بالای آنها که با هوا در ارتباط است می‌تواند مبادلات گازی را انجام دهد. برگ های این نوع گیاهان معمولا سفت و در مقابل باد و باران مقاومت بیشتری دارند و به علت چرب بودن آب را از خود دور می‌کنند.

 

اکثر گونه‌های اوواش برگ های بزرگی دارند که در آب شناورند و گاهی مانند پتو سطح بعضی از برکه ها را می‌پوشانند. این گیاهان گروه بسیار بزرگی هستند که تشخیص اعضای آنها از یکدیگر بسیار مشکل است به خصوص که بعضی از آنها هیبرید یکدیگر نیز هستند. گیاه کاشم، لمنامینور یا عدسک آبی، آزولا فیلپکولوئیدس نوعی سرخس آبی، هیدروکاریس موروس، نیمفا آلبا نیلوفر آبی سفید رنگ و نوفار لوتئا نیلوفر آبی زرد رنگ از جمله گیاهان شناور در آب محسوب می‌شوند.

 

 

گیاهان باتلاقی

گیاهان باتلاقی به طور معمول برگ‌های باریک و کشیده‌ای دارند و در اوایل بهار قبل از گیاهان دیگر شروع به رشد و نمو می‌کنند. با تغییر سطح آب، فتوستنز و تنفس آنها دچار اشکال می‌شود. این گیاهان در مقابل باد مقاومت زیادتری دارند. از ریزوم اکثر آنها گیاهان جدیدی به‌وجود می‌آید. هزار نی، قاشقک آبی، زنبق زرد و غیره از جمله گیاهان باتلاقی محسوب می‌شوند.

 

 

گیاهان مردابی

کمی دورتر از حاشیه‌ی آب، معمولا مرداب قرار دارد و جای گیاهان مرداب زی است. گیاهان مردابی شاداب‌اند و اغلب برگ های بزرگ دارند زیرا از دست دادن رطوبت از طریق تعرق و تبخیر در این گونه گیاهان مشکلی ایجاد نمی‌کند. این گیاهان ساختمانی اسفنجی دارند تا بتوانند برای ایام خیلی مرطوب و زمانی که خاک رطوبت زیادی دارد هوا ذخیره کنند. ارتفاع بعضی از این گیاهان ممکن است تقریبا به دو متر و طول برگ‌های پهن آنها به یک‌متر برسد.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

نظر شما

پرطرفدارترین مطالب امروز

تازه های اگرونیک

دانشگاه تهران در جمع ۳ مرکز دانشگاهی برتر دنیا در تولید علم حوزه کشاورزی محیط‌های کنترل‌شده

تاکنون بیش از ۴۵۰ گلخانه و باغ استان یزد شناسنامه‌دار شده‌اند

پیش‌بینی ۷‌ هزار میلیارد تومان اعتبار برای طرح آبیاری و زهکشی غرب و شمال‌غرب کشور

کسب درآمد با رام کردن تمشک‌های وحشی در گلستان

آموزش، زیربنای استفاده کشاورزان از سیستم‌های آبیاری نوین

برداشت برنج از ۵۵ درصد اراضی شالیکاری گیلان

آموزش و ترویج مهم‌ترین برنامه جهاد کشاورزی

کاهش اثرات تنش آبی در محصولات کشاورزی

خسارت ۲۵ درصدی علف‌های هرز به محصولات کشاورزی

پاییز امسال ۳۸ هزار هکتار از زمین های کشاورزی سیستان و بلوچستان به زیر کشت گندم می‌رود

کشاورزان در ساعات اوج گرما آبیاری نکنند

۴۰۲ هکتار گلرنگ در لرستان کشت شده است

امسال بیش از ۷۰ هزار تن پسته در رفسنجان برداشت می‌شود

دانه‌های روغنی کاملینا از کشاورزان خراسان شمالی خرید تضمینی می‌شود

مازاد تولید شالیکاران گلستانی خریداری می‌شود

تامین آب ۲۲ هزار هکتار زمین کشاورزی از طریق سدهای خراسان شمالی

کشاورزان از آتش زدن بقایای گیاهان خودداری کنند

تعجیل در برداشت برنج ممنوع

آسیای میانه و روسیه خریدار محصولات گلخانه‌ای هرمزگان

بررسی مستندی درباره فروچاله‌ها

تجهیز ۵۷ هزار هکتار از اراضی لرستان به سیستم آبیاری نوین

شناسایی ۴۷٠ گونه گیاهان دارویی در آذربایجان غربی

در پی ساماندهی فارغ‌التحصیلان جویای کارِ کشاورزی هستیم

پیش‎‌بینی برداشت ۵۰ هزار تن هلو از باغات چهارمحال و بختیاری

«کشاورزی حفاظتی » بهترین راه برای صرفه جویی آب و انرژی

اگرونیک در شبکه های اجتماعی