1398/12/2 9673

نخل مرداب یا پنجه کلاغی گیاهی است نیمه‌آبزی و باتلاقی که هم خانواده‌ی گیاهانی چون اویار سلام و پاپیروس می‌باشد و به علت آسانی پرورش و نگهداریش به عنوان گیاه آپارتمانی طرفداران زیادی دارد.

گیاه نخل مرداب یا پنجه کلاغی

انواع مختلفی از گیاه پنجه کلاغی به عنوان گیاهان زینتی کشت می‌شود که از میان آنان به طور ویژه پنجه‌کلاغی معمولی با نام علمی Cyperus alternifolius که گیاهی باتلاقی می‌باشد در ایران بیشتر شناخته شده است. این گیاه که عموما آنرا به علت ظاهر نخل‌مانند و همین‌طور علاقه‌اش به آب، «نخل مرداب» نیز می‌نامند، از تیره‌ی جنگیان (Cyperaceae) بوده و در این خانواده با گیاهان آب‌دوستی چون اویارسلام، پاپیروس و علف بوریا خویشاوند است. نخل مرداب ساقه‌هایی بلند و مثلثی دارد که نهایتا تا ۱۵۰ سانتیمتر ارتفاع می‌گیرند و در راس‌ هرکدام ۱۰ الی ۲۵ براکته (برگه) باریک به صورت چتری رشد می‌کند. گل‌های هرمافرودیت سبز و قهوه‌ای رنگ این گیاه نیز در همان راس ساقه و در مرکز برگ‌ها تشکیل می‌شود.

نخل مرداب بومی شمال آفریقا و جزیره‌ی ماداگاسکار است و از جمله گیاهان تک‌لپه‌ای محسوب می‌شود. در زبان انگلیسی آنرا با عناوینی چون گیاه چتری یا نخل چتری (Umbrella Palm) می‌شناسند. این گیاه در صورتی که در شرایط آب‌وهوایی مناسب و به‌دور از سرمای شدید نگهداری شود می‌تواند چندین سال عمر کند. در هوای بیرون از خانه و در سرماهای نه‌چندان شدید ممکن است با وجود خشک شدن ساقه‌ها ریشه سالم بماند و در سال بعد گیاه مجددا سبز شده و ساقه‌های جدیدی تشکیل دهد اما ریشه قطعا در دماهای کمتر از ۱۰- درجه‌ی سانتیگراد از بین خواهد رفت.

ذکر این نکته ضروری است که براکته یا برگه هایی که در بالای ساقه دیده می‌شود علی‌رغم آنچه غالبا تصور می‌شود از نظر گیاه‌شناسی برگ واقعی محسوب نمی‌شوند. برگ های اصلی این گیاه در قسمت‌های پایین‌تر گیاه چون پوسته‌ای دور ساقه را گرفته‌اند و عملا به چشم نمی‌آیند. گل های پنجه کلاغی در تابستان (از اواسط تیر تا اواخر شهریور) به صورت خوشه‌هایی پرپشت و سبز رنگ ظاهر می‌شوند و به مرور به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند.

نخل مرداب را می‌توان به روش‌های مختلفی از جمله کشت بذر، تقسیم بوته و قلمه‌زنی تکثیر کرد. اما ساده‌ترین و مطمئن‌ترین راه، گرفتن قلمه از آن است. بدین منظور کافی است ساقه‌ای از گیاه را از بوته جدا کرده، نصف برگه ها را برید و بعد به‌صورت برعکس در آب قرار داد. با گذشت تنها چند هفته گیاه ساقه‌های جدیدی تولید خواهد نمود. با ریشه‌دهی این ساقه‌های جدید، موعد آن فرا رسیده که ساقه‌ی قدیمی را حذف و گیاه را به گلدان اصلی منتقل کرد. طبیعتا می‌بایست دقت شود تا ساقه‌های جدید به‌صورت منظم آبیاری شوند. نخل مرداب گیاهی سریع‌الرشد است و نیازهای مراقبتی بسیار اندکی دارد. این گیاه شرایط نیمه‌آفتاب را ترجیح می‌دهد. برگ‌ها ممکن است در مقابل نور مستقیم آفتاب یا بادهای گرم و خشک تابستانی دچار سوختگی شوند.

همچنانکه اشاره شد پنجه کلاغی گیاهی نیمه‌آبزی محسوب می‌شود و چنانچه در گلدان کاشته شود معمولا خاک آنرا به‌صورت اشباع آبیاری می‌کنند و یا دست‌کم با زیر گلدانی پر از آب نگهداری می‌شود. در فضای باز هم می‌توان آن‌را در کنار برکه‌ها و یا مسیر آب‌راه‌ها، در محلی نیم‌سایه کاشت که البته این گیاه در خاک معمولی با آبیاری مناسب نیز به خوبی رشد خواهد کرد. در فضای باز مهم است با فرارسیدن فصل سرما نخل مرداب را به محلی گرم منتقل نماییم. در دوره‌ی رشد گیاه کوددهی یک‌بار در ماه می‌تواند مناسب باشد. نخل مرداب حساسیت چندانی به آفات یا بیماری ها ندارد. شاید عمده‌ترین آفت آن کنه‌ی عنکبوتی باشد که می‌توان با پاشیدن روغن چریش (Neem oil) این آفت را کنترل کرد.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

کلیدواژه: