طبق آخرین آمار ارائه شده توسط سازمان چای هم اکنون حدود ۳۲ هزار هکتار از اراضی شمال کشور (حدود ۹۰ درصد در استان گیلان و حدود ۱۰ درصد در استان مازندران) به کشت چای اختصاص داده شده است. ایران با جمعیتی حدود ۱% از جمعیت کل جهان، حدود ۴ تا ۴.۵ درصد از مصرف کل چای را به خود اختصاص داده است و در گروه مصرف کنندگان عمده چای در جهان قرار دارد.
رشد ۶۰ درصدی تولید چای ناشی از خریدهای تضمینی
برداشت برگ سبز چای در باغات چای کشور در سه فصل بهاره، تابستانه و پاییزه انجام می گیرد که در حل حاضر در فصل پائیزه این محصول در کشور قرار داریم. طبق آمارهای اعلامی در سال ۱۳۹۴ معادل ۸۷ هزار تن برگ سبز چای برداشت شد؛ اما در سال گذشته میزان تولید این محصول به ۱۳۹ هزار تن رسید که ۶۰ درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش یافت و رشد بی سابقه ای در سال‌های اخیر در زمینه تولید چای رقم زد. با ادامه اقدامات حمایتی مناسب نظیر خرید تضمینی محصولات، میزان تولید برگ سبز چای امسال هم از ۱۰۰ هزار تن عبور می کند و که این میزان طی هشت سال اخیر (به غیر از سال گذشته) بی سابقه بوده است. زمینه سازی مناسب وزارت کشاورزی در این راستا می تواند به صادرات چای و حضور جدی ایران در بازارهای جهانی منجر شود.
مدیریت واردات چای لازمه ی افزایش تولید و مصرف چای داخلی
طبق اعلام سازمان چای کشور، بازار داخلی این محصول با وجود میزان تولید سالانه بیش از ۱۰۰ هزار تن به واردات حدود ۸۰ هزار تن چای خشک نیاز دارد؛ بنابراین نیاز است تمهیداتی در راستای کاهش واردات بی رویه و جلوگیری از قاچاق این محصول اندیشیده شود. در سال‌های اخیر همواره بخش عمده ای از نیاز داخلی چای از طریق واردات تأمین شده و این کالا همواره جایگاهی عمده در کالاهای وارداتی بخش کشاورزی کشور داشته است. با این حال با برنامه ریزی‌های انجام شده توسط وزارت کشاورزی دولت یازدهم روند واردات چای در دو سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ کاهشی شده و تنها در سال گذشته با افزایش ۱۰ درصدی روبرو شده است.
پرداخت مطالبات چای کاران و افزایش نرخ خرید تضمینی متناسب با تورم جهت حمایت از تولید داخلی
از آنجایی که میزان تولیدات چای در سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده است، نیاز است تا وزارت کشاورزی رویکرد بهتری نسبت به مدیریت تولید این محصول داشته باشد. پرداخت مطالبات چایکاران و افزایش نرخ خریدهای تضمینی متناسب با تورم این محصول دو اقدامی است که تولید داخلی این محصول را تقویت می کند. به گفته لاهوتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تاخیر در پرداخت مطالبات چایکاران و اقتصادی نبودن قیمت چای، انگیزه تولید را نزد کشاورزان کاهش خواهد داد. این نماینده مجلس گفت: پایان فصل برداشت چای فرارسیده، اما هم اکنون کشاورزان ۳۰ درصد طلبشان را از دولت دریافت نکردند. بنابراین وزارت جهادکشاورزی ضمن پرداخت کامل مطالبات این کشاورزان باید نرخ خرید های تضمینی سال آینده را با توجه به هزینه های این بخش متناسب با تورم تعیین کنید.
بازارسازی برای چای و دیگر محصولات کشاورزی وظیفه وزارت کشاورزی
بعد از اجرای قانون انتزاع، وزارت جهاد کشاورزی مسئول تنظیم بازار محصولات کشاورزی در کشور شد؛ این وزارتخانه در این راستا می‌تواند در جهت تنظیم بازار داخلی اقدامات مناسبی را انجام دهد. یکی از اقدامات مورد نیاز برای رونق تولید چای در کشور، ایجاد بازار مصرفی برای چای داخلی است که باعث افزایش تولید چای خواهد شد. در این راستا وزارت جهاد کشاورزی در سال جاری به ابلاغ دستورالعمل مصرف چای داخلی در ادارات دولتی پرداخت که حمایت مناسبی در مصرف این محصول با ارزش تولید داخلی بود. در ادامه نیز دولت در جهت حمایت از مصرف چای داخلی تبلیغات چای خارجی در صداوسیما را ممنوع اعلام کرد. ادامه این قبیل اقدامات توسط وزارت کشاورزی می‌تواند منجر به بازارسازی برای محصول چای و دیگر محصولات چه در داخل و چه در خارج شود.
