سویا، گیاهی یک‌ساله است که میوه‌ای شبیه به لوبیا دارد. درحدود ۳۵۰۰ نوع سویای مختلف وجود دارد که هر کدام در آب و هوای مخصوص به خودشان رشد می‌کنند. سویا رنگ‌های مختلفی دارد. لوبیاهای زردرنگ، سویاهای رسیده هستند اما لوبیاهای سبز در داخل غلاف، سویاهای نارس هستند که به «اِدامامه» نیز معروفند. با اینکه سویا نوعی گیاه است اما غذای کاملی به حساب می‌آید و از نظر علمی فواید بسیاری دارد. در مطالب زیر، شما را با خواص سویا و معدود اثرات جانبی این خوردنی خوشمزه، آشنا می‌کنیم.
اطلاعات کلی مقدار
کالری ۱۷۳
آب ۶۳٪
پروتئین ۱۶٫۶ گرم
کربوهیدرات ۹٫۹ گرم
قند ۳ گرم
فیبر ۶ گرم
چربی ۹ گرم
اشباع‌شده ۱٫۳ گرم
تک غیراشباع ۱٫۹۸ گرم
چند غیراشباع ۵٫۰۶ گرم
اُمگا ۳ ۰٫۶ گرم
اُمگا ۶ ۴٫۴۷ گرم
سویا یا لوبیای سویا (گلیسین ماکس)، نوعی از حبوبات و بومی آسیای شرقی می‌باشد. این گیاه، جزء مهمی از رژیم‌های غذایی آسیایی را تشکیل می‌دهد و هزاران سال است که مورداستفاده قرار می‌گیرد. امروزه، سویا عمدتا در آسیا و آمریکای شمالی و جنوبی کشت می‌شود. در آسیا، لوبیاهای سویا اغلب کامل و فراوری‌نشده مصرف می‌شوند اما در کشورهای غربی، محصولات سویای به‌شدت فراوری‌شده، بسیار متداول‌تر هستند.
انواع مختلفی از محصولات سویا از جمله آرد سویا، پروتئین سویا، توفو، شیر سویا، سس سویا و روغن سویا در بازار وجود دارد. سویا حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و موادی مغذی است که به حفظ سلامت مرتبط هستند، درعین‌حال نگرانی‌هایی درمورد اثرات نامطلوب آن نیز وجود دارد.
ارزش غذایی
سویا به غیر از آب، عمدتا از پروتئین تشکیل می‌شود، اما حاوی مقادیر مناسبی کربوهیدرات و چربی نیز هست. جدول زیر، اطلاعاتی را درباره‌ی تمام مواد مغذی موجود در سویا نشان می‌دهد.
هر ۱۰۰ گرم سویای پخته یا آب‌پزشده:
اطلاعات کلی مقدار
کالری ۱۷۳
آب ۶۳٪
پروتئین ۱۶٫۶ گرم
کربوهیدرات ۹٫۹ گرم
قند ۳ گرم
فیبر ۶ گرم
چربی ۹ گرم
اشباع‌شده ۱٫۳ گرم
تک غیراشباع ۱٫۹۸ گرم
چند غیراشباع ۵٫۰۶ گرم
اُمگا ۳ ۰٫۶ گرم
اُمگا ۶ ۴٫۴۷ گرم
چربی ترانس ~
پروتئین سویا
سویا، یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی است. محتوای پروتئین سویا در وزن خشک، بین ۳۶ تا ۵۶٪ متغیر است. یک فنجان سویای آب‌پزشده (۱۷۲ گرم) حدود ۲۹ گرم پروتئین دارد. ارزش غذایی پروتئین سویا خوب است، گرچه کیفیت آن به اندازه‌ی پروتئین حیوانی، بالا نیست. گلیسینین و کونگلیسینین، از پروتئین‌های اصلی موجود در سویا هستند که تقریبا ۸۰٪ از محتوای پروتئین کل آن را تشکیل می‌دهند.
ممکن است که این پروتئین‌ها در برخی از افراد باعث واکنش‌های آلرژیک شوند. مصرف پروتئین سویا منجر به کاهش جزئی در سطوح کلسترول می‌شود. سویا حاوی پروتئین‌های بیواکتیوی مانند لسیتین و لوناسین نیز هست که ممکن است خواص ضدسرطانی داشته باشند.
نتیجه‌گیری: سویا، منبعی غنی از پروتئین گیاهی است که آن را برای رژیم‌غذایی گیاهخواری ایده‌آل می‌کند.
چربی سویا
سویا غنی از چربی است. درواقع، سویا در دسته‌ی دانه‌های روغنی قرار می‌گیرد و اغلب برای ساخت روغن سویا به کار می‌رود. محتوای چربی آن حدود ۱۸٪ از وزن خشک این گیاه را تشکیل می‌دهد که عمدتا از اسیدهای چرب چند‌غیراشباع، تک‌غیراشباع و مقدار کمی چربی اشباع تشکیل شده است.
نوع غالب چربی در سویا، اسید لینولئیک است که حدود ۵۰٪ از محتوای چربی کل آن را تشکیل می‌دهد.
نتیجه‌گیری: سویا به عنوان منبع خوبی از چربی در تولید روغن سویا به کار می‌رود.
