منشأ بسیاری از بیماریهای صعبالعلاج، الگوهای نادرست تغذیهای است. علی کرمی، استاد تمام بیوتکنولوژی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیت الله در یادداشتی راهکارهای علمی، اما ساده مقابله با سموم میوهها و محصولات غذایی را تشریح کرد. الگوی نادرست استفاده و مصرف سموم و کودهای شیمیایی در کشاورزی کشور موجب شده این مواد شیمیایی در محمل میوهها و اقلام خوراکی توسط مردم مصرف شود. برخی منابع، سرانه مصرف این سموم را برای هر ایرانی تا ۴۰۰ گرم هم تخمین زدهاند. علی کرمی، استادتمام بیوتکنولوژی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیتالله در یادداشتی راهکارهای علمی، اما ساده مقابله با این سموم را تشریح کرد. متن یادداشت به این شرح است:
در بسیاری از موارد میوه و سبزیجات بهدلیل احتمال انواع آلودگیها هنگام تولید در مزرعه، و استفاده از انواع کودهای طبیعی شیمیایی و همچنین سموم دفع آفات و مواد آلوده دیگر، از نظر بهداشتی مناسب نیستند. به همین دلیل هرگز نباید میوه و سبزیجات را بدون شستشوی کامل مصرف کرد، مگر آنکه انسان کاملاً از این جهت مطمئن باشد یا خودش کشت کرده باشد یا در مزرعه کشاورز آشنا عملآوری شده باشد؛ در ادامه ما راهکارهای سادهای را به شما معرفی میکنیم تا با رعایت این روشهای ساده، آلودگیها رفع شود و میوه و سبزیجات سالم مصرف کنید؛ روشهای متنوعی برای شستشو و رفع آلودگیهای سموم و میکروبها تحقیق و بررسی شده است، برای مثال یک گروه از متخصصان در آزمایشی رفع آلودگی میوهها را با روشهای زیر بررسی کردهاند.
1. شستشو با صابون ضدباکتری؛ که متخصصان ایمنی غذا آن را مناسب نمیدانند
2. استفاده از محلول رقیق سرکه؛ یک قسمت سرکه و ۳ قسمت آب و بعد شستن با آب
3. ساییدن با فرچه و شستن با آب ساده
گروه بررسیکننده بعد از شستشو از هر دسته از روشهای بالا، تعدادی میوه بصورت نمونه انتخاب کردند و با کشت بر محیطهای کشت گوناگون، رشد میکربها را بررسی کردند. نتیجه بدست آمده بسیار جالب بود: بهترین روش، استفاده از محلول رقیقشده سرکه بود که ۹۸ درصد از باکتریهای موجود در پوست میوه و همچنین بخش اعظم سموم و کودهای شیمیایی را از بین برده بود؛ همچنین تعداد کلونیهای نتیجه این آزمایش نشان داد که شستن میوهها با فرچه ۸۵ درصد، کمیکمتر از شستن با آب تنها، باکتریها را از بین میبرد.
یک دستورالعمل ساده
اول میوهها و سبزیهایی که خراب یا له شده را جدا کنید، زیرا احتمال رشد میکربها در قسمتهای له شده و خراب بیشتر است. نکته بعدی اینکه دقیقاً قبل از خوردن میوه و سبزیجات آنها را بشویید. این محصولات دارای پوشش طبیعی هستند که رطوبت را درونشان حفظ میکند، شستن آنها این پوشش را از بین میبرد که موجب میشود زودتر پلاسیده شوند. نهایتاً در هنگام شستشو سینک ظرفشویی را به اندازه مقدار میوه آب کرده و یک فنجان سرکه به آن اضافه کنید، طوری که سطح میوهها با این محلول پوشانده شود.
حدود ۱۰ دقیقه به نسبت نوع میوه و سبزی صبر کنید و سپس آنها را با آب سرد بشویید. آب سرد، باقیمانده طعم و بوی سرکه را از بین برده و فرایند شستن را به پایان میرساند. برای سبزیهایی مانند؛ بروکلی، برگ کاهو و اسفناج که شستشوی آنها کمی سخت است، باید مقدار سرکه کمی بیشتر باشد و حتی میتوانید برگها را از هم جدا کرده و سپس بشویید. در روش شستشو با سرکه، رنگ آب کمی تیره شده و در عوض سبزی و میوهها جلا پیدا میکنند، برق میزنند و ماندگاری بیشتری نیز دارند.
اما چند توصیه
قبل و بعد از شستشو و آماده کردن میوه و سبزیهای تازه، دستهایتان را ۲۰ ثانیه با آب گرم و صابون بشویید. این توصیه قدیمی هنوز بهترین راه برای پیشگیری از بیماریها است. قبل از پوست کندن میوه و سبزی حتماً آنها را شستشو دهید تا باکتریها از چاقو به میوه یا سبزی منتقل نشوند. سطح کدو، خیار، هویج ، خربزه، طالبی و هندوانه را با فرچه مخصوص خوب تمیز کنید. برگهای بیرونی کلم و کاهو را دور بریزید. ظرفهای شستشو را ضدعفونی کنید.
تخته آشپزخانه و سینک را با آب گرم و صابون شستشو دهید، زیرا ممکن است باکتریها در آنها جا خوش کرده باشند. برای بریدن و خردکردن گوشت، میوه و سبزی از چاقوی جداگانه استفاده کنید. دمای سرد از تکثیر بسیاری از باکتریهای بیماریزا جلوگیری میکند بنابراین همواره میوه، سبزی و سایر غذاهای فاسدشدنی را در ظرف تمیز دردار در یخچال و در دمای زیر ۵ درجه سانتیگراد نگهداری کنید.