نام علمی: spp Arboridia (Arboridia Dlabola )
نام انگلیسی: Grape Leafhopper
خانواده: Cicadellidae یا (Cicadas) زنجرک‌ها
معرفی
زنجرک‌ها که گونه‌ای بسیار کوچک‌تر از اقوام خود یعنی زنجره‌ها هستند نهایتا در دوران بلوغ اندازه‌ای در حدود ۲ تا ۲.۵ میلیمتر پیدا می‌کنند. زنجرک مو که در ایران بیشتر مشاهده می‌شود عموما از گونه Arboridia Kermanshah Dlabola بوده و دارای دو نقطه مشخص سیاه در بدن خود و دو لکه کوچک‌تر چشم مانند نیز در بخش فوقانی پیشانی‌اش می‌باشد. ضمنا می‌توان روی بالهای حشره بالغ الگوهای یکسان و با رنگ قهوه‌ای روشن نیز مشاهده نمود. پوره زنجرک‌ها (حشره نوزاد یا نابالغ) سفید و بدون بال می‌باشند.
زنجرک‌ها تقریبا از اواسط اردیبهشت‌ماه فعالیت خود را آغاز می‌کنند و با خوردن بخش مزوفیل و تخلیه کلروفیل برگها موجب ایجاد لکه‌های سفید رنگ در بخش‌های آسیب دیده برگ می‌شوند، که نهایتا به ریزش برگها منجر می‌گردد. زنجرک‌ها در سایه پشت برگها، روی رگ‌برگهای ثانویه و حاشیه برگها تجمع می‌نمایند. (لطفیان و همکاران. ۱۳۸۴). این حشره در هر سال سه نسل دارد. زنجرک بالغ طول زمستان را زنده در میان بوته‌ها و خاشاک سر می‌کند و آنچنان که گفته شد در فصل بهار فعالیتش را آغاز کرده بر روی علف‌ها و برگهای درختان شروع به تخم‌ریزی می‌نماید. بیشترین شیوع آنها در آغاز فصل تابستان مشاهده می‌شود.
خسارت
زنجرک‌ها با خوردن محتویات سلول‌های برگ مو موجب تخلیه آنها و ایجاد لکه‌های زرد و سفید بر روی برگها می‌شوند. همچنین فضولات این حشرات بر روی برگها و میوه انگور لکه‌های تیره رنگی برجای می‌گذارد که در مورد خوشه‌های انگور موجب کاهش مرغوبیت آنها می‌گردد. اما آسیب اصلی هنگامی است که حشرات به بخش زیادی از سطح برگها صدمه زده (معمولا تا زیر ۲۰درصد آسیب را برگها می‌توانند تحمل کنند.) و در نتیجه موجب شوند که گیاه نتواند مواد غذایی و قندی لازم جهت تولید میوه را تامین کند. این آسیب حتی می‌تواند با ایجاد تنش در گیاه موجب گردد که در سال آتی هم درختان محصول مناسبی نداشته باشند. ضمنا حشرات بالغ که مرتبا در اطراف گیاه در حال پروازند بالقوه می‌توانند در موقع برداشت محصول برای کارگرانی که قصد برداشت انگور را دارند ایجاد مزاحمت نمایند.
مبارزه بیولوژیک
این آفت دارای گستردگی زیادی در تاکستان‌های ایران می‌باشد؛ با این حال بهتر است حدالمقدور استفاده از سموم شیمیایی را به عنوان آخرین گزینه مد نظر قرار داد. چرا که درختان انگور معمولا می‌توانند تا حد قابل توجهی آسیب‌های وارد شده از زنجرک‌ها را تحمل کرده و همچنان محصول خوبی تولید کنند. ضمنا ممکن است سم‌پاشی به شکارگرها و پارازیت‌های طبیعی این حشرات نیز آسیب برساند. لذا همواره بکارگیری روش‌های مبارزه بیولوژیکی می‌بایست در اولویت قرار داشته باشد.
مطالعاتی در غرب نشان داده است که انواعی از زنبورهای آنارگروس (Anagrus) می‌توانند به عنوان پارازیت‌های تخم این حشرات عمل کنند. همچنین شکارگرانی چون عنکبوت‌ها و انواعی از بال‌توری‌ها (Chrysopa spp.)، سن شکاگر (Orius spp.)، کفشدوزک‌ها (Hippodamia spp.)، تریپس شکارگر و همینطور کنه شکارگر می‌توانند در کنترل زنجرک موثر باشند. حذف علف‌های هرز در بهار نیز به کاهش جمعیت حشرات بالغ کمک می‌کند؛ و نیز هرس و حذف برگهای آلوده درخت مو مخصوصا قبل از پدید آمدن حشرات بالغ نیز تا حدودی در کنترل جمعیت زنجرک‌ها موثر است البته در صورتی که با دقت انجام شود و موجب تنش گیاه و یا آفتاب سوختگی سایر برگها در تابستان نشود.
همینطور استفاده از روش‌های زیستی و ارگانیکی چون پاشیدن روغن Neem ، صابون‌های حشره‌کش و یا روغن‌های باغبانی سبک گیاهی یا نفتی (Narrow range oils) که به صورت رقیق شده برای کنترل آفت‌ها و بعضا علف‌های هرز دارای کاربرد هستند از راه‌های دیگر برای کنترل این آفت به شمار می‌روند. صابون‌ها از آنجا که ممکن است بر روی دانه‌های انگور ایجاد لک کنند بهتر است حتما قبل از گل‌دهی خوشه‌ها مورد استفاده قرار گیرند.
منابع:
لطیفیان، مسعود. و همکاران (۱۳۸۴). نحوه پراکنش زنجرک مو در داخل بوته... . نشریه علوم فنون و فناوری. سال نهم. شماره دوم
http://ipm.ucanr.edu/PMG/r302300111.html
