با وجود آنکه مشاغل سبز و فعالیتهای مرتبط با آن در دنیا روز به روز در حال گسترش است و چند سالی است که در کشور ما نیز رخی نشان داده اما این مشاغل همچنان ناشناخته و مغفول مانده اند؛ این در حالی است که مشاغل سبز از یک سو با کاهش مصرف انرژی و منابع زیستی موجب کاهش هزینه بنگاههای اقتصادی و کاهش حوادث کار می شود و از سوی دیگر برای کارجویان و فارغ التحصیلان، اشتغال و درآمد پایدار ایجاد می‌کند.
کسب و کارها یا مشاغل سبز به مجموعه فعالیتهای مرتبط با فناوری‌های نوین و انرژی‌های نو گفته می‌شود که در کشور ما نیز چند سالی است اجرای آن آغاز شده است.
به طور کلی به مشاغل دوستدار محیط زیست و مرتبط با فناوری پاک و مشاغلی که با تولید انرژی و محصولات پاک در ارتباط باشند، مشاغل سبز گفته می‌شود.
کسب وکارهای سبز به رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در واحدهای شغلی مربوط به خود ملزم هستند و سازمان جهانی کار تخمین می زند که تا سال ۲۰۳۰ حرکت در جهت اقتصادهای سبز و کم کربن بیش از ۶۰ میلیون شغل ایجاد کند.
با توجه به مزایای قابل توجهی که مشاغل سبز دارند، سیاست دولت برای گسترش این کسب و کارها می‌تواند جایگزین کردن مشاغل سبز به جای مشاغل سنتی و پرهزینه و فراهم کردن بستر ورود کارجویان و فارغ التحصیلان به این شغل‌ها یاشد.در سند ملی کار شایسته مصوب ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ هیات دولت به موضوع مشاغل سبز پرداخته شده و چهار دستگاه وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت کشور و سازمان محیط زیست در جهت ایجاد ساز و کار مناسب و استانداردسازی برای مدیریت پسماند به ویژه بازیافت پسماند، ایجاد ساز و کار مناسب برای توسعه روستای سبز، توسعه مراکز بوم گردی و توسعه بازار محصولات سالم و ارگانیک ماموریت یافته‌اند.
مشاغل سبز جزو کار شایسته به شمار می‌روند چرا که هم در کاهش اثرات زیست محیطی واحدهای صنعتی از طریق کاهش مصرف انرژی و انتشار آلاینده‌ها و زباله‌ها موثرند، هم شاغلان آن از دستمزد کافی، حمایتهای حقوقی و امنیت شغلی برخوردارند.
اولین و مهمترین مزیت مشاغل سبز این است که به محیط زیست آسیب نمی‌زند و علاوه بر اشتغالزایی با کارایی بالا می‌توان آنها را گسترش داد به همین دلیل مشاغلی که سلامت نیروی انسانی، سلامت محیط زیست و تولید محصول سالم را مدنظر قرار می‌دهند در زمره مشاغل سبز قرار می‌گیرند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، اقتصادهای سبز به بهبود رفاه و عدالت اجتماعی منجر می‌شوند و به طور قابل توجهی کاهش خطرات زیست محیطی را به همراه دارند.
تحقق یک اقتصاد سبز نیاز به مهارتهای جدید دارد چرا که شغل‌های جدید بدون آموزش مهارت ممکن نیست بنابر این حرکت به سمت مشاغل سبز بدون نیروی کار ماهر و آموزش دیده ممکن نخواهد بود.
حمید حاج اسماعیلی ـ کارشناس حوزه کار ـ در گفت و گو با ایسنا می گوید: مشاغل سبز به کسب وکارهایی گفته می‌شود که موجب کاهش آثار زیست محیطی بنگاهها و بخشهای اقتصادی می شوند.
او می گوید: این دسته کسب وکارها فعالیتهایی را در بخشهای صنعت، ساختمان، کشاورزی و خدمات شامل می شود که ضمن حفظ محیط زیست، ضوابط کار شایسته نظیر دستمزد کافی، حقوق قانونی کارگران، شرایط ایمن و حمایتهای اجتماعی را برآورده می‌کند.
این کارشناس حوزه کار از مشاغل سبز به عنوان مشاغلی تاثیرگذار در توسعه جوامع نام می برد که می تواند در شرایط کنونی یکی از راهکارهای موثر برای برون رفت از معضل بیکاری باشد و پاسخگوی مناسبی برای اشتغال مولد و پایدار به شمار رود.
حاج اسماعیلی، کاهش حوادث ناشی از کار، توسعه فرهنگ محیط زیست، افزایش بهره وری و سالم سازی محیط کار را از جمله مزایای مشاغل سبز عنوان می کند.
در تدوین برنامه هفتم توسعه لازم است وضعیت اقلیمی و شرایط آب و هوایی کشور مدنظر قرار گرفته و به پیامدهای خشکسالی و آلودگی هوا در طراحی این برنامه توجه شود.
به گفته وی مشاغل سبز از یک سو با کاهش مصرف انرژی و منابع زیستی موجب کاهش هزینه بنگاههای اقتصادی و کاهش حوادث کار شده و از سوی دیگر برای کارجویان و فارغ التحصیلان اشتغال و درآمد پایدار ایجاد می‌کند.
با توجه به ضرورت مقابله با مشکلات زیست محیطی و ایجاد و گسترش شغل‌های سبز در جهان، سازمان بین‌المللی کار (ILO) درصدد است تا با گسترش مشاغل سبز، تعداد شاغلان این بخش را تا سال ۲۰۳۰ به مرز ۲۰ میلیون نفر افزایش دهد.
بر اساس گزارش این سازمان، مشاغل سبز با بهبود بهره وری انرژی، مواد خام و آب و تاثیرات محیطی همراه هستند. این دسته مشاغل در واقع با کاهش انتشار کربن و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به حداقل رساندن و کاهش تولید انواع اشکال زباله و آلودگی به محافظت از اکوسیستم ها و تنوع زیستی کمک می کنند.
در حال حاضر در برخی کشورها در فضای مجازی بر فرصتهای ویژه در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر تمرکز می‌شود و افراد می‌توانند رزومه خود را به این سایتها ارسال کنند و از آنها برای پیداکردن شغل راهنمایی بخواهند یا درخواست شغل بدهند.
علیرغم آنکه مشاغل سبز و فعالیتهای مرتبط با آن در دنیا روز به روز در حال گسترش است و چند سالی است که در کشور ما نیز رخی نشان داده اما همچنان ناشناخته و مغفول مانده است. با توجه به مزایای قابل توجهی که مشاغل سبز دارند، سیاست دولت برای گسترش این مشاغل می‌تواند یک راهکار مناسب برای ایجاد اشتغال در شرایط کنونی تلقی شود؛ از این رو جایگزین کردن مشاغل سبز به جای مشاغل سنتی و پرهزینه، فراهم کردن بستر ورود کارجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی به مشاغل سبز و اجرای طرح مشاغل سبز و کارآفرینی محیط زیست در کشور در جهت توسعه مشاغل سبز و حمایت و حفاظت از محیط زیست پیشنهاد می‌شود؛ همچنین لازم است در تدوین برنامه هفتم توسعه، وضعیت اقلیمی و شرایط آب وهوایی کشور مدنظر قرارگیرد و پیامدهایی همچون خشکسالی‌ها و آلودگی هوا در طراحی این برنامه به طور ویژه دیده شود.
