نام فارسی: پیچ گلیسین
نام لاتین: Wistaria
نام علمی: Wistaria spp
خانواده: Fabaceae
گیاهشناسی
این جنس دارای حدود ۶ گونه گیاه پیچنده، بومی آسیای شرقی و آمریکای شمالی است. زیباترین گیاه در بین گیاهان بالارونده است. خوشههای آویزان و طویل، گل بسته به گونه و واریته به رنگ سفید، صورتی، آبی و یاسی میباشند و در اواخر بهار و اوایل تابستان همزمان و یا پیش از باز شدن برگها روی گیاه ظاهر میشوند. برگهای شانهای آن نیز جزای بوده و در پاییز به زرد طلایی تغییر رنگ میدهند که به زیبایی آن میافزاید. ساقههای آن زمانیکه به دور یک درخت به عنوان تکیه گاه میپیچند به مرور زمان قوی شده و گاهی مانع از رشد درخت میگردد وتنه آن را از شکل عادی خارج میکند. دو گونه مهم آن به شرح زیر است:
گلیسین ژاپنی:
بومی ژاپن و گیاهی بالارونده به طول ۴ متر یا بیشتر با برگهای شانهای با ۱۳ الی ۱۹ برگچه و گلهای معطر به رنگ آبی متمایل به بنفش و ارغوانی متمایل به آبی است. گلها در خوشههایی به طول ۱۳ الی ۲۵ سانتیمتر همزمان با برگها در بهار ظاهر شده و در خوشه از سمت نوک آن باز میشود. ساقههای گیاه در جهت عقربههای ساعت به دور تکیه گاه میپیچند.
گلیسین چینی:
بومی چین است و شاید رایجترین گلایسین است؛ و یکی از بهترین گیاهان بالارونده است که طول آن به ۱۸ الی ۳۰ متر میرسد. برگها حاوی ۹ الی ۱۳ برگچه بیضوی تا بیضوی متمایل به مستطیلی است. گلهای یاسی تیره یا ارغوانی روشن و معطر به طول ۵/۲ سانتیمتر، پیش از ظهور برگها در بهار ظاهر میشوند. این گلها در خوشههایی به طول ۳۰-۲۰ سانتیمتر یا بیشتر تشکیل و به طور همزمان باز میشوند و نهایت به تشکیل غلاف بذر نرم و مخملی میانجامد.
نیازها
نور:
پیچ گلیسین گیاهی است که تقریبا به نور زیادی نیاز دارد و بایستی در مکانهای آفتابگیر کاشته شود.
خاک:
این گیاه به خاکهای لومی با زهکش مناسب نیاز دارد و خاکهای سنگین را نمیپسندد. به خاکهای گچی و آهکی حساس است و PH۵/۵ تا ۵/۶ (کمی اسیدی) بهترین حالت برای این گیاه است.
رطوبت:
به رطوبت متوسط و منظم نیاز دارد. خشکی را به خوبی تحمل میکند و به رطوبت فراوان حساس است.
کود:
کود دهی قبل از زمان گلدهی برای پدیدار شدن گلهای زیبا ضروری است. در بهار و تابستان (در هر دو موعد گلدهی) کود دهی انجام میشود. در مورد نسبت کود دهی NPK آن اطلاعاتی در دست نیست، اما کود سوپر فسفات به میزان ۶۸ گرم و سولفات پتاسیم به میزان ۴۸ گرم در هر متر مربع خاک به این گیاه داده میشود تا گلدهی تحریک شود و گلهای زیبایی پدیدار شوند.
افزایش:
از طریق کاشت بذر، خوابانیدن، و پیوند قابل افزایش است. از آنجا که زمان ظهور گلها مدتی زمان میبرد و ممکن است در گیاهان حاصل از بذر رنگ مورد نظر حاصل نشود، بهتر است با پیوند افزایش مییابد.
هرس:
به خاطر کنترل رشد زیاد و به منظور تولید گل بیشتر، هرس سالیانه انجام میگیرد. در هر سال، دو نوبت هرس بایستی انجام شود:
۱- هرس پائیزه
۲- هرس زمستانه
هرس پائیزه در مهر ماه صورت میگیرد. در این هرس شاخههای سال جاری تا ۳۰ سانتی متری شاخه اصلی قطع میشوند و بایستی۴ تا ۶ برگ روی هر شاخه باقی گذاشته شود. هرس زمستانه در اواخر زمستان (بهمن ماه یا اسفند ماه) صورت میگیرد. در این هرس شاخههای جانبی را قطع میکنند به طوری که باقیماندهی شاخه دارای ۲ تا ۳ جوانه باشد. این جوانهها تبدیل به گل خواهند شد. گلها در این درختچه در شاخههای سال قبل پدیدار میشوند و در طی هرس کردن نباید شاخهها را کاملا قطع نماییم. بلکه بایستی ۲ تا ۳ جوانه باقی بگذاریم.
تکثیر:
تکثیر به چندین روش گلایسین را میتوان تکثیر نمود: ۱- (قلمه) قلمه چوبی یا قلمه نیمه چوبی را از شاخههای جانبی در ابتدا یا اواسط تابستان تهیه میکنند و در خزانه قرار میدهند. ۲- (خوابانیدن) خوابانیدن سر شاخهها در پاییز صورت میگیرد. ۳- (پیوند زدن) راه تجاری تکثیر گلایسین است که در اوایل بهار صورت میگیرد. ۴- (بذر) بذرها دارای خواب نیستند و جوانه زنی شان به خوبی صورت میگیرد. در فروردین یا اردیبهشت میتوان بذرها را کاشت. البته خیس کردن بذور به مدت ۲۴ ساعت در آب قبل از کاشت، جوانه زنی را سرعت میبخشد. بذرهایی که مربوط به سال جاری هستند بهترین جوانه زنی را دارند و با گذشت زمان، به سرعت قوه نامیه شان کاهش مییابد.
آفات:
آفات و بیماریها گاهی اوقات بیماری لکه برگی به این گیاه حمله میکند. قارچهای عسلی و حشرات مکنده ای، چون شتهها و شپشکها نیز به این گیاه آسیب میرسانند. مشکلات محیطی و فیزیولوژیکی گیاه گلیسین به خاکهای گچی و آهکی حساسیت دارد. خاکهایی با PH قلیایی برای این گیاه مناسب نیستند. کمبود آهن و فسفر و پتاسیم خاک به این گیاه صدمه میرساند و سبب کاهش تعداد گلها میشود و همان طور که ذکر شد یخبندانهای بهاره سبب ریختن گلهای آن میشود.