عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور مازندران گفت: بدون سیاست گذاری درست نمی توان یک الگوی کشت دائمی مطرح کرد و هر نظر و پیشنهادی که در مورد کشتهای پرسود مطرح شود مقطعی خواهد بود و اجرای کشت قرادادی یک راهکار است.
بابک مومنی در گفتوگو با ایسنا با اشاره به کشت پرسود پاییزه و زمستانه در مازندران، اظهار کرد: بحث کشت روی ارقام یا محصول خاص نیازمند در نظر گرفتن نکاتی است که شاید نتوان نسخه واحدی برای آن پیچید.
وی با اشاره به در نظر گرفتن نکاتی برای ارائه پیشنهاد کشتها در مازندران، خاطرنشان کرد: در مقوله کشت باید نکاتی را در نظر بگیریم، به طوریکه وزیر پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی اشاره به نکات درستی داشت که در تمام دنیا مسئولیت امنیت غذایی جامعه بر عهده دولت هاست و کشاورزی جزو مواردی محسوب میشود که تحت نظارت و حمایت دولت ها اتفاق میافتد.
عضو کارگروه آب، خاک و کشاورزی مازندران، افزود: این که عملاً فعالیتهای کشت و کشاورزی را با توجه به شرایط اقلیم و اقتصادی فعلی، به بنگاهها خصوصی واگذار و بر اساس سیاست های سود و زیان مسیر کشت را مشخص کرد روش خطایی است.
مومنی با تاکید بر اینکه کشاورزی باید تحت حمایت و سیاستگذاری دولت باشد، ادامه داد: نکتهای که میتوان به آن پرداخت کشاورزی قراردادی است یعنی کشاورز محصولی را که کشت میکند باید بداند که بازار آن مسئول و خریداری آن چگونه خواهد بود؛ نمیشود کشاورز را به امان خود رها کرد و با یک وضعیت نابسامان انتظار رشد در مسئله کشاورزی را داشته باشیم.
وی افزود: بازار شاید محصولی را بپذیرد که منطقه کشاورزی ما ساختار آن محصول را نداشته باشد و یا خسارات جبران ناپذیری بعدها به همراه بیاورد و نمونه آن استان خوزستان است.
این استاد دانشگاه، خاطرنشان کرد: اگر امروز می گویند خوزستان تشنه است و پرورش گاومیشهای خوزستان به روش سنتی در حال آسیب هستند یعنی سیاست غلط بخش کشاورزی اتفاق افتاده است؛ وقتی ۶۱ هزار هکتار از اراضی خوزستان زیر کشت میرود، چیزی جز رفتارهای غلط الگوی کشت نیست.
مومنی با بیان اینکه همه نیازمند غذا هستند و سیاستهای کشور را نمی توان بر اساس صرف و صلاح اقتصادی انجام داد گفت: کشت های دوم افزایش مصرف سم و کود را به همراه داشته شده و خاک هم نمی تواند اثربخشی مناسبی داشته باشد.
وی ادامه داد: نیاز حاکمیتی و امنیتی بخش غذایی است و در این راستا راهبری کشاورزی را برای کشاورز باید جذاب کرد. برای مثال، کشت دانه های روغنی برای کشاورزان شمال باید جذابیت داشته باشد تا کشاورز بتواند ظرفیت دانه های روغنی را تا ۳ برابر ارتقا دهد و همچنین محصولهای پایه علوفهای را نیز باید افزایش داد تا کشاورز برای دام نیازمند به واردات نهادههای دامی از کشورهای دیگر نباشد.
عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با تاکید بر اینکه، کشت اگر صرفا اقتصادی باشد کافی نبوده و نیازهایی کشور هم باید در نظر گرفته شود، ادامه داد: منظور از سیستمهای حمایتی فقط خرید تضمینی نیست بلکه پوشش بیمه ای درست و کشاورزی قراردادی نیز می تواند مطرح باشد تا با یک سرما کشاورز آسیب نبیند.
کشت ۵ هزار هکتار کلزا به جای ۴۵ هزار هکتار در مازندران
مومنی تصریح کرد: در مازندران تا ۴۵ هزار هکتار توان کشت کلزا داریم اما صرفاً ۵ هزار هکتار به این موضوع اختصاص داده شده و کشت کاهش یافته است، پس باید سیاستگذاری درست انجام شود و بدون شک در صورت عدم سیاست گذاری درست نمی توان یک الگوی کشت دائمی باشد.
وی ادامه داد: به طور مثال کشت گیاهان دارویی نیز پیش از این مطرح شده بود اما اگر در مقوله کشت گیاهان دارویی بخواهیم پیشروی کنیم باید بستر آن فراهم شود و با ثبات و کشت قراردادی درست می توان این امر را محقق کرد، به طوریکه بسترهای آن باید مهیا شود که کشاورز ببینند از محصول مناسب برخوردار است یا نه و نگران بازار آن نباشد و اینکه آیا منابع پاییندستی آن در استان مستقر است یا خیر، اینها مسائلی است که باید در نظر گرفته شود تا منافع کشاورز نیز تامین شود در غیر این صورت هر نظر و پیشنهادی که در مورد کشت های پرسود مطرح شود مقطعی خواهد بود.
عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور مازندران با اشاره به تغییر نظامهای کشت و پیشرفت آن، اظهار کرد: کشاورزی دیگر از تامین غذا گذشته است، در مازندران با احتساب کشت ثانویه حدود ۶۰۰ هزار هکتار در اختیار، کشت صورت میپذیرد، آلمان نیز همین میزان را در اختیار دارد و تقریباً اقلیم خاک مشابهی داریم، هرچند شرایط آنها با ما متفاوت است اما می تواند به عنوان یک گزینه مطرح شود. عمده محصولات آنها چغندرقند و ذرت علوفه ای است اما این محصولات برای خوراک دام و تولید قند استفاده نمیشود بلکه کشاورزی در خدمت صنعت انرژی است.
مومنی با بیان اینکه چند سال است که کشت ریزجلبکها به عنوان تولید کننده انرژی پاک، حتی در مناطق خشک مطرح شده است اما ما فقط صرفا صرف و صلاح کشت را مطرح میکنیم، گفت: وقتی الگوی توسعه پایدار ایران اسلامی پیشرفت را مطرح میکنیم در کنار آن کشت و کار ما باید دوستدار طبیعت و همچنین بر اساس سیاست امنیت غذایی دولت نیز باشد و تحت حمایت دولت قرار بگیرد، نباید بهداشت و سلامت خانواده زیر سوال برود.
برخورد هیجانی دولت در توصیه کشت، موجب دلزدگی کشاورز میشود
عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور مازندران گفت: اینکه صرفاً بگوییم این کشت به عنوان کشت پر سود است یا خیر علمی نبوده و باید کارشناسی انجام شود تا به کشت برای ارقام مناسب برسیم و عملیات کشت باید تحت نظر افراد متخصص باشد، همچنین حمایت های دولتی شامل صنایع پایین دستی، ملاحظات زیست محیطی، کارشناسی کشت، مهندسی زراعت خاک و گیاه پزشکی باید اتفاق بیفتد تا بتوان توصیه کشتی موفق ارائه کرد و برخورد هیجانی دولت در توصیهی کشت دلزدگی کشاورز را به همراه دارد.
کشت صرفا پرسود، ممکن است آسیب زا باشد
وی گفت: کشت پرسود موضوع کلی است، ممکن است آسیب هایی را نیز در بر داشته باشد که باید به آن پرداخته شود، کشت باید برطبق اقلیم، متناسب با منطقه و کیفیت خاک تجویز شود اما با توجه به تغییرات اقلیمی که در سال های اخیر شاهد هستیم کشتی که برای امسال پیشنهاد شود ممکن است برای سال آینده کاربرد نداشته باشد چون شرایط اقلیم در حال تغییر است همچنین نیاز جامعه و بازار نیز باید سنجیده شود.
این استاد دانشگاه گفت: به توصیه ها نمیتوان اکتفا کرد چرا که هر کسی یک محصول را عنوان میکند و میخواهد آن را ترویج دهد و این نسخه را برای کشاورزان در همه مناطق نمیتوان مطرح کرد.
مومنی افزود: فاکتورهای موثر در تولید یک محصول باید درست و عملی در نظر گرفته شود تا به توصیه کشت دقیق برسیم و آینده پژوهی نیز باید انجام شود، همچنین متخصصین باید وارد عرصه شده و کشتهای هیجانی دارویی، سیاه ریشه و سایر موارد پیشنهادی به صورت کلی روشی نادرست است اما مجموعه آنها میتواند کشت سالانه را تعیین کند و برنامه تناوب کشت ممکن است لازم باشد در دستور کار قرار بگیرد.
