کشاورزی شهری از زبان محمدرضا داوری دکترای اکولوژی زراعی و استاد دانشگاه پیام نور:
در شهرهای بزرگ فضای مناسب برای ایجاد فضای سبز وجود ندارد، بر این اساس کشاورزی شهری یک راهکار مؤثر توسعه فضای سبز مفید در شهرهاست. امروزه موضوع کشاورزی شهری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
کشاورزی شهری در واقع تولید محصولات کشاورزی در فضای شهری و حاشیه شهری است. کشاورزی شهری فقط به پرورش گیاهان خوراکی و غیر خوراکی مورد نیاز محدود نمیشود بلکه در پرورش دام و طیور، پرورش قارچ و... نیز در این حوزه تعریف میشود.
مزایای فضای سبز حاصل از کشاورزی شهری از لحاظ اقتصادی، تولید مستقیم مواد غذایی و همچنین کاهش هزینه آب مصرفی است.
متأسفانه در حوزهی کشاورزی شهری از طرف واحدهای پژوهشی و اجرایی کشورمان اقدام خاصی صورت نگرفته است در حالی در یکی از شهرهای آمریکا بیش از 80 درصد از فضای سبز شهری به کشاورزی شهری اختصاص یافته است. در لندن برای کاهش هزینههای حملونقل و تولید محصولات تازه، پناهگاههایی وجود دارد که کشتگیاه در آن با استفاده از نور مصنوعی انجام شده و این مهم موجب رونق کشاورزی شهری میشود.
در کشور ما هزینههای بسیاری بابت تصفیهی آب پرداخت میشود و بخشی از فضای سبز شهری نیز با آب حاصل از تصفیهی فاضلابها آبیاری میشود. با توجه به این مهم میتوان با در نظر گرفتن بخشی از فضای سبز شهری در مناطق فاقد آلودگی بحرانی هوا و رعایت تولید کیفی محصول به پرورش گیاهان خوراکی و دارویی پرداخت.
چمن گیاهی است که مصرف آب بالایی دارد و با توجه به کمبود آب استفاده از چمن برای فضای سبز شهری تهران و اراک مناسب نیست. برای استفادهی مردم از کشاورزی شهری باید با توجه به اقلیم مطالعات موردی در شهرها صورت گیرد و بعد از انجام اقدامات پژوهشی، نتیجهی حاصل شده از مطالعات به طور عملی مورد استفاده قرار گرفته و بستر مناسب برای فرهنگسازی در جامعه فراهم شود.
فضای سبز شهری به دو دسته تقسیم میشود: میتوان پارکها و پشت بام سبز را در این تقسیم بندی لحاظ کرد. پشتبام سبز (green roof) با هدف ایجاد فضای سبز در شهرها بکار میرود. پشت بام سبز نیاز به زیرساخت ندارد و با استفاده از گیاهانی که ریشه کمعمق دارند و رشد آنها بار کمی را به ساختمان تحمیل میکند میتوان نسبت به تولید گیاهان مورد نیاز زندگی روزانه در فضای شهری اقدام کرد. در بلندمدت نیز میتوان سیستم بازیافت آبهای مصرفی در کوتاهمدت را با ساخت ساختمانهایی با کمک نظام مهندسی، ایجاد کرد.
باغ پشتبامی چیست؟
باغ پشتبامی روش دیگری برای توسعه فضای سبز در شهرهاست که به زیرساخت نیاز دارد و بنایی که برای این هدف مورد استفاده قرار میگیرد باید از نظر مصالح مقاوم باشد. البته تعدادی از آبهای مصرفی واحدهای مسکونی به صورت بیولوژیک در تاَمین آب مصرفی پشت بام سبز مورد استفاده قرارمیگیرد. با استفاده از فارغ التحصیلان کشاورزی و شرکتهای مشاوره در زمینهی خدمات فضای سبزشهری ، ایجاد فضای سبز در خانهها، به کارگیری دافع حشرات به جای حشرهکشهای شیمیایی میتوان پشت بام سبز را در مراکز شهری گسترش داد. بیایید با پرورش بهترین گیاهان در اقلیم آب وهوایی، شهرمان را زیبا سازیم.