1398/6/2 1094

کودهای نیتراته از جمله نیترات سدیم در صورتی که به مقدار زیاد و بدون ملاحظات حفاظتی لازم مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند با پراکندن ذرات رس و پر کردن خلل و فرج خاک به ساختار خاک آسیب برسانند.

اثر کودهای شیمیایی نیتراته در ساختمان خاک


در سال‌های ۱۸۳۰ نیترات سدیم از معادن شیلی به تمام دنیا حمل و اثر معجزه‌آسای آن در افزایش محصول مشاهده شد؛ بنابراین هرساله از این کود به مقدار خیلی زیاد، به خاک‌ها می‌دادند. نیترات موجود در این کود به مصرف گیاه می‌رسید و یا درنتیجه شست‌وشو از خاک خارج می‌شد، در حالی که سدیم آن به صورت تبادلی به سطح رس متصل می‌گردید. وجود سدیم در خاک موجب متورم شدن و پراکنده شدن رس‌ها در محلول خاک می‌شود و ازاین رو پس از هر بارندگی مقداری رس به‌صورت پراکنده در می‌آید و پس از تبخیر آب این رس‌ها خلل و فرج خاک را پر می‌کنند. پس از مدتی تمام خلل و فرج خاک پرشده و خاک سخت و غیرقابل نفوذ می‌شود و بنابراین از لحاظ خواص فیزیکی، خاک بسیار نامرغوب می‌شود و گیاه نمی‌تواند بخوبی در آن بروید. این همان اتفاقی است که در مورد مصرف نیترات سدیم در خاک‌های رسی کشورهای اروپایی رخ داد.

در نتیجه عده‌ی زیادی از دانشمندان، بخصوص آنهایی که به دلایل دیگری نیز موافق مصرف مواد شیمیایی در خاک نبودند با مصرف نیترات سدیم در خاک مخالفت کردند. این مخالفت با توصیه‌هایی که دانشمندان دیگر برای برطرف کردن عیوب کود نیترات سدیم کردند تا حدی تخفیف یافت ولی عده زیادی از زارعان بخصوص آنهایی که اطلاع زیادی از مصرف کود شیمیایی ندارند هنوز تصور می‌کنند که مصرف کود شیمیایی، خاک آنها را نابود می‌کند، ولی می‌بایست گفته شود که مصرف کود شیمیایی تاحدی روی ساختمان فیزیکی خاک اثر نامطلوب دارد ولی با مقداری پیشگیری و افزایش کودهای دامی این اثر سوء برطرف خواهد شد.
 

در ایران کود نیترات سدیم مصرف نمی‌شود ولی کودهای دیگری از جمله نیترات آمونیوم، اوره یا سولفات آمونیوم وقتی به مقدار  زیاد به طور مرتب مصرف شوند آثار سوء جزئی در ساختمان خاک باقی می‌گذارند. روش اثر این کودها بدین طریق است که یون آمونیم تا قبل از آنکه به صورت نیترات در آید و یا به‌مصرف گیاه برسد به صورت تبادلی در سطح کانی‌های رس قرار گرفته و می‌تواند تا حدی ولی نه به‌اندازه‌ی سدیم آنها را به حال انتشار در آورد. بنابراین نقشی خفیف‌تر ولی شبیه سدیم ایفا می‌کند و ساختمان خاک را از هم می‌پاشد.

چنانکه اشاره شد، اگر پیشگیری‌های لازم برای حفظ کیفیت فیزیکی خاک با افزایش مواد آلی به خاک بشود هیچگونه نگرانی از جهت کودهای شیمیایی وجود ندارد. این حفظ کیفیت با دادن کود سبز، افزودن کود دامی، کمپوست، دفن باقیمانده‌‌ی محصول در گیاهانی چون ذرت، حبوبات، گندم و یا تناوب زراعی مناسب برای افزودن مواد آلی خاک امکان‌پذیر می‌باشد و در دنیا خاک‌هایی هستند که هرساله مقدار فراوانی کود شیمیایی دریافت می‌دارند و بیش از یک قرن محصول کافی تولید کرده‌اند و تا کنون نیز آثار سوء کود شیمیایی در آنها دیده نشده است.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

نظر شما

ارسال

پرطرفدارترین مطالب امروز

فوت و فن پرورش گل سنگ
نحوه نگهداری گياه «ديفن باخيا»
نگهداری از برگ بیدی بنفش
مراقبت و تکثیر گیاه آپارتمانی فیکوس
طرز تکثیر گل یاس، کاشت و نگهداری آن در گلدان
معرفی بازار گل و گیاه تهران (شهید محلاتی)
نحوه و مقدار کود دهی به درختان میوه
مگس سفید یا سفید بالک و روش های مبارزه با آن
آیا لامپ های معمولی برای پرورش گل و گیاه مناسبند؟
تازه های اگرونیک

توسعه سامانه‌های نوین آبیاری ارتقاء بهره‌وری را به‌دنبال دارد

خرفه؛ غذای برتر آینده

افزایش ۱۰ برابری درآمد کشاورزان با احداث باغات در اراضی شیب‌دار

قارچ تیلاویوپسیس،‌ عامل مهم بیماری‌ نخلستان‌ها

بهره‌برداری از پیشرفته‌ترین شهرک گلخانه‌ای کشور در یزد

ضرورت بازاریابی در حوزه گیاهان دارویی

معرفی رقم جدید گیاه روغنی کاملینا

آغاز برداشت خرمای زودرس‌ در شهرستان نیکشهر

مصرف بی رویه سم در کشور به حداقل رسیده است

تولید محصولات کشاورزی ارگانیک در خراسان جنوبی

کنترل علف‌های هرز در کشاورزی ارگانیک

کتاب «مدیریت علف‌های هرز در کشاورزی پایدار» منتشر شد

یکسال در میان کلزا و گندم بکارید

حذف آفات باغات با فرومون‌های جنسی حشرات

ردیابی ویروس‌ها و سالم‌سازی پایه و ارقام زردآلو

لایروبی انهار نخلستان‌های شادگان

کارلا یا خربزه تلخ؛ گیاه ضد دیابت

سایه سنگین «سوسک حنایی» بر نخلستان‌های جنوب کرمان

آفت زدایی بیش از ۱۸ هزار هکتار از مزارع غلات ارومیه علیه سن گندم

بایدها و نبایدهای استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در کشاورزی

کارگاه آموزشی باغ انگور

احداث نخستین نهالستان مدرن تولید توت نوغان کشور در قائم‌شهر

از کشت گلخانه‌ای بدون خاک چه می‌دانید؟

محصولات ارگانیک را چگونه بشناسیم

وبینار آشنایی با بیوتکنولوژی کشاورزی برگزار می‌شود

اگرونیک در شبکه های اجتماعی