1398/6/2 277

کودهای نیتراته از جمله نیترات سدیم در صورتی که به مقدار زیاد و بدون ملاحظات حفاظتی لازم مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند با پراکندن ذرات رس و پر کردن خلل و فرج خاک به ساختار خاک آسیب برسانند.

اثر کودهای شیمیایی نیتراته در ساختمان خاک


در سال‌های ۱۸۳۰ نیترات سدیم از معادن شیلی به تمام دنیا حمل و اثر معجزه‌آسای آن در افزایش محصول مشاهده شد؛ بنابراین هرساله از این کود به مقدار خیلی زیاد، به خاک‌ها می‌دادند. نیترات موجود در این کود به مصرف گیاه می‌رسید و یا درنتیجه شست‌وشو از خاک خارج می‌شد، در حالی که سدیم آن به صورت تبادلی به سطح رس متصل می‌گردید. وجود سدیم در خاک موجب متورم شدن و پراکنده شدن رس‌ها در محلول خاک می‌شود و ازاین رو پس از هر بارندگی مقداری رس به‌صورت پراکنده در می‌آید و پس از تبخیر آب این رس‌ها خلل و فرج خاک را پر می‌کنند. پس از مدتی تمام خلل و فرج خاک پرشده و خاک سخت و غیرقابل نفوذ می‌شود و بنابراین از لحاظ خواص فیزیکی، خاک بسیار نامرغوب می‌شود و گیاه نمی‌تواند بخوبی در آن بروید. این همان اتفاقی است که در مورد مصرف نیترات سدیم در خاک‌های رسی کشورهای اروپایی رخ داد.

در نتیجه عده‌ی زیادی از دانشمندان، بخصوص آنهایی که به دلایل دیگری نیز موافق مصرف مواد شیمیایی در خاک نبودند با مصرف نیترات سدیم در خاک مخالفت کردند. این مخالفت با توصیه‌هایی که دانشمندان دیگر برای برطرف کردن عیوب کود نیترات سدیم کردند تا حدی تخفیف یافت ولی عده زیادی از زارعان بخصوص آنهایی که اطلاع زیادی از مصرف کود شیمیایی ندارند هنوز تصور می‌کنند که مصرف کود شیمیایی، خاک آنها را نابود می‌کند، ولی می‌بایست گفته شود که مصرف کود شیمیایی تاحدی روی ساختمان فیزیکی خاک اثر نامطلوب دارد ولی با مقداری پیشگیری و افزایش کودهای دامی این اثر سوء برطرف خواهد شد.
 

در ایران کود نیترات سدیم مصرف نمی‌شود ولی کودهای دیگری از جمله نیترات آمونیوم، اوره یا سولفات آمونیوم وقتی به مقدار  زیاد به طور مرتب مصرف شوند آثار سوء جزئی در ساختمان خاک باقی می‌گذارند. روش اثر این کودها بدین طریق است که یون آمونیم تا قبل از آنکه به صورت نیترات در آید و یا به‌مصرف گیاه برسد به صورت تبادلی در سطح کانی‌های رس قرار گرفته و می‌تواند تا حدی ولی نه به‌اندازه‌ی سدیم آنها را به حال انتشار در آورد. بنابراین نقشی خفیف‌تر ولی شبیه سدیم ایفا می‌کند و ساختمان خاک را از هم می‌پاشد.

چنانکه اشاره شد، اگر پیشگیری‌های لازم برای حفظ کیفیت فیزیکی خاک با افزایش مواد آلی به خاک بشود هیچگونه نگرانی از جهت کودهای شیمیایی وجود ندارد. این حفظ کیفیت با دادن کود سبز، افزودن کود دامی، کمپوست، دفن باقیمانده‌‌ی محصول در گیاهانی چون ذرت، حبوبات، گندم و یا تناوب زراعی مناسب برای افزودن مواد آلی خاک امکان‌پذیر می‌باشد و در دنیا خاک‌هایی هستند که هرساله مقدار فراوانی کود شیمیایی دریافت می‌دارند و بیش از یک قرن محصول کافی تولید کرده‌اند و تا کنون نیز آثار سوء کود شیمیایی در آنها دیده نشده است.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

نظر شما

ارسال

پرطرفدارترین مطالب امروز

گل حنا گیاهی بی‌حوصله
شرایط نگهداری گیاهان آپارتمانی
کاشت گل و سبزی خوراکی در بالکن آپارتمان
نحوه کاشت و تکثیر موسیر
گل‌های مناسب برای فصل زمستان
نحوه و مقدار کود دهی به درختان میوه
طرح فراز؛ داربستی کردن باغهای انگور در ملایر
"بیوره" چیست و چه عوارضی دارد؟
تولید سیب زمینی بنفش با خاصیت درمانی
تازه های اگرونیک

تولید سیب زمینی بنفش با خاصیت درمانی

توصیه‌هایی به کشاورزان برای شب‌های سرد سال

واردات آب مجازی کشور ۷ برابر صادرات آن است

کسری مخازن آب کشور حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب است

روزانه ۱.۴ میلیمتر در تهران فرونشست داریم

آشنایی مختصر با گیاه سیکلامن

لزوم ترویج روش مبارزه غیر شیمیایی و بدون مصرف سم به کشاورزان

سالانه ۲۰ میلیون تُن محصولات علوفه ای در کشور تولید می‌شود

نمایشگاه و جشنواره ارگانیک ایران تهران 98 دوازدهمین دوره

مسابقه دانشجویی با محوریت کشاورزی ارگانیک و شهری

برداشت ۴۸ تن شلتوک ارگانیک از روستاهای محدوده منطقه آزاد انزلی

پرورش بوقلمون ارگانیک در دانشگاه تبریز

"بیوره" چیست و چه عوارضی دارد؟

نود درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود

پرورش کرم ابریشم در استان تهران احیا شد

طرح فراز؛ داربستی کردن باغهای انگور در ملایر

احداث اولین بازار بزرگ گل و گیاه در محدوده سرخه حصار

صادرات شلتوک خوزستان آزاد شد

قارچ شیتاکه (Shiitake) چیست

سرمازدگی پاییزه در کمین باغ‌ها و مزارع

تبدیل پسماند کشاورزی به علوفه؛ تجارتی جدید و سودآور

آشنایی با درخت زیبای نمدار یا تیلیا

مورینگا، گز روغن؛ معجزه طبیعت

آسیا و اقیانوسیه تحت تاثیر تغییرات اقلیم و ناامنی غذایی

سهم ایران از تجارت جهانی زعفران کمتر از ۱۰ درصد است

اگرونیک در شبکه های اجتماعی