1398/6/2 5023

کودهای نیتراته از جمله نیترات سدیم در صورتی که به مقدار زیاد و بدون ملاحظات حفاظتی لازم مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند با پراکندن ذرات رس و پر کردن خلل و فرج خاک به ساختار خاک آسیب برسانند.

اثر کودهای شیمیایی نیتراته در ساختمان خاک


در سال‌های ۱۸۳۰ نیترات سدیم از معادن شیلی به تمام دنیا حمل و اثر معجزه‌آسای آن در افزایش محصول مشاهده شد؛ بنابراین هرساله از این کود به مقدار خیلی زیاد، به خاک‌ها می‌دادند. نیترات موجود در این کود به مصرف گیاه می‌رسید و یا درنتیجه شست‌وشو از خاک خارج می‌شد، در حالی که سدیم آن به صورت تبادلی به سطح رس متصل می‌گردید. وجود سدیم در خاک موجب متورم شدن و پراکنده شدن رس‌ها در محلول خاک می‌شود و ازاین رو پس از هر بارندگی مقداری رس به‌صورت پراکنده در می‌آید و پس از تبخیر آب این رس‌ها خلل و فرج خاک را پر می‌کنند. پس از مدتی تمام خلل و فرج خاک پرشده و خاک سخت و غیرقابل نفوذ می‌شود و بنابراین از لحاظ خواص فیزیکی، خاک بسیار نامرغوب می‌شود و گیاه نمی‌تواند بخوبی در آن بروید. این همان اتفاقی است که در مورد مصرف نیترات سدیم در خاک‌های رسی کشورهای اروپایی رخ داد.

در نتیجه عده‌ی زیادی از دانشمندان، بخصوص آنهایی که به دلایل دیگری نیز موافق مصرف مواد شیمیایی در خاک نبودند با مصرف نیترات سدیم در خاک مخالفت کردند. این مخالفت با توصیه‌هایی که دانشمندان دیگر برای برطرف کردن عیوب کود نیترات سدیم کردند تا حدی تخفیف یافت ولی عده زیادی از زارعان بخصوص آنهایی که اطلاع زیادی از مصرف کود شیمیایی ندارند هنوز تصور می‌کنند که مصرف کود شیمیایی، خاک آنها را نابود می‌کند، ولی می‌بایست گفته شود که مصرف کود شیمیایی تاحدی روی ساختمان فیزیکی خاک اثر نامطلوب دارد ولی با مقداری پیشگیری و افزایش کودهای دامی این اثر سوء برطرف خواهد شد.
 

در ایران کود نیترات سدیم مصرف نمی‌شود ولی کودهای دیگری از جمله نیترات آمونیوم، اوره یا سولفات آمونیوم وقتی به مقدار  زیاد به طور مرتب مصرف شوند آثار سوء جزئی در ساختمان خاک باقی می‌گذارند. روش اثر این کودها بدین طریق است که یون آمونیم تا قبل از آنکه به صورت نیترات در آید و یا به‌مصرف گیاه برسد به صورت تبادلی در سطح کانی‌های رس قرار گرفته و می‌تواند تا حدی ولی نه به‌اندازه‌ی سدیم آنها را به حال انتشار در آورد. بنابراین نقشی خفیف‌تر ولی شبیه سدیم ایفا می‌کند و ساختمان خاک را از هم می‌پاشد.

چنانکه اشاره شد، اگر پیشگیری‌های لازم برای حفظ کیفیت فیزیکی خاک با افزایش مواد آلی به خاک بشود هیچگونه نگرانی از جهت کودهای شیمیایی وجود ندارد. این حفظ کیفیت با دادن کود سبز، افزودن کود دامی، کمپوست، دفن باقیمانده‌‌ی محصول در گیاهانی چون ذرت، حبوبات، گندم و یا تناوب زراعی مناسب برای افزودن مواد آلی خاک امکان‌پذیر می‌باشد و در دنیا خاک‌هایی هستند که هرساله مقدار فراوانی کود شیمیایی دریافت می‌دارند و بیش از یک قرن محصول کافی تولید کرده‌اند و تا کنون نیز آثار سوء کود شیمیایی در آنها دیده نشده است.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

نظر شما

ارسال

پرطرفدارترین مطالب امروز

معرفی ذرت و انواع آن
آیا لامپ های معمولی برای پرورش گل و گیاه مناسبند؟
تجاری‌سازی دستاوردهای تحقیقاتی محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی
معرفی درخت لیلکی ایرانی و آمریکایی
معرفی انواع درخت چنار
دگردیسی در حشرات و انواع لاروها
مگس سفید یا سفید بالک و روش های مبارزه با آن
آشنایی با درخت راش
نحوه کشت و کار پیاز در ایران
تازه های اگرونیک

دانشگاه تهران در جمع ۳ مرکز دانشگاهی برتر دنیا در تولید علم حوزه کشاورزی محیط‌های کنترل‌شده

تاکنون بیش از ۴۵۰ گلخانه و باغ استان یزد شناسنامه‌دار شده‌اند

پیش‌بینی ۷‌ هزار میلیارد تومان اعتبار برای طرح آبیاری و زهکشی غرب و شمال‌غرب کشور

کسب درآمد با رام کردن تمشک‌های وحشی در گلستان

آموزش، زیربنای استفاده کشاورزان از سیستم‌های آبیاری نوین

برداشت برنج از ۵۵ درصد اراضی شالیکاری گیلان

آموزش و ترویج مهم‌ترین برنامه جهاد کشاورزی

کاهش اثرات تنش آبی در محصولات کشاورزی

خسارت ۲۵ درصدی علف‌های هرز به محصولات کشاورزی

پاییز امسال ۳۸ هزار هکتار از زمین های کشاورزی سیستان و بلوچستان به زیر کشت گندم می‌رود

کشاورزان در ساعات اوج گرما آبیاری نکنند

۴۰۲ هکتار گلرنگ در لرستان کشت شده است

امسال بیش از ۷۰ هزار تن پسته در رفسنجان برداشت می‌شود

دانه‌های روغنی کاملینا از کشاورزان خراسان شمالی خرید تضمینی می‌شود

مازاد تولید شالیکاران گلستانی خریداری می‌شود

تامین آب ۲۲ هزار هکتار زمین کشاورزی از طریق سدهای خراسان شمالی

کشاورزان از آتش زدن بقایای گیاهان خودداری کنند

تعجیل در برداشت برنج ممنوع

آسیای میانه و روسیه خریدار محصولات گلخانه‌ای هرمزگان

بررسی مستندی درباره فروچاله‌ها

تجهیز ۵۷ هزار هکتار از اراضی لرستان به سیستم آبیاری نوین

شناسایی ۴۷٠ گونه گیاهان دارویی در آذربایجان غربی

در پی ساماندهی فارغ‌التحصیلان جویای کارِ کشاورزی هستیم

پیش‎‌بینی برداشت ۵۰ هزار تن هلو از باغات چهارمحال و بختیاری

«کشاورزی حفاظتی » بهترین راه برای صرفه جویی آب و انرژی

اگرونیک در شبکه های اجتماعی