Plantago lanceolata L.
دورهی گل دهی: اردیبهشت تا شهریور
زمان برداشت برگها: خرداد تا شهریور
بارهنگ گیاهی است علفی و پایا با برگهای مجتمع در طوقهی گیاه و سرنیزهای شکل با رگبرگ های برجسته. گیاه بلند و توخالی است. گل آذین بهصورت خوشههای استوانهای و میوه به صورت کپسول است. این گیاه در تمام آسیا و اروپا در حاشیهی مزارع، مراتع، روی زمینهای بکر و باغ ها میروید. برای مصارف دارویی این گیاه را در مزارع یا باغها میکارند.
برگهای گیاه بارهنگ را میچینند و در لایههای نازک در سایه یا در خشککن با حداکثر ۴۰ درجه سانتیگراد خشک میکنند. برگ های خشک آن نباید قهوهای شوند. از میان موادی که در این گیاه موجود است مهمترین آنها عبارتند از گلوکوزید اوکوبین (Aucubine تا ۱.۸ درصد، فرار است و باعث قهوهای شدن رنگ برگ میشود)، کاتالپین (Catalpine)، لعاب، کاروتنوئید ها، آنزیم ها و اسید سالیسیلیک.
بارهنگ داروی آزمایش شدهای برای درمان ناراحتیهای مجاری تنفسی فوقانی است، زیرا ضمن خلطآور بودن از مخاط نیز حفاظت میکند. برای درمان سرفه، سیاه سرفه، گرفتگی صدا، و ترشحات برونشها دم کردهای به مقدار ۱.۵ گرم از برگ های خشک آن تهیه میکنند و یکبار در روز مینوشند. برای درمان سرفه کودکان از شربت بارهنگ که از عصاره ی غلیظ آن تهیه و با عسل یا شکر شیرین میشود، استفاده میکنند.
انوع گیاه بارهنگ
دانه های کامل آن ملین موثر و بیضرری است. روی آماسها، نقاط ضربدیده و کوفته شده، زخمهای عفونی، سوختگیها، روی جای نیش زنبور عسل و زنبورهای درشت میتوان کمپرس برگ های تازه و خرد شدهی بارهنگ را گذاشت. عصارهی بارهنگ به عنوان غرغره در صورت ورم لوزهها و برای شستشوی چشمها بهکار میرود.
