گیاه خار مریم، گیاهی است یکساله یا دوساله، بدون کرک به رنگ سبز مات دارای ساقه‌ای ایستا، ضخیم، ساده و کمی منشعب با شاخه‌های نسبتا ضخیم که به یک کپه سبز و شیاردار طولی منتهی می‌شود. برگ‌ها بزرگ، واجد لکه‌های سفید رنگ در اطراف رگبرگ‌ها، چند بخشی شانه‌ای با قسمت‌های تخم مرغی – مثلثی و خاردار هستند. گل‌ها به رنگ ارغوانی یا صورتی است که در کپه‌های انتهایی مجتمع شده اند.
مشخصات
نام فارسی خار مریم
نام علمی
Silybum marianum (L.) Gaertn
نام عمومی
Variegated thistle , Spotted thistle , Milk thistle , Blessed Milk-thistle
تیره گیاهی
Asteraceae – Compositae
نام تجاری
Milk thistle
گیاه دارویی خارمریم
گیاهشناسی:
گیاهی است یکساله یا دوساله، بدون کرک به رنگ سبز مات دارای ساقه‌ای ایستا، ضخیم، ساده و کمی منشعب با شاخه‌های نسبتا ضخیم که به یک کپه سبز و شیاردار طولی منتهی می‌شود. برگ‌ها بزرگ، واجد لکه‌های سفید رنگ در اطراف رگبرگ‌ها، چند بخشی شانه‌ای با قسمت‌های تخم مرغی – مثلثی و خاردار هستند. گل‌های خار مریم به رنگ ارغوانی یا صورتی است که در کپه‌های انتهایی مجتمع شده اند. کپه خاردار است. میوه‌ی خار مریم به شکل فندقه است. فندقه‌های رسیده به رنگ قهوه‌ای تیره و یا کرم مایل به قهوه‌ای، به شکل واژ تخم مرغی بوده، دارای سطحی صاف هستند.
بخش مورد استفاده:
میوه رسیده و به خصوص دانه‌ها
کاربرد تایید شده:
مشکلات گوارشی، درمان حمایتی در بیماری‌های التهابی مزمن کبد، هپاتیت حاد یا مزمن، سیروز کبدی (القاء شده توسط الکل، دارو‌ها یا سموم)، آسیب‌های سمی به کبد و مشکلات کیسه صفرا.
کاربرد غیر رسمی:
آمنوره، یبوست، دیابت، زکام آلرژیک، خونریزی رحمی و رگ‌های واریسی، همچنین پاد زهر قارچ سمی آمانیتا می‌باشد.
نحوه آماده سازی برای مصرف:
به صورت دم کرده قابل استفاده است. بر روی حدود ۳ گرم از دانه‌های گیاه خار مریم، آب جوش ریخته و پس از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه صاف نموده و مصرف نمایید.
مقدار و مدت مصرف خار مریم:
میزان متوسط مصرف روزانه‌ی خار مریم قابل تحمل ۱۴۰ تا ۴۲۰ میلی گرم، تقسیم شده در ۲ تا ۳ نوبت می‌باشد. در مسمومیت با سیکلوپپتید قارچ سمی دز متوسط مصرفی ۳۳ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز بوده است. به نظر می‌رسد تجویز گیاه، تا ۴۸ ساعت پس از بلعیدن قارچ آمانیتا در جلوگیری از بروز آسیب کبدی موثر باشد.
موارد منع مصرف:
حساسیت به گیاهان تیره‌ی کاسنی، به دلیل نبود مطالعات کافی نباید در کودکان زیر ۱۲ سال و دوران بارداری و شیردهی مصرف شود.
تداخلات دارویی:
سیلیمارین ممکن است باعث کاهش اثر مترونیدازول شود. مصرف همزمان این دو دارو توصیه نمی‌شود یا در صورت مصرف دز مترونیدازول باید افزایش یابد. احتمال کاهش اثر یوهمبین و فنتولامین به دلیل اثر آنتاگونیستی خار مریم وجود دارد. احتمال کاهش پراکسیداسیون چربی در مصرف همزمان با بوتیروفنون‌ها یا فنوتیازین‌ها وجود دارد.
