Sambucus
Elder
Sambucus nigra L.
Common or Black or European Elder
Caprifoliaaceae
به علت مداخله بشر این گونه عموماً به صورت درختچه مانند می‌باشد که هر سال شاخه‌های جدید بلندی را به وجود می‌آورد. در صورت داشتن فرصت و زمان مناسب این درخت تشکیل تنه‌ای ستبر با ارتفاع حدود ۵ متر و پوستی روشن و شیاردار و تاجی تقریبا کروی را می‌دهد. درختان بلند بر روی آن سایه می‌اندازند اغلب به صورت یک گیاه بالارونده و روی تاج درختانِ تکیه‌گاه بالا می‌رود. بنابراین از نظر ظاهر و همچنین سازش‌های اکولوژیکی بسیار متنوع می‌باشد؛ گرچه به نظر می‌رسد که خاک‌های غنی از نیتروژن را ترجیح می‌دهد. جوانه‌های آن نیمه‌برهنه می‌باشند؛ (توسط فلس‌هایی فقط در بخش قاعده پوشیده شده است). در اوایل بهار و بعضی وقت‌ها حتی در بهمن ماه شروع به رشد می‌کنند.
شاخه‌های یک‌ساله سریع‌الرشد آن ستبر و در ابتدا سبز با منافذ کاملاً واضح هستند که بعدها قهوه‌ای روشن با منافذ سفید رنگ می‌شوند. برگ‌ها خزان کننده، متقابل، مرکب تک‌شانه‌ای که از ۵ تا ۷ از برگچه تشکیل شدند که هر برگچه ۶-۱۲ سانتی متر طول دارد. با اینکه از نظر شکل بسیار متنوع می‌باشند ولی معمولاً تخم مرغی شکل، نوک دار، در بخش پایین و قاعده صاف و در بقیه حاشیه، دندانه‌ای درشت هستند. در سطوح فوقانی سبز تیره‌ی مات و در سطح تحتانی سبز روشن با کرک‌های پراکنده در محل رگبرگ‌ها می‌باشند. گل‌ها از خرداد تا تیرماه ظاهر شده و هرمافرودیت با کاسبرگ‌هایی سبز کوتاه و گلبرگ‌هایی سفید مایل به کرم می‌باشند. آنها انتهایی و پرگل و به صورت گرزن‌هایی چند سویه هستند. میوه‌ها سته کروی با وجود ۵ میلی متر قد و بنفش تیره براق تا سیاه با بخش گوشتی آبدار می‌باشند.
این گونه انتشار وسیعی در سراسر اروپا از اسکاندیناوی تا شمال آفریقا و از طرف شرق تا قفقاز پراکنش دارد. این گیاه در اصل به صورت پراکنده در بخش پایین جنگل‌های پهن برگ و حاشیه آبها رویش دارد. با افزایش زراعت در سطح زمین، گیاه نیز گسترش زیادی پیدا نموده است. دانه‌های آن توسط پرندگان پراکنده شده و در نقاط مختلف رویش می‌یابند. برای مثال بر روی زمین‌های زراعی و تیر چراغ‌برق و هر جای دیگری که پرندگان عادت به نشستن دارند. آقطی به عنوان یک گیاه دارویی مورد آزمایش قرار گرفته است و گل‌های آن هنوز هم به عنوان دارو کاربرد دارد. برای مثال به عنوان ملین و مسکن به کار برده می‌شود. میوه آن نیز به عنوان داروی خانگی و همچنین برای تهیه‌ی مربا و کمپوت به مصرف می‌رسد. امروزه چندین کولتیوار از آن به خصوص کولتیوارهایی با برگ‌های طلایی یا نیزه‌ای شکل وجود دارد.
