با هدف بهرهگیری از تخصص جهانی در راستای حمایت از تلاشهای ملی برای احیای دریاچه ارومیه، پروژه چهار ساله مشترک فائو و ستاد احیای دریاچه ارومیه با عنوان برنامه یکپارچه مدیریت پایدار منابع آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه که از جانب دولت ژاپن تامین مالی میشود استارت خورد. این پروژه قصد دارد با ارائه راهنمایی و کمکهای فنی به تلاشهای دولت ایران در جهت کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب طی چهار سال (۲۰۱۶ - ۲۰۲۰) و معکوس کردن فرآیند خشک شدن دریاچه ارومیه یاری برساند. فائو احیای دریاچه ارومیه را به عنوان یک مساله اجتماعی – اقتصادی قلمداد کرده و یک چارچوب یکپارچه پیشنهاد میکند که راهحلهای فنی منطقی را با گزینههایزی که از منظر اقتصادی ارزشمند و از نظر اجتماعی – نهادی پذیرفته شده هستند، تلفیق میکند.
وظیفه ویژه فائو در این پروژه عبارت است از: طراحی و اجرای یک چارچوب یکپارچه که دانش بینالمللی را با تخصص داخلی تلفیق کرده و ابزار و روشهایی پیشرفته پدید میآورد؛ و نیز اجرای اقدامات میدانی با توجه به دسترسی آبی، مصرف آبی، کاربری زمین و انتخاب محصولات، روشهای بهینه کاربری آب و دیگر اقدامات بهینه در تولید و بازاریابی مواد غذایی. این پروژه اهمیت ویژهای بر اصلاحات مدیریتی، نهادی و سیاستگذاری قائل است، اصلاحاتی که ذینفعان محلی را قادر میسازد پذیرای روشهای پایدار و فعالیتهای درآمدزای جایگزین باشند تا فشار بر محصولات پرمصرف آبی کاهش یافته و به احیای دریاچه ارومیه کمک شود.
عزیز البحری – مشاور ارشد فنی دفتر نمایندگی فائو در ایران – با پشتیبانی کارکنان این دفتر و در همکاری نزدیک با ستاد احیای دریاچه ارومیه، هدایت پروژه را برعهده دارد. همچنین یک گروه شش نفره از کارشناسان بینالمللی فائو نیز با تخصصهای گوناگون از دفتر مرکزی رم و نیز دفتر منطقهای در قاهره این پروژه را همراهی میکنند. علاوه بر این دیگر سازمانها و کارشناسان بینالمللی فعال در پروژه میتوان به موسسه آموزش آب، آی اچ ای دلتز (IHE-DELTS) هلند بزرگترین مرکز آموزش عالی آب در جهان مرکز تجارت بینالمللی (ITC) در ژنو، مرکز بینالمللی کشاورزی زیستی (ICBA) با تخصص در حوزه خشکسالی و نیز دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا اشاره کرد.
براساس گفتههای عزیز البحری در کارگاه برنامه یکپارچه مدیریت پایداری منابع آبی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه اجرای این پروژه در سیاستهای ملی ایران بوده، چرا که ایران احیای دریاچه را جزو اهداف اصلی خود تبیین کردند. مشاور ارشد فنی دفتر نمایندگی فائو در ایران با اشاره به چالشهای موجود در دریاچه ارومیه گفت: فائو با تدوین برنامهای با پنج مولفه یک سیستم یکپارچه برای احیای دریاچه ارومیه تنظیم کرده است.
وی افزود: اولین مولفه آب است بهطوری که باید با مدیریت حسابداری میزان مصرف آب را کنترل کرد. همچنین مدیریت خشکسالی توجه به مولفههای اجتماعی و اقتصادی، مدیریت آبخیزداری و توسعه ظرفیت از دیگر مواردی است که در تالیف برنامه فائو به آن توجه شده است. البحری با بیان این که در ابتدا باید دادهها و موارد مورد نیاز برای به دست آوردن برنامهای جامع تدوین شود، گفت: پس از این کار میتوان در سطح محلی برنامه را به صورت پایلوت اجرایی کرد.
