هر چند در کتب قدیم به گل گاوزبان «لسان الثور» میگویند، ولی در واقع نام دیگری ندارد. این گیاه بهطور خودرو، منحصرا در دامنه کوههای البرز به عمل میآید و تاکنون اهلی نشده و قابل کشت نیست. جوشانده و دمکرده این گیاه حواس پنجگانه را تقویت کرده و بسیار نشاطآور، بازکننده رنگ رخسار، کاهنده غم و اندوه و ضد وحشت و اضطراب است و میتواند حواس پرتی را رفع و تنگی نفس ناشی از آشفتگی ذهنی را بهبود بخشد. مقوی روح و اعضای اصلی بدن بوده، حواس پنجگانه یا بهتر بگویم، حواس هجده گانه آدمی را تقویت میکند. شکم را نرم و کیسه صفرا را باز میکند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین میبرد.
جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام (مننژیت)، برسام (ورم پرده دیافراگم)، مالیخولیا، جنون و رفع حواسپرتی مفید است. جوشانده آن نشاطآور بوده، رنگ رخسار را باز میکند. سینه را نرم میکند، تنگی نفس و درد گلو را شفا میدهد. دلهره و وحشت را از بین میبرد و غم و غصه را کم میکند و برای کسانی که با خود حرف میزنند سودمند است. جوشانده آن با عسل جهت تنگی نفس تجویز شده است. جویدن برگ تازه آن جهت درمان جوشهای چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. مقدار خوراک گل آن 10 گرم تا 5 گرم میباشد. عرق گل گاوزبان جهت امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است. دارای منیزیوم بوده و از سرطان پیشگیری میکند.
مضرات: گلگاو زبان بهعلت داشتن آلکالوئید برای زنان باردار و کودکان مضر است.
خواص ضد سرطانی
منیزیوم موجود در گلگاوزبان ضدسرطان بوده و بهدلیل دارا بودن «آلکالوئید» میتواند ضد حساسیت، ضد روماتیسم و ضد التهاب باشد. این گیاه باعث کاهش تب در بیماریهایی چون سرخک، مخملک، آبله و کهیر میشود. در برخی کشورها برگهای تازه گلگاوزبان را بهعلت داشتن مقادیری ویتامین C داخل سالاد میریزند. گلهای تازه این گیاه نیز بویی شبیه خیار دارد و وقتی در آب خیسانده شود و با آبلیمو و شکر مخلوط شود، مصرف آن برای روزهای گرم بسیار نشاطانگیز و خنککننده است.
تصفیهکننده خون
گلگاوزبان علاوهبر خواص درمانی فوق تصفیهکنندهخون، ضداسپاسم، محرک غدد آدرنال، مقوی قلب و عروق، نرمکننده مجاری تنفسی، خلطآور، شیرافزا و مسهل بوده، ولی بهدلیل دارا بودن آلکالوئید برای زنان باردار و کودکان مضر است. دمکرده گلگاوزبان به همراه سنبلالطیب و لیموعمانی یک نوشیدنی نشاط آور و آرامبخش است که استفاده از آن به جای چای و قهوه در مجالس عزاداری برای ایجاد آرامش درونی توصیه میشود.
توصیه
اگر در حال مصرف داروهای شیمیایی اعصاب هستید و قصد استفاده از گیاهان دارویی را دارید حتما پزشکتان را در جریان بگذارید؛ چرا که تداخل دارویی ممکن است به ضررتان باشد. بعد از باز کردن بسته گیاه دارویی، بلافاصله آن را درون یک شیشه دردار و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.