ایران با تولید 90 درصد زعفران جهان در جایگاه ویژه ای قرار گرفته است. حدود 80 هزار هکتار از سطح زراعی کشور به کشت زعفران اختصاص دارد و بیش از 70 درصد این محصول صادر می شود، از این رو سرمایه گذاری در این حوزه بسیار سودآور خواهد بود. زعفران از جمله گیاهانی است که دچار آفت خاصی نمی شود، مگر نوعی از قارچ که با آب دادن زیاد در فصل های آبدهی، می شود از ابتلای این گیاه به آن جلوگیری کرد.
برای برداشت زعفران یک سال صبر کنید
نخستین کار، خرید پیاز مرغوب زعفران است: «هزینه خرید پیاز برای یک هکتار تقریباً ۳۰میلیون تومان می شود، ۲۰میلیون هم باید برای کاشت و کوددهی در نظر بگیرید. در فصل زمستان، پیازها از خاک تغذیه می کنند و در بهار و تابستان می خوابند تا پاییز دوباره از خاک بیرون بزنند، اما اگر از همان سال اول انتظار برداشت محصول را دارید سراغ زعفران نروید، این گیاه در سال اول گل نمی دهد و شما باید از سال دوم به بعد روی برداشت و فروش گل آن حساب باز کنید.»
کود گاوی و کود ریشه، غذای مناسب زعفران
از خرید پیازها بگذریم به متراژ زمینی که می خواهیم در آن زعفران کاری کنیم می رسیم. برای سودآوری در این زمینه، در کمترین حالت باید یک هکتار زمین را به این کار اختصاص بدهید: «خاک رس و رطوبت بالا برای زعفران مثل سم می ماند برای همین در زمینی که برای پرورش زعفران در نظر گرفته شده باید خاک مناسب بریزید تا گیاه زعفران ها بتوانند از آن تغذیه کنند. کود گاوی به همراه کود ریشه، بهترین گزینه ها برای زعفران است.
اگر توضیحات بیشتری درباره کودهای ریشه می خواهید باید بگوییم کود پتاس به همراه کود آمونیوم می شود همان چیزی که زعفران نیاز دارد. بعد از کود، شما باید حواس تان به علف های هرز هم باشد که اگر هرس نشوند مواد غذایی را از خاک می گیرند و نمی گذارند گیاهی که ما به آن نیاز داریم خوب رشد کند.»
پاییز به پاییز در انتظار زعفران
در مرحله بعدی باید بدانیم چگونه به زعفران ها آب بدهیم تا خوب رشد کنند. اگر در این مرحله بی گدار به آب بزنید ۵۰ میلیونی را که صرف کاشت زمین کرده اید، دور ریخته اید:«برای پرورش زعفران باید دست به عصا جلو بروید و بدانید این گیاه چه زمانی نیاز به آب دارد، از شروع پاییز تا اول عید نوروز ماهی یک بار به این گیاه آب می دهیم، بعد از عید، زعفران به خواب می رود و اصلاً نیازی به آب ندارد. گیاه در این زمان اگر آب بخورد در پاییز گل نمی دهد، بنابراین منطقه کشت آن باید به گونه ای باشد که در بهار و تابستان شاهد بارش باران نباشیم یا اینکه گیاه را به صورت گلخانه ای پرورش دهیم. اگر با همین روش پیش بروید در فصل پاییز، اواخر آبان و اوایل آذر، گل ها جوانه می زنند و به اصطلاح علف زعفران سبز می شود. در این زمان، شما می توانید محصول تان را برداشت کنید. چیدن زعفران کار مهم و زمانبری است. برداشت محصول از یک هکتار زمین حدودا یک ماه طول می کشد. بعد از برداشت هم علف ها از بین می روند و دوباره پیاز زعفران به خواب می رود تا سال بعد در پاییز از نو به بار بنشیند.»
پاک کردن زعفران ها توسط خانم های خانه دار
پس از برداشت زعفران، پرورش دهندگان وارد فاز جدید و سختی به نام پاک کردن گل ها می شوند. زعفران کاران معمولاً برای این کار از خانم های محلی کمک می گیرند، آنها با صبر و حوصله بیشتری، این کار را انجام می دهند: «خانم ها معمولاً سه کیلو سه کیلو، زعفران ها را پاک می کنند و به ازای هر کیلو، چند هزار تومان دستمزد می گیرند. این قسمت کار، به صورت دستی انجام می شود. آنها را در دمای ۶۰ تا ۷۰ درجه طی دو یا سه ساعت نگهداری می کنند. بعد از آن، دسته بندی زعفران ها شروع می شود.»
زعفران نگین، کیلویی 5 میلیون تومان
از آنجا که زعفران های پاک شده به چند دسته مختلف از جمله نگین، دخترپیچ، پوشال و ممتاز تقسیم می شوند، بنابراین نحوه فروش و قیمت شان نیز با هم متفاوت است: «معمولاً ۱۰۰کیلو گل زعفران یک کیلو زعفران نگین به ما می دهد. زعفران نگین مرغوب ترین و گران ترین نوع این محصول است و البته مشتری بیشتری هم دارد. اگر بخواهیم زعفران نگین را بفروشیم روی هر کیلوی آن حداقل 5میلیون تومان قیمت می گذاریم. انواع دیگر زعفران قیمت ارزان تری دارند اما در حالت کلی، قیمت زعفران مثل طلاست، البته ارزش آن هر سال زیاد و کم می شود.»
چگونه زعفران صادر کنیم؟
زعفران از گیاهانی است که پرورش آن مجوز نمی خواهد مگر اینکه بخواهید صادرکننده آن باشید. در این صورت باید یک شرکت تأسیس کنید و مجوزهای مربوط را از وزارت جهاد کشاورزی دریافت کنید: «جهاد کشاورزی برای اینکه به شما مجوز صادرات زعفران بدهد زمین، خاک و نوع محصول را مورد آزمایش قرار می دهد و بعد از مدت نه چندان طولانی، که بستگی به خودتان و زمین تان دارد، به شما اجازه صادرات می دهد آن هم به شرطی که بسته بندی شما درخور صادرات باشد و مهم تر از آن شما برندی برای خودتان ثبت کرده باشید.»
