1398/11/19 10259

علف خرس چیست؟ آیا واقعا گیاهی به نام علف خرس وجود دارد؟ در این مطلب تلاش شده این مسئله بررسی شود.

آیا علف خرس همان گیاه انگور خرس است؟

ما همگی نام «علف خرس» را به‌ واسطه‌‌ی این ضرب‌المثل مشهور «پول علف خرس نیست..» شنیده‌ایم و به‌این دلیل هم حدس می‌زنیم که احتمالا می‌بایست گیاهی خودرو، قابل دسترس در همه‌جا و تبعا با میوه‌هایی مورد علاقه‌ی خرس‌ها باشد. اما واقعا آیا چنین گیاهی در واقعیت هم وجود دارد؟ آنچه به نظر می‌رسد اینست که علی‌رغم اینکه بعضا مردم محلی برخی مناطق ایران از این عنوان برای اشاره به تعداد متنوعی از گیاهان استفاده می‌کنند اما دستکم بنده نتوانستم گونه‌ی معینی را بیابم که به طور عام در ایران علف خرس خطاب شود.

اگر جستجویی در اینترنت بکنید احتمالا با ادعاهای مختلفی در مورد اینکه علف خرس چیست و چرا چنین نامی به خود گرفته مواجه خواهید شد. از جمله بسیاری از سایت‌ها مدعی هستند که علف خرس همان درختچه‌ی زالزالک است که در مراتع و جنگل‌های ایران به وفور یافت می‌شود. اما در منابع در دسترس نشانه‌ای از اینکه در منطقه‌ای از ایران این درختچه علف خرس خطاب شود وجود نداشت. ضمن آنکه بعید است مردم یک درخت را با عنوان علف خطاب نمایند.
 

انگور خرس


ممکن است دلیل این ادعا شباهت میوه‌های زالزالک به میوه‌های گیاهی باشد که در انگلیسی Bear‌Berry یا انگور خرس خطاب می‌شود؛ هر چند این دوگونه‌ی گیاهی خویشاوند نزدیک هم محسوب نمی‌شوند و در حالی که گیاه‌شناسان زالزالک را در تیره‌ی گل‌سرخیان یا Rosaceae طبقه‌بندی می‌کنند، انگور خرس در خانواده‌ی خلنگیان جای گرفته است.  انگور خرس با نام علمی Arctostaphylos uva-ursi گیاهی است با ساقه‌های چوبی و خزنده که نهایتا تا ۳۰ سانتیمتر ارتفاع می‌‌گیرد، برگ‌های کوچک بیضی‌شکل و چرمی‌ و گل‌های سفیدرنگی دارد و میوه‌هایی قرمز و با پنج هسته می‌دهد. برخی آنرا انگور گرگ نیز خطاب می‌کنند و گاه با قره‌قات و یا آقطی سیاه یکی می‌انگارند.

به هر حال انگور خرس با قره‌قات، و همین‌طور گیاهان دیگری چون بلوبری، زغال‌اخته، توت‌فرنگی درختی و همین‌طور آزالیا و اریکا کارنیا در یک خانواده قرار گرفته‌اند و از این نظر  دور از انتظار نیست که بعضا گیاهان مشابهی فرض می‌شده باشند. این گیاه دارای مصارف دارویی است و به علت دارا بودن موادی چون گلوکوزید، تانن و آربوتین جهت درمان بیماری‌های مجاری ادراری، ناراحتی‌های کلیوی و همین‌طور اسهال مورد توجه طب سنتی و داروسازان می‌باشد. بومیان آمریکا در گذشته ظاهرا از برگ‌های گونه‌ای از این گیاه به نام kinnikinnick در کنار توتون و یا به طور خالص به عنوان دخان مصرف می‌کرده‌اند.
 

انگور خرس


همانطور که گفته شد انگور خرس درختچه‌ای کوچک با شاخه‌هایی نهایتا ۳۰ سانتی‌متری و همیشه‌سبز است که در مناطق جنگلی تنک و مرتفع می‌روید و میوه‌هایش که در پاییز می‌رسند مورد علاقه‌ی حیوانات و از جمله خرس می‌باشد. با اینکه نمی‌توان یقینا مدعی شد که مراد این ضرب‌المثل گیاه فوق‌الذکر است اما خصوصیات آن به توصیفاتی که از علف خرس موجود است با میوه‌هایی که بدون زحمت در دسترس حیوانات قرار دارند مطابقت دارد.

اما ممکن است برایتان جالب باشد که بدانید در آمریکا  گیاهی از خانواده‌ی سوسنیان با نام علمی Xerophyllum tenax را نیز علف خرس و یا Beargrass خطاب می‌کنند. این نام را آمریکایی‌های تازه وارد به سرزمین‌های دست‌نخورده‌ی غرب این‌ کشور، زمانی که با این گیاه و گل‌های زیبایش مواجه شدند برای آن انتخاب کردند و  ظاهرا دلیل این نام‌گذاری هم بر می‌گردد به شباهت گل های سنبله‌ای و چشم‌گیر این گونه‌ی زیبا به گل‌های گیاه یوکا، که آن نیز در گذشته به علف خرس مشهور بوده است.
 

علف خرس یا Beargrass

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

  1. نوبر شنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۸ --- ۱۹:۴۹:۲۰

    خیلی جالب بود!

  2. Capernika جمعه ۲۷ تیر ۱۳۹۹ --- ۲۲:۳۶:۲۵

    به نظرم علف هرز بجای علف خرس درستتر باشد

نظر شما

ارسال

پرطرفدارترین مطالب امروز

معرفی درخت لیلکی ایرانی و آمریکایی
معرفی گیاه یاس آبی و نحوه نگهداری آن
طرز تکثیر گل یاس، کاشت و نگهداری آن در گلدان
معرفی گیاه لوبیا و نحوه کشت آن
مراحل پرورش کرم ابريشم
آشنایی با درخت راش
معرفی انواع درخت چنار
نحوه کشت و کار پیاز در ایران
معرفی گیاه گون و انواع آن
تازه های اگرونیک

دانشگاه تهران در جمع ۳ مرکز دانشگاهی برتر دنیا در تولید علم حوزه کشاورزی محیط‌های کنترل‌شده

تاکنون بیش از ۴۵۰ گلخانه و باغ استان یزد شناسنامه‌دار شده‌اند

پیش‌بینی ۷‌ هزار میلیارد تومان اعتبار برای طرح آبیاری و زهکشی غرب و شمال‌غرب کشور

کسب درآمد با رام کردن تمشک‌های وحشی در گلستان

آموزش، زیربنای استفاده کشاورزان از سیستم‌های آبیاری نوین

برداشت برنج از ۵۵ درصد اراضی شالیکاری گیلان

آموزش و ترویج مهم‌ترین برنامه جهاد کشاورزی

کاهش اثرات تنش آبی در محصولات کشاورزی

خسارت ۲۵ درصدی علف‌های هرز به محصولات کشاورزی

پاییز امسال ۳۸ هزار هکتار از زمین های کشاورزی سیستان و بلوچستان به زیر کشت گندم می‌رود

کشاورزان در ساعات اوج گرما آبیاری نکنند

۴۰۲ هکتار گلرنگ در لرستان کشت شده است

امسال بیش از ۷۰ هزار تن پسته در رفسنجان برداشت می‌شود

دانه‌های روغنی کاملینا از کشاورزان خراسان شمالی خرید تضمینی می‌شود

مازاد تولید شالیکاران گلستانی خریداری می‌شود

تامین آب ۲۲ هزار هکتار زمین کشاورزی از طریق سدهای خراسان شمالی

کشاورزان از آتش زدن بقایای گیاهان خودداری کنند

تعجیل در برداشت برنج ممنوع

آسیای میانه و روسیه خریدار محصولات گلخانه‌ای هرمزگان

بررسی مستندی درباره فروچاله‌ها

تجهیز ۵۷ هزار هکتار از اراضی لرستان به سیستم آبیاری نوین

شناسایی ۴۷٠ گونه گیاهان دارویی در آذربایجان غربی

در پی ساماندهی فارغ‌التحصیلان جویای کارِ کشاورزی هستیم

پیش‎‌بینی برداشت ۵۰ هزار تن هلو از باغات چهارمحال و بختیاری

«کشاورزی حفاظتی » بهترین راه برای صرفه جویی آب و انرژی

اگرونیک در شبکه های اجتماعی