1398/11/19 7456

علف خرس چیست؟ آیا واقعا گیاهی به نام علف خرس وجود دارد؟ در این مطلب تلاش شده این مسئله بررسی شود.

آیا علف خرس همان گیاه انگور خرس است؟

ما همگی نام «علف خرس» را به‌ واسطه‌‌ی این ضرب‌المثل مشهور «پول علف خرس نیست..» شنیده‌ایم و به‌این دلیل هم حدس می‌زنیم که احتمالا می‌بایست گیاهی خودرو، قابل دسترس در همه‌جا و تبعا با میوه‌هایی مورد علاقه‌ی خرس‌ها باشد. اما واقعا آیا چنین گیاهی در واقعیت هم وجود دارد؟ آنچه به نظر می‌رسد اینست که علی‌رغم اینکه بعضا مردم محلی برخی مناطق ایران از این عنوان برای اشاره به تعداد متنوعی از گیاهان استفاده می‌کنند اما دستکم بنده نتوانستم گونه‌ی معینی را بیابم که به طور عام در ایران علف خرس خطاب شود.

اگر جستجویی در اینترنت بکنید احتمالا با ادعاهای مختلفی در مورد اینکه علف خرس چیست و چرا چنین نامی به خود گرفته مواجه خواهید شد. از جمله بسیاری از سایت‌ها مدعی هستند که علف خرس همان درختچه‌ی زالزالک است که در مراتع و جنگل‌های ایران به وفور یافت می‌شود. اما در منابع در دسترس نشانه‌ای از اینکه در منطقه‌ای از ایران این درختچه علف خرس خطاب شود وجود نداشت. ضمن آنکه بعید است مردم یک درخت را با عنوان علف خطاب نمایند.
 

انگور خرس


ممکن است دلیل این ادعا شباهت میوه‌های زالزالک به میوه‌های گیاهی باشد که در انگلیسی Bear‌Berry یا انگور خرس خطاب می‌شود؛ هر چند این دوگونه‌ی گیاهی خویشاوند نزدیک هم محسوب نمی‌شوند و در حالی که گیاه‌شناسان زالزالک را در تیره‌ی گل‌سرخیان یا Rosaceae طبقه‌بندی می‌کنند، انگور خرس در خانواده‌ی خلنگیان جای گرفته است.  انگور خرس با نام علمی Arctostaphylos uva-ursi گیاهی است با ساقه‌های چوبی و خزنده که نهایتا تا ۳۰ سانتیمتر ارتفاع می‌‌گیرد، برگ‌های کوچک بیضی‌شکل و چرمی‌ و گل‌های سفیدرنگی دارد و میوه‌هایی قرمز و با پنج هسته می‌دهد. برخی آنرا انگور گرگ نیز خطاب می‌کنند و گاه با قره‌قات و یا آقطی سیاه یکی می‌انگارند.

به هر حال انگور خرس با قره‌قات، و همین‌طور گیاهان دیگری چون بلوبری، زغال‌اخته، توت‌فرنگی درختی و همین‌طور آزالیا و اریکا کارنیا در یک خانواده قرار گرفته‌اند و از این نظر  دور از انتظار نیست که بعضا گیاهان مشابهی فرض می‌شده باشند. این گیاه دارای مصارف دارویی است و به علت دارا بودن موادی چون گلوکوزید، تانن و آربوتین جهت درمان بیماری‌های مجاری ادراری، ناراحتی‌های کلیوی و همین‌طور اسهال مورد توجه طب سنتی و داروسازان می‌باشد. بومیان آمریکا در گذشته ظاهرا از برگ‌های گونه‌ای از این گیاه به نام kinnikinnick در کنار توتون و یا به طور خالص به عنوان دخان مصرف می‌کرده‌اند.
 

انگور خرس


همانطور که گفته شد انگور خرس درختچه‌ای کوچک با شاخه‌هایی نهایتا ۳۰ سانتی‌متری و همیشه‌سبز است که در مناطق جنگلی تنک و مرتفع می‌روید و میوه‌هایش که در پاییز می‌رسند مورد علاقه‌ی حیوانات و از جمله خرس می‌باشد. با اینکه نمی‌توان یقینا مدعی شد که مراد این ضرب‌المثل گیاه فوق‌الذکر است اما خصوصیات آن به توصیفاتی که از علف خرس موجود است با میوه‌هایی که بدون زحمت در دسترس حیوانات قرار دارند مطابقت دارد.

اما ممکن است برایتان جالب باشد که بدانید در آمریکا  گیاهی از خانواده‌ی سوسنیان با نام علمی Xerophyllum tenax را نیز علف خرس و یا Beargrass خطاب می‌کنند. این نام را آمریکایی‌های تازه وارد به سرزمین‌های دست‌نخورده‌ی غرب این‌ کشور، زمانی که با این گیاه و گل‌های زیبایش مواجه شدند برای آن انتخاب کردند و  ظاهرا دلیل این نام‌گذاری هم بر می‌گردد به شباهت گل های سنبله‌ای و چشم‌گیر این گونه‌ی زیبا به گل‌های گیاه یوکا، که آن نیز در گذشته به علف خرس مشهور بوده است.
 

علف خرس یا Beargrass

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

  1. نوبر شنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۸ --- ۱۹:۴۹:۲۰

    خیلی جالب بود!

  2. Capernika جمعه ۲۷ تیر ۱۳۹۹ --- ۲۲:۳۶:۲۵

    به نظرم علف هرز بجای علف خرس درستتر باشد

نظر شما

ارسال

پرطرفدارترین مطالب امروز

طرز تکثیر گل یاس، کاشت و نگهداری آن در گلدان
آشنایی و نحوه نگهداری از گیاه آزالیا
مراحل پرورش کرم ابريشم
آیا لامپ های معمولی برای پرورش گل و گیاه مناسبند؟
نحوه و مقدار کود دهی به درختان میوه
معرفی درخت داغداغان
مگس سفید یا سفید بالک و روش های مبارزه با آن
آشنایی با درخت راش
نگهداری از برگ بیدی بنفش
تازه های اگرونیک

تامین نیاز کشور به بذرهای اصلاح‌شده از سوی دانش‌بنیان‌ها

برداشت ۱۷۵ تن توت درختی در آذربایجان غربی آغاز شد

آغاز برداشت گندم از مزارع خراسان شمالی

گستردگی فرصت‌های سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان اردبیل

کشت گیاهان دارویی در ۱۴۰۰ هکتار از اراضی کم بازده لرستان

آغاز دومین مرحله آبگذاری شالیزارهای مناطق مرکزی گیلان از فردا

خرید ۳۰ تن گندم بذری در خراسان شمالی

پیش‌بینی برداشت ۵۰ تن گل‌محمدی از مزارع اسدآباد

۹۰ درصد کودهای کشاورزی، تولید داخلی است

برداشت "کلزا" از مزارع کرمانشاه آغاز شد

کاشت گیاهان دارویی از راهکارهای مقابله با بحران کم‌آبی

انجام نشاء در ۱۲۵ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان

چرا خشکه‌کاری برنج در گلستان شکست خورد؟

پیش‌بینی تولید ۶۸ هزار تن گل محمدی در سال جاری

توسعه ۶ برابری گلخانه‌های رزن

توزیع بیش از ۷ هزار تن کود شیمیایی در خوزستان

پیش‌بینی تولید ۶۰۰۰ تن کلزا در خراسان رضوی طی سال جاری

اولین مزرعه نوآوریِ جنوب کرمان رتبه برتر کشور را کسب کرد

حفظ منابع آب و خاک تنها راه رسیدن به توسعه پایدار است

چهارمین جشنواره توت‌فرنگی در روستای گردشگری شیان برگزار می‌شود

نشاء برنج در ۲۵۰۰ هکتار از اراضی شالیزاری گیلان

توسعه ۱۰۰۰ هکتاری کشت گیاهان دارویی در لرستان

نخستین مزرعه هوشمند کشور راه‌اندازی می‌شود

نشاء شالی در مزارع گلستان آغاز شد

آغاز برداشت گل محمدی از باغات بهاباد یزد

اگرونیک در شبکه های اجتماعی