1398/8/13 3548

شیتاکه گونه ای قارچ‌ خوراکی دکمه‌ای است که در حدود ۱۰۰۰ سال گذشته کشت آن در چین و سایر کشورهای آسیای شرقی متداول بوده است. امروزه این قارچ محبوبیت بسیاری در سراسر جهان یافته و ۲۵ درصد کل تولید قارچ های دنیا را به خود اختصاص داده است.

قارچ شیتاکه (Shiitake) چیست

قارچ Lentinus edodes در چین با نام ‌شیانگگو و در ژاپن با عنوان شیتاکه شناخته می‌شود. گفته می‌شود که از نظر میزان تولید در جهان دومین قارچ مهم خوراکی و در کشورهای شرق دور از جمله چین و ژاپن متداول‌ترین قارچی است که مورد مصرف مردم می‌باشد. برآورد می‌شود که تولید قارچ «شی تاکه» حدود ۲۵ درصد از میزان کل تولید قارچ جهان را به خود اختصاص داده است. در سده‌های اخیر زیست‌شناسان و قارچ‌شناسان (Mycologists) شیتاکه را از نظر علمی در دسته‌های مختلفی قرار داده و نام‌های علمی متفاوتی برایش برگزیده‌اند. اما اولین‌بار «دیوید پگلر» قارچ‌شناس بریتانیایی آن را به جنس Lentinula نسبت داد.

قارچ شی تاکه بیش از هزار سال پیش در چین کشت می‌شده است و بعدها توسط کشاورزان چینی به سایر کشورهای آسیای شرقی نیز انتقال یافته است. در ژاپن در حدود ۳۰۰ سال پیش نوعی کشت نیمه‌مکانیزه‌ی آن معمول شد و هم‌اکنون این کشور با ابداع روش‌های نوین کشت‌وکار عمده‌ترین تولیدکننده‌ی قارچ شیتاکه در جهان محسوب می‌شود و این قارچ از جمله مهمترین صادرات کشاورزی و جنگلداری این کشور محسوب می‌گردد. امروزه مصرف و همچنین کشت قارچ شی‌تاکه به کشورهای اروپا و آمریکا نیز سرایت کرده و طرفداران پروپاقرصی میان مردم این کشورها پیدا کرده است.

گفته می‌شود شی‌تاکه حاوی موادی است که می‌تواند در کاهش کلسترول خون نقش موثری بازی کند. همچنین فعالیت‌های ضد ویروسی نیز به این قارچ نسبت داده شده است. در طب سنتی چینی از این قارچ جهت بهبود سرما‌خوردگی، تنظیم گردش خون و پایین آوردن فشار خون استفاده می‌کرده‌اند. هر گرم قارچ شی تاکه از ۹۰ درصد آب ۷درصد کربوهیدرات، ۲درصد پروتئین و کمتر از ۱ درصد چربی تشکیل شده است و همچنین حدود ۳۴ کیلوکالری انرژی دربر دارد. این قارچ حاوی مقادیری از ویتامین‌های B و مانند اکثر قارچ‌ها ویتامین ‌D₂می‌باشد.

در ژاپن قارچ‌های شی تاکه روی تنه‌های قطع شده‌ی درختانی چون بلوط کشت می‌شود که به روش کنده‌ای معروف است. بدین منظور در فصل پاییز درختان را قطع کرده و به صورت شاخه‌هایی حدودا به طول ۱ متر و قطر ۵ تا ۱۵ سانتی‌متر می‌برند. با جمع‌آوری چوب‌ها به منظور کشت میسیلیوم‌ قارچ آنها را مایع‌زنی می‌کنند و سپس با کاه و یا پلاستیک جهت جلوگیری از خشک شدن در دمایی حدود ۲۰ درجه می‌پوشانند. در ابتدای پرورش از بالارفتن بیش‌از حد رطوبت جهت ممانعت از رشد قارچ‌های سمی جلوگیری می‌شود اما با رشد قارچ‌ها و رسیدن به مرحله‌ی میوه‌دهی نیاز رطوبتی قارچ ها افزایش می‌یابد.

در تایوان به علت آنکه درخت بلوط زیادی وجود ندارد از روش دیگری تحت عنوان روش کیسه‌ای استفاده می‌کنند. در این روش از کیسه هایی که با خاک اره، سبوس برنج، بعضا آرد ذرت، مقداری کلسیم‌کربنات و مواد دیگر پر می‌شوند به عنوان بستر کشت قارچ‌های شیتاکه استفاده می‌شود. در مجموع روش کشت کیسه‌ای آسان‌تر از روش کنده‌ای است و قابلیت بیشتری برای مکانیزه‌شدن و کنترل و استانداردسازی مراحل کشت دارد. دوره‌ی برداشت قارچ‌های کشت شده به روش کیسه‌ای کوتاه‌تر بوده و تنها ۳ یا ۴ چین محصول می‌دهد.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

منبع

اطلس پرورش قارچ‌های خوراکی/ نیتا بهل

کلیدواژه: