Prosopis stephaniana
Prosopis farcta
Papilionaceae یا Fabaceae یا Legumes
کهورک یا جغجغه از گیاهان چند سالهی خانوادهی پروانهواران است که به صورت بوته میروید؛ طول آن به ۳۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر میرسد. این گیاه دارای خارهای زیاد و پراکندهای به طول ۳ سانتیمتر است. برگهای آن مرکب، دوتایی، و روبهرو هستند. برگچهها تخممرغی شکل و گل های آن زرد رنگ و روی محوری خوشهایمانند قرار گرفتهاند. این گیاه در بهار و تابستان گل میدهد؛ و در پاییز بسته به شرایط آبوهوایی خزان میکند. میوهی آن کپسول قطور و اندکی خمیده است. گفته میشود عشایر بادیه نشین از دانههای تفت داده شدهی آن تغذیه میکنند. این گیاه که بیشتر در زمینهای بایر و اراضی زراعتی میروید با بذر تکثیر مییابد و بهصورت بوتههای پایدار باقی میماند. دام از آن تغذیه میکند و در عین حال باعث انتشار آن نیز میشود.
کهورک با آنکه بر روی زمین بوتهای است و دارای ارتفاعی کم در حدود ۲۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر میباشد اما در زیر زمین سیستم ریشهای عریض و طویلی دارد که گاه تا ۲۰ متر و بیشتر به درون خاک نفوذ میکند؛ که ازین حیث میتوان آنرا بیشتر یک درخت دانست که قسمت بالایی آن به جای رشد عمودی از مجموعهی بوتههایی افقی تشکیل شده که میتوانند در مساحتی تا ۱۰۰۰ متر مربع گسترش پیدا کنند، در حالی که همگی مرتبط با یک ریشه هستند.
بوتهها در ماههای گرم تابستان رشد قابل توجهی دارند. این گیاه میتواند شرایط بد آبوهوایی و همچنین شوری و پیاچ بالای خاک را تحمل کند. و البته کهورک در اقلیم مدیترانهای هم رشد و نمو خوبی مینماید اما با سایه میانه خوبی ندارد. کهورک یا جغجغه در کل خاورمیانه دیده میشود. این گیاه را میتوان در محدودهی جغرافیایی گستردهای از مناطق شمالی مانند جنوب روسیه گرفته تا هندوستان در شرق و الجزیره در غرب یافت. این منطقه تحت عنوان ناحیهی ایرانی - تورانی شناخته میشود.
گیاه جغجغه یا کهورک در کشاورزی به عنوان علف هرزی سرسخت و مضر شناخته میشود. که برای مبارزه با آن نیاز است تا نه تنها بوتههای آن که کل سیستم ریشهای را نیز از زیر خاک حذف نمود. بههر روی در صورتی که بخشی کوچک از ریشهی آن در اعماق زمین باقی بماند میتواند موجب رشد و شیوع مجدد آن گردد. در طب سنتی از میوهی کهورک به عنوان دارویی مدر، همچنین در جهت درمان یبوست، بواسیر، دندان درد، دیابت، سنگ کلیه، مشکلات پوستی و غیره استفاده میکنند.