طی سال های اخیر با قرار گرفتن ایران در کمربندی خشک و نیمه خشک با پدیده تخریب سرزمین و تغییر اقلیم روبرو هستیم. آمارها بیانگر آن است که رابطه ای بین مهاجرت و چالش های توسعه ای به ویژه پیامدهای تخریب محیط زیست، بی ثباتی های سیاسی، ناامنی غذایی و فقر قرار دارد.طی سال های اخیر به دنبال پدیده شوم تغییر اقلیم، گسترش فقر، کاهش درآمد های اقتصادی جوامع محلی و افزایش مهاجرت به شهرها را شاهد بودیم.
البته ناگفته نماند که مدیریت پایدار اراضی فرصت های زیادی در جهت درآمد زایی بخش هایی همانند کشاورزی و گردشگری فراهم می نماید که به همین خاطرشعار امسال در جهت مقابله با بیابان زایی(سرزمین ما، خانه ما، آینده ما) تاکیدی است بر نقش مهمی که حفظ حاصل خیزی اراضی می تواند در تغییر روند مهاجرت از سرزمین های در حال تخریب به سمت سرزمین های دارای ثبات و پایدار ایفا نماید. خداکرم جلالی رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به آخرین وضعیت بیابان های کشور اظهار داشت: در کشور ما 3.14 میلیون هکتار جنگل،5.84 میلیون هکتار مرتع وجود دارد که در کنار آن 5.32 میلیون هکتار بیابان است.
وی با اشاره به اینکه سرانه بیابان در کشور ما دوبرابر میانگین جهانی است،افزود: سرانه بیابان در کشور ما 4 هزار و 300 مترمربع است درحالیکه در جهان این رقم 2 هزار متر مربع است. جلالی با بیان اینکه 15 میلیون هکتار از عرصه های بیابانی تحت تاثیر فرسایش بادی است، گفت: براین اساس تا کنون در 3.2 میلیون هکتار کاشت جنگل در عرصه های بیابانی داشتیم. وی با اشاره به اقدامات اساسی جهت ایمن سازی مراتع بیابانی بیان کرد: در 90 شهر،4 هزار و 300 روستا، 10 هزار کیلیومتر جاده بین شهری و راه آهن و 600 هزار هکتار اراضی در مقابله با بیابان زایی ایمن سازی شدند و تنها از 7 میلیون هکتار مناطق بیابانی باقی مانده 3 میلیون هکتار تولید گرد و غبار می نماید که انتظار می رود ظرف دو الی سه برنامه آینده بتوانیم میزان بیابان زایی را کنترل نماییم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه فقرزدایی ارتباط مستقیمی با بیابان زایی دارد،عنوان کرد: با رویکرد مشارکت مردم و توانمند سازی جوامع محلی در قالب مدل های موفق می توان پدیده بیابان زایی را کنترل نمود. رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه پدیده مشهود بیابان زایی زندگی مردم را مختل کرده، تصریح کرد: 80 تا 90درصد منشا ریزگردها خارجی است که از این میزان حدود 3 میلیون هکتار تولید گرد و غبار داریم که منطقه بحرانی ماست از این رو در برنامه ششم توسعه 5.1 میلیون هکتار از این کانون ها تحت کنترل در خواهد آمد. وی با اشاره به میزان اعتبارات جهت مقابله با بیابان زایی تصریح کرد: در سال 96، اعتباراتی معادل 800 میلیارد تومان برای مقابله با ریزگردها در نظر گرفته شده تا در اقسام و روش های مختلف بتوانیم به مقابله با این پدیده بپردازیم.
عباس کارگر مدیر کل امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری گفت: با هماهنگی کنوانسیون مقابله با بیابان زایی در سطح جهان برنامه های خوبی برای مقابله با این پدیده داریم. وی افزود: در جهت مقابله با بیابان زایی درسه میلیون هکتار از مناطق بحران زا با همکاری سازمان بین الملل و 460 هزار هکتار در 8 استان با همکاری فائو اقداماتی صورت گرفته است. به گفته کارگر با وجود آنکه 90 درصد منشا ریزگردها خارجی و بیرون مرزهاست از این رو لازم است که با افغانستان و دیگر کشورها همکاری داشته باشیم. مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری تصریح کرد: از مجموع 8 میلیون هکتار مناطق بیابانی در 5.2 میلیون هکتار با مشارکت مردم اقدامات مقابله با بیابان زایی انجام شده است.
اجرای عملیات آبخیزداری امری مهم در کنترل بیابان زایی
پرویز گرشاسبی معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به برنامه ششم توسعه جهت مقابله با بیابان زایی اظهار داشت: در برنامه ششم توسعه پیشنهاد 3 میلیون هکتار جهت مقابله با بیان زایی پیشنهاد شد که متاسفانه در زمان تصویب به یک میلیون و 240 هزار هکتار تقلیل یافت. وی افزود: امسال در سطحی حدود 247 هزار هکتار جهت مقابله با بیابان زایی، کنترل گرد و غبار صورت خواهد گرفت.
گرشاسبی با بیان اینکه 800 هزار میلیارد تومان اعتبار جهت مقابله با بیابان زایی برای یک میلیون و 240 هزار هکتار در نظر گرفته شده است، گفت: همه ساله عملیات مقابله با بیابان زائی در سطح 600 هزار هکتار انجام می شد که با برنامه ششم فاصله 50 درصدی داریم. معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان تصریح کرد: یکی از راهکارهای اساسی جهت مقابله با بیابان زایی اجرای عملیات آبخیزداری است که این امر در سطح حدود 3 میلیون هکتار عملیاتی خواهد شد.
