بابک ناخدا مدیر گروه فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران در نشست خبری، با اشاره به اینکه فناوری مهندسی ژنتیک سریعترین فناوری پذیرفته شده از سوی کشاورزان در سطح جهان است که از سال ۱۹۹۶ به صورت تجاری وارد سبد محصولات غذایی دنیا شده است گفت: برمبنای آخرین آمارهای جهانی تا سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۱۸۵.۱ میلیون هکتار سطح زیر کشت دنیا به کشاورزی تراریخته اختصاص یافته است.
وی با بیان اینکه در سال ۱۹۹۶ سطح زیرکشت محصولات تراریخته در دنیا ۱.۷ میلیون هکتار بود، اضافه کرد: این نشان می دهد که سطح زیرکشت این محصولات طی ۲۰ سال اخیر به بیش از ۱۱۰ برابر رسیده و هم اکنون ۲۶ کشور و ۱۸ میلیون کشاورز در سراسر دنیا، گیاه تراریخته کشت می کنند. ناخدا ادامه داد: از میان ۲۶ کشور دنیا که در حال کشت محصولات تراریخته هستند ۱۹ کشور در حال توسعه حدود ۹۹.۶ میلیون هکتار از سطح زیرکشت این محصولات و ۷ کشور پیشرفته نیز ۸۵.۵ میلیون هکتار را به خود اختصاص داده اند.
عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران با بیان اینکه ۵ کشور آمریکا، برزیل، آرژانتین، کانادا و هند عمده تولید محصولات تراریخته را در اختیار دارند، گفت: سطح زیرکشت محصولات تراریخته در آمریکا ۷۲.۹ میلیون هکتار، در برزیل ۴۹.۱ میلیون هکتار، در آرژانتین ۲۳.۸ میلیون هکتار، در کانادا ۱۱.۶ میلیون هکتار و در هندوستان ۱۰.۸ میلیون هکتار برآورد می شود. وی در مورد انواع محصولات تراریخته که در دنیا کشت می شود نیز گفت: بیش از ۵۰ درصد این محصولات را انواع دانه سویا به خود اختصاص داده است که در نوع کنجاله سویا برای غذای دام و در نوع روغن سویا برای مصرف انسانی، کاربرد دارد. در همین حال رتبه دوم کشت این محصولات به ذرت با ۳۳ درصد، رتبه سوم به پنبه با ۱۲ درصد و رتبه چهارم به کلزا با ۵ درصد، مربوط می شود.
ناخدا افزود: حدود یک درصد محصولات تراریخته در دنیا نیز به چغندرقند، پاپایا، اسکوآش (نوعی کدو خورشتی)، بادمجان و سیب زمینی مربوط می شود. مدیر گروه فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، مجموع مجوزهای صادر شده برای گیاهان تراریخته در ۲۰ سال گذشته را ۳ هزار و ۷۶۸ ایونت (رخداد) عنوان کرد و در توضیح این واژه گفت: هر رخداد یک گیاه تراریخته با یک ژن مشخص محسوب می شود که در سایت اتاق تهاتری ایمنی زیستی به ثبت رسیده و بارکد و تمامی اطلاعات علمی آن، در دسترس است.
وی با بیان اینکه این تعداد رخداد در ۴۰ کشور جهان به ثبت رسیده است، افزود: از این تعداد، یکهزار و ۷۷۷ محصول مانند سویا، ذرت و کلزا، دارای مصرف غذایی هستند و یکهزار و ۲۳۸ رخداد، مصرف دامی دارند. درهمین حال ۷۵۳ رخداد برای کشت و کار به ثبت رسیده اند. به گفته ناخدا، از بین این محصولات، تعداد رخدادهای ثبت شده برای گیاه تراریخته ذرت با ثبت ۲۱۸ رخداد در ۲۹ کشور دنیا در صدر قرار دارد. وی با اشاره به اینکه کاهش جهانی سطح زیرکشت محصولات تراریخته که در سال گذشته مطرح شده بود به دلیل خشکسالی و بحران آب است، ادامه داد: امسال شاهد افزایش ۶ میلیون هکتاری سطح زیرکشت محصولات مهندسی ژنتیک در دنیا هستیم.
ناخدا تحمل گیاه در برابر سم علف کش و مقاومت به آفات گیاهی را از جمله صفات بارز محصولات تراریخته عنوان کرد و گفت: برمبنای گزارش نیچر، تولیدکنندگان گیاهان تراریخته درصدد افزایش خصوصیات کیفی این محصولات هستند، چرا که براساس بررسی ها مشخص شده که می توان با انتقال ژن در گیاهان، عملکرد آنها از جمله جذب ویتامین ها و عناصر مغذی مانند آهن، روی و ویتامین E و مقاومت آنها در برابر خرابی را افزایش داد.
مدیر گروه فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، افزایش سود کشاورزی حاصل از تولید و کشت محصولات تراریخته را از دیگر مزایای استفاده از مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در کشاورزی عنوان کرد و گفت: بررسی ها حاکی از افزایش ۶۸ درصد سود کشاورزان، کاهش ۳۶ درصدی مصرف آفت کش ها و افزایش ۲۱ درصدی عملکرد در این محصولات است. ناخدا با تاکید براینکه تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا مجوز مصرف به محصولات تراریخته داده اند، اضافه کرد: اثر مثبت دیگر کشت این محصولات، بهره وری و تامین امنیت غذایی و حفظ تنوع زیستی و منابع محیط زیست است.
عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران با بیان اینکه صرفه جویی در مصرف گاز گلخانه ای یکی دیگر از مزایای استفاده از این محصولات است، خاطرنشان کرد: کشت این محصولات، باعث صرفه جویی در ۲۶.۷ میلیارد کیلوگرم ( ۲۶.۷ میلیون تن) گاز CO۲ شده که این رقم معادل گازی است که ۱۲ میلیون اتومبیل سالانه در جاده ها تولید می کنند
