حامد مهرآبادی، مجری طرح و دانش‌آموخته دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با ایسنا:
با توجه به پیامدهای خطرناک استفاده از سموم شیمیایی در محیط زیست و سلامت انسان، محققان کشور توانستند میکروارگانیزم‌هایی را برای کنترل آفات و همچنین عوامل بیمارگر معرفی کنند. روش مرسوم در کشور برای کنترل آفات استفاده از ترکیبات شیمیایی است که این روش مضرات بسیاری برای سلامت انسان و همچنین محیط زیست دارد؛ از این رو همواره باید به دنبال روش‌های جایگزین باشیم که کمترین میزان زیان را برای سلامت انسان و محیط زیست در پی داشته باشد.
وی استفاده از میکرو ارگانیسم‌ها را یکی از روش‌های مناسب و دوستدار محیط زیست برای کنترل آفات دانست و اظهار کرد: برای این منظور تحقیقاتی را با عنوان "سازوکار اپی‌ژنتیکی درگیر در برهمکنش میکروارگانیسم‌ها-حشرات" اجرایی کردیم تا بر اساس آن از میکروارگانیسم‌هایی که به طور طبیعی در محیط وجود دارد، برای کنترل آفات استفاده کنیم.
مهرآبادی با تاکید بر اینکه در این طرح به دنبال استفاده از روش‌های کاملا دوستدار محیط زیست برای کنترل ناقلین بودیم، یادآور شد: در این راستا از میکروارگانیسم‌های مختلف از جمله باکتری‌ها و ویروس‌ها بهره بردیم؛ ولی قبل از اینکه این طرح اجرایی شود، نیازمند تحقیقات بنیادی در این زمینه بود که در این زمینه به دنبال مکانیزم‌های مربوط به حوزه اپی‌ژنتیک این برهمکنش‌ها بودیم که توانستیم برای کشور دستاوردهای خوبی داشته باشیم.
مجری طرح با بیان اینکه حشرات به عنوان مدلی ارزشمند در مطالعات زیستی از جمله برهمکنش میکروب میزبان مورد استفاده قرار گرفتند، خاطر نشان کرد: حشرات اهمیت بسیاری در حوزه‌هایی چون کشاورزی، پزشکی و محیط زیست و همچنین تاثیر بسزایی بر جنبه‌های مختلف زندگی انسان دارند. برای این منظور در برهمکنش ویروس‌های بیمارگر، باکتری‌های بیمارگر و همزیست‌های میکروبی با حشرات مختلف بررسی‌هایی صورت گرفت و نتایج این تحقیقات نشان داد که اپی ژنتیک نقش تعیین کننده‌ای در این برهمکنش دارند و می‌توانند به میزان بسیار زیادی نتیجه برهمکنش را به سود میزبان یا میکروارگانیسم تغییر دهند.
بر این اساس در این پژوهش مهمترین ساز و کارهای اپی ژنتیک از جمله RNA های کوچک تنظیم کننده (Small regulatory RNA) و متیلاسیون DNA و نقش آنها در برهمنکش حشرات-میکروارگانیسم‌ها بررسی شد. در این طرح توانستیم میکروارگانیزم‌هایی برای کنترل آفات کشاورزی و همچنین ناقلین بیماری معرفی کنیم. از این دستاوردها می‌توان در حوزه کشاورزی، منابع طبیعی و کنترل آفات بهره برد.
این دانش آموخته دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: چاپ بیش از ۲۰ مقاله در مجلات معتبر علمی، ارائه مقاله و سخنرانی در مجامع بین‌المللی، راه‌اندازی و تجهیز آزمایشگاه تخصصی و شناسایی ایزوله‌های بومی برخی میکروارگانیسم‌های مرتبط با حشرات و تعیین توالی ژنوم یکی از میکروارگانیسم‌ها از دیگر یافته‌های این تحقیقات به شمار می‌رود.
