1398/9/23 8102

درخت انجیر از جمله درختان بومی ایران می‌باشد که در حالی که در بسیاری از مناطق ایران به صورت وحشی می‌روید، در باغداری و همچنین به عنوان یک درخت زینتی شهری مورد توجه می‌باشد.

معرفی درخت انجیر خوراکی

Ficus Carica
Moraceae
Common Fig

درخت انجیر از جمله درختان محبوب در ایران می‌باشد که انواع آن در باغ‌ها و یا حیاط خانه‌ها به منظور تولید میوه و یا مصارف زینتی به وفور کشت می‌شود. انجیر خوراکی که نام علمی آن Ficus carica است به‌صورت خودرو در مناطق وسیعی از طبیعت نیمه‌گرم و خشک و همچنین جنگل‌های شمال و غرب ایران می‌روید. در جنگل‌ها نهایتا تا ۶ متر ارتفاع می‌گیرد اما در مناطق گرم و خشک بیشتر به‌صورت درختچه‌ای کم‌ارتفاع با تاجی گسترده و نامنظم دیده می‌شود. چوب درخت انجیر مصرف زیادی ندارد و در شمال تنها جهت ساخت جعبه‌ی مرکبات از آن استفاده می‌شود. در مازندران و گیلان آنرا به نام‌های انجیل، شال انجیر، دیوانجیر، انجی و کشکل می‌شناسند؛ در کردستان آنرا هنجیر، در ارسباران گم‌شو و در لرستان کره می‌نامند.

درخت انجیر در تیره‌ی Moraceae طبقه‌بندی می‌شود که از این حیث با درختان توت هم‌خانواده است. درخت انجیر از جنس Ficus می‌باشد که انواع مشهوری از گیاهان زینتی از جمله فیکوس الاستیکا و بنجامین‌ها را در خود جای داده است. برگ‌های درخت انجیر تقریبا خزان‌کننده، متناوب، پنجه ای با بریدگی‌های عمیق و با ۳ تا ۵ لوب‌ هستند. تنه‌ی این درخت خمیده و با پوستی به‌رنگ خاکستری روشن و صاف می‌باشد. گل آذین انجیر در نهبخ مقعری تشکیل می‌شود که بعدتر با عمق‌ یافتن گل‌های نارس را دربر می‌گیرد. این گل‌ها به هم پیوسته و توده‌ی واحدی را به‌وجود می‌آورند که بعد از رسیدن به شکل میوه‌ای با تعداد زیادی فندقه‌ی ریز در می‌آیند.

درخت انجیر با زنبور کوچکی به نام بلاستوفاگا همزیستی یافته است که در نوع خود جالب توجه می‌باشد. این زنبور در واق تنها حشره‌ای است که می‌تواند با نفوذ به داخل نهبخ گوشتی انجیر عمل گرده‌افشانی این گیاه را انجام دهد. زنبور بلاستوفاگا از خانواده‌ی Agaonidae می‌باشد و همزیستی آن با انجیر عمری بیش از ده‌ها میلیون سال دارد. هر گونه‌ی این زنبور با گونه‌ی خاصی از انجیر سازگار شده است. زنبور همزیست Ficus carica که در واقع در باغبانی نقش آن در گرده افشانی انجیر خوراکی مورد اهمیت می‌باشد Blastophaga psenes نام دارد.

بعضا در جنگل‌های شمال دیده شده که هنگامی که میوه‌ی انجیر برروی درختان دیگر و میان شاخه‌ها و انشعابات آن افتاده است، این گیاه به‌صورت اپی‌فیت یا هوازی روی این درخت رشد کرده و بعدا ریشه‌ی خود را در طول تنه‌ی این درخت هدایت و به‌خاک رسانده است. فیکوس کاریکا واریته‌های مختلفی دارد که در مناطق مختلف ایران می‌رویند. از جمله‌ی آنها var. Johannis Boiss است که درختچه‌ای کمبرگ بوده، میوه‌ای گلابی شکل دارد و در مناطقی از بلوچستان و فارس و طبس می‌روید. var. rupestris Hausskn نیز بیشتر در لرستان و اراک و کهکیلویه و فارس دیده شده است. برگ‌های آن برخلاف انجیر معمولی فاقد بریدگی و تخم‌مرغی شکل است. میوه‌ی آن گلابی شکل و کم‌وبیش کرک‌دار است.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

کلیدواژه: