داشتن یک مزرعه محصولات ارگانیک و کاشت سبزیجات معطر، گیاهان دارویی، انواع صیفی‌جات، فلفل‌های رنگی و کدوتنبل‌ها در آن ایده جذاب و جالبی است که هر کسی را به وجد می‌آورد، به شرط آنکه حوصله گردشگری روی بام خانه‌هایتان را داشته باشید! تبدیل پشت بام خانه‌ها به حیاط و گلخانه ایده خلاقانه‌ای است که در سال‌های گذشته برای بسیاری از کارآفرینان جوان درآمد داشته و ضمن ایجاد فضایی زیبا و شاداب، اشتغالزایی کرده است. مفهوم اقتصاد سبز چند سالی است که در ادبیات بسیاری از کشورهای توسعه یافته اهمیت ویژه‌ای یافته و در محافل علمی، اقتصادی و سیاسی دنیا به سرعت در حال معرفی و مطرح شدن است.
اهمیت موضوع اقتصاد سبز به قدری است که در دستور کار برنامه‌‌ی محیط زیست سازمان ملل قرار گرفته و بسیاری از کشورها با تبعیت از الگوی اقتصاد سبز به سمت سبز کردن مشاغل گام برداشته‌اند. اقتصاد سبز گونه‌ای از اقتصاد است که می‌تواند کیفیت بالاتری از زندگی را در چارچوب محدودیت‌های زیست بوم سیاره زمین در اختیار همگان قرار دهد؛ چنین اقتصادی از یکسو رفاه و سلامتی را در جامعه انسانی ارتقاء می‌دهد و از سوی دیگر خطرات زیست محیطی را کاهش می‌دهد. کارشناسان می‌گویند علیرغم آنکه مشاغل دوستدار محیط زیست زیادی وجود دارد اما بیشتر این مشاغل در زمینه انرژی پاک فعالیت ندارند. هم اکنون حدود ۶۵ درصد مشاغل سبز در راستای کنترل و کاهش آلودگی هوا ایجاد شده‌اند که صنعت بازیافت مواد نیز شامل آن می‌شود.
امروز مشاغلی که سلامت نیروی انسانی، سلامت محیط زیست و تولید محصول سالم را مدنظر قرار بدهند، در زمره مشاغل سبز قرار می‌گیرند. به مشاغل مرتبط با فناوری پاک و دوستدار محیط زیست و به طور کلی مشاغلی که با تولید انرژی و محصولات پاک در ارتباطند، مشاغل سبز گفته می‌شود. این مشاغل ملزم به رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در واحدهای شغلی مربوط به خود هستند. ناظران انرژی، متخصصان منابع آب، تکنسین‌های مهندسی محیط زیست، تکنسین‌های حوزه کشاورزی، درودگران، کارگران ساختمانی و مهندسین برق از جمله مشاغل سبز شناسایی شده هستند.
با توجه به اهمیت مقابله با مشکلات زیست محیطی و ایجاد و گسترش شغل‌های سبز در جهان، سازمان بین‌المللی کار (ILO) درصدد است تا با گسترش مشاغل سبز، تعداد شاغلان این بخش تا سال ۲۰۳۰ به مرز ۲۰ میلیون نفر برسد. سازمان جهانی کار در گزارشی اعلام کرده که مجموعه تلاش‌های صورت گرفته برای غلبه بر مشکلات زیست محیطی موجب شده تا ۳.۲ میلیون فرصت شغلی در جهان به وجود آید؛ بر این اساس سیر رشد شغل‌های سبز طی دهه گذشته نسبت به شغل‌های دیگر ۲۵۰ درصد افزایش یافته و هم اکنون بیش از ۷۷۰ هزار شغل سبز در میان ۶۸ هزار تجارت به وجود آمده است.
بخش توسعه مشاغل سبز سازمان بین‌المللی کار اخیرا از اجرای برنامه مشترک مشاغل سبز با ایران خبر داده است. سازمان بین‌المللی کار در تلاش است با بسیاری از کشورها در زمینه توسعه مشاغل سبز همکاری کند تا اثرات کاهش تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در این کشورها را با ایجاد مشاغل سبز پایدار بسنجد. این سازمان بر توانمندسازی فضاهای کسب و کار سبز و سیاست گذاری‌های حمایتی در این بخش تاکید دارد.
علی ربیعی، وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی بر این باور است که در دوران تحریم، گرایش به اشتغال سبز می‌تواند تقویت کننده تولید داخلی و اشتغال در کشور باشد. او ایجاد پایگاه اطلاعاتی مشاغل سبز با همکاری سازمان محیط زیست را پیشنهاد کرده و می‌گوید: باید برای کارآفرینان سبز، مزیت‌های اقتصادی درنظر بگیریم و سیاستی را دنبال کنیم که در کنار توسعه و ترویج کارآفرینی، از کارآفرینان سبز حمایت کند. ربیعی درعین حال رعایت مصرف صحیح آب و برداشت از چاه‌ها و مدیریت پسماند را مورد تاکید قرار داده و می‌افزاید: باید مشاغل صنعتی که کمترین فشار بر آب و خاک و روستاها را دارند، توسعه بدهیم و جلوی هدررفت منابع آبی را بگیریم.
از نگاه وزیر کار، اقتصاد سبز جلوی تخریب محیط زیست را می‌گیرد و با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی کشور باید به سمت اقتصاد سبز و گسترش مشاغل سبز حرکت کنیم. تاکنون بسیاری از کشورها از تغییرات آب وهوایی، طوفان، سیل، خشکسالی و سرمازدگی خسارات و زیان‌های فراوانی دیده‌اند اما آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱ در قالب یک پیمان جمعی تمام وزراتخانه‌های خود را مامور شکل‌گیری و توسعه اقتصاد سبز کرد؛ اندونزی به فاصله چندی به منظور ترویج و گسترش مشاغل سبز وارد عمل شد و برزیل هم به همکاری با کشورهای دیگر برای توسعه پایدار در این زمینه روی آورد. این موارد همگی نشان‌دهنده گرایش کشورها به اقتصاد سبز و ایجاد شغل‌های سبز است.
ایجاد روف گاردن‌ها و باغ‌های پشت بام در پروژه‌های ساختمانی، استفاده از فضاهای وسیع مدارس و مساجد، کارخانه‌ها و پشت بام خانه‌ها به منظور ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی و کمک به اقتصاد خانوار و تجهیز پارکینگ‌ها به پنل‌های خورشیدی به منظور ایجاد سایه، جهت پارک خودرو و استفاده بهینه از مصرف انرژی همه از جمله ایده‌هایی است که می‌تواند در راستای اقتصاد سبز به کار گرفته شود. مشاغل سبز ضمن حفظ منابع طبیعی و محیط زیست موجب کاهش حوادث و بیماری‌ها در جوامع می‌شوند.
علی اکبر لبافی - کارشناس حوزه کار مشاغل سبز - در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید: مشاغل سبز از هر جهت در زمره کار شایسته قرار می‌گیرند و شاکله اصلی آن‌ها کار شایسته است. او می‌افزاید: سازمان جهانی کار مدتهاست که تلاش می‌کند مشاغل سبز را به عنوان یک شاخص اصلی در کشورهای مختلف پیاده‌سازی کند ولی نگاه به این دسته شغل‌ها به گونه دیگری است، به نحوی که مشاغل سبز در این کشورها از هر جهت اعم از امنیت شغلی، ایمنی کار، شاخص‌های محیطی و مهارتی و انطباق با محیط زیست استانداردسازی می‌شود.
از نگاه وی مشاغل سبز نمی‌توانند شغل اصلی فرد به شمار آیند، بلکه تکمیل کننده شغل اصلی فرد هستند و اگر شغل پایدار تلقی شوند، به گونه‌ای نیست که زندگی فرد و خانواده او را تامین کنند؛ مگر آنکه در قالب یک تشکل و مجموعه فعالیت‌های به هم پیوسته مثل تعاونی دنبال شود. به گفته این کارشناس حوزه کار، مشاغل سبز هم به محیط زیست و هم به سلامت انسان کمک می‌کند و موجب حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب و آلودگی زیست محیطی می‌شود.
به گزارش ایسنا، اجرای "طرح مشاغل سبز و کارآفرینی محیط زیست" در کشورها در جهت توسعه مشاغل سبز موجود و حمایت و حفاظت از محیط زیست پیشنهاد می‌شود. مشاغل سبز ضمن کاهش مصرف انرژی و تولید پسماندهای کمتر و قابل بازیافت به کاهش هزینه‌های بنگاه‌ها و حفظ محیط زیست کمک می‌کنند. همچنین موجب کاهش حوادث و بیماری‌ها در جوامع می‌شوند و گسترش آن‌ها نیازمند کسب مهارت‌های جدید است، به همین دلیل استفاده از کارگران ماهر در مشاغل سبز مورد تاکید قرار گرفته است. بر اساس آخرین آمارها بیش از ۲۰۰ عنوان شغل سبز در دنیا در راستای دستیابی به توسعه و اشتغال پایدار شناسایی شده است. با توجه به مزایای قابل توجهی که مشاغل سبز دارند، سیاست دولت برای گسترش این مشاغل می‌تواند یک راهکار مناسب برای ایجاد اشتغال در شرایط کنونی تلقی شود.
