عارضه‌ی پریدگی طوقه (Soil heaving) در نقاطی روی می‌دهد، که اختلاف دمای شب و روز زیاد باشد. در روز به‌دلیل آبیاری یا بارندگی سطح مزرعه و درز و شکاف‌های خاک از جمله لوله‌های موئین پر از آب می‌شوند. هنگامی که در شب به‌دلیل سرمای زیاد، دمای هوا به چند درجه زیر صفر می‌رسد، این آبها یخ می‌زند. ابتدا آب موجود در سطح مزرعه یخ می‌زند و طوقه‌ی بوته‌ها را در یک قشر یخ قرار می‌دهد. در پی یخ زدن آب موجود در سطح مزرعه و گیرکردن طوقه‌ی گیاهان در قشر یخ، بر اثر افزایش برودت، آب موجود در لوله‌های موئین خاک هم یخ می‌بندد و مانند ستون‌هایی از پایین به‌بالا به قشر یخ سطح مزرعه که طوقه‌ی گیاهان در آن قرار دارد، فشار وارد می‌کند. ابتدا ریشه‌های گیاه مقاومت می‌کنند و اگر تراکم بوته‌ها در واحد سطح زیاد باشد و ریشه‌ها به‌طور کامل عمیق شده باشند، مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند، ولی در بسیاری موارد این فشار ستون‌های یخ برای بلند کردن قشر سطحی موجب پاره شدن ریشه‌های بذری شده و درنتیجه بوته‌ها همراه با قسمتی از سیستم ریشه‌ای از جای خود کنده شده و به‌سطح بالاتری می‌آیند.
در روز بعد بر اثر افزایش دما قشر یخ ذوب شده و خاک درون قشر یخ که همراه ریشه ها بالا آمده بود، به‌حالت نخستین خود برمی‌گردد، ولی چون ریشه‌های گندم حالت افشان دارند، نمی‌توانند به‌جای اول خود بازگردند. بنابراین گیاه قدری بالاتر از سطح خاک باقی می‌ماند. شب بعد دوباره دما به‌چندین درجه زیر صفر می‌رسد و طوقه‌ی بوته ها دوباره در قشر یخ سطح مزرعه قرار می‌گیرد و این چرخه تکرار می‌شود. بر اثر توالی این چرخه، کم‌کم بوته ها از خاک خارج شده و سیستم ریشه‌ای آنها در معرض هوای آزاد قرار گرفته و خشک می‌شود.
عارضه‌ی پریدگی طوقه تنها در فصل زمستان روی می‌دهد. زیرا در فصل پاییز قسمت‌های پایینی خاک هنوز به‌قدر کافی نشست نکرده و لوله‌های موئین به‌گونه‌ی کامل و به‌اندازه‌ی کافی تشکیل نشده‌اند که بتوانند ستون‌های یخ را تشکیل دهند. افزون بر این، در فصل پائیز خاک آنقدر سرد نشده که آب در لوله‌های موئین خاک یخ بزند. در اوایل بهار که به‌دلیل مساعد شدن هوا بوته‌ها رشد دوباره‌ی خود را از سر می‌گیرند، گیاهانی که دچار عارضه‌ی پریدگی طوقه شده‌اند دچار زردی می‌شوند، و این درحالی است که عمل پریدن طوقه در فصل زمستان رخ داده است ولی آثار آن در بهار آشکار می‌شود.
راه‌های پیشگیری از پریدگی طوقه (برون‌زدگی)
با همه‌ی اهمیتی که پریدگی طوقه در کشاورزی دارد، کمتر مورد توجه قرار گرفته است و جا‌به‌جایی خاک بر اثر یخبندان بیشتر مورد توجه سازندگان بزرگ‌راه‌ها و جاده‌ها بوده است تا کشاورزان. در کشاورزی برای کم کردن خطر پریدگی طوقه از راه‌های زیر می‌توان اقدام نمود:
الف- زهکشی کردن زمین: اگر لوله‌های موئین از آب پر نباشد، احتمال تشکیل ستون‌های یخ کمتر است. افزون بر این، هنگامی که آب کمتری در خاک باشد، غلظت محلول خاک زیادتر است و آب در خاک دیرتر یخ می‌بندد. زهکشی، سطح سفره‌ی آب زیرزمینی را پایین‌تر بده و با خارج کردن آب‌های اضافی از منطقه پراکنش ریشه، خطر پریدگی طوقه را کاهش می‌دهد.
ب- کاشت زودتر محصول: در کاشت زودتر محصول ریشه‌ها در پاییز رشد زیادتری می‌کنند و می‌توانند در برابر فشارها ستون‌های یخ مقاومت بهتری نمایند. افزون بر این، چون شاخساره هم در کاشت زودتر، رشد بیشتری می‌کند، زمین‌پوشی (Ground cover) زودتر حاصل می‌شود که این کار مانع از هدر رفتن حرارت خاک شده و از یخ‌زدن آب در سطح خاک جلوگیری می‌کند.
ج- افزایش تراکم بوته (Plant density) در واحد سطح: این عمل موجب افزایش تراکم ریشه‌ها در واحد سطح خاک می‌شود. افزون بر این، وجود پوشش شاخ و برگ بر روی سطح خاک مانع از سرد شدن سریع خاک می‌شود.
