Pinus nigra Arnold
pinaceae
گونه کاج سیاه تعداد زیادی از کاج‌های مناطق نیمه‌مدیترانه‌ای را شامل می‌شود که در میان کوه‌های جنوب اروپا از اسپانیا تا قفقاز جامعه‌ی نسبتا خالصی را تشکیل داده‌اند و به‌صورت گونه‌ی مستقل کوچک یا زیرگونه و یا حتی رده‌بندی شده‌اند. این کاج‌ها شکل‌های متفاوتی دارند که در خصوصیات جزئی برگ و مخروط با هم اختلاف دارند. ارتفاع آنها به حدود ۳۰- ۲۰ متر و خیلی به‌ندرت به ۵۰ متر می‌رسد. (در شرایط خاک نامطلوب یا سراشیبی‌های صخره‌ای حدود ۱۰متر).
تاج آن در ابتدا مخروطی و بعدها نامنظم و گسترده، با رأسی چترمانند یا کروی است. پوست آن خاکستری تا خاکستری مایل به سیاه (نام آن به همین علت است) و دارای شکاف‌های عمیق حتی در بخش‌های بالای تنه می‌باشد. انشعابات آن در ابتدا بصورت مارپیچی اما بعدها نامنظم می‌شوند. شاخه‌های یک‌ساله زرد مایل به سبز، قهوه‌ای مایل به زرد یا سیاه مایل به خاکستری، صاف و معمولا براق هستند.
جوانه‌ها استوانه‌ای و رزین‌دار می‌باشند.برگ‌ها روی شاخه‌های ریز و به صورت جفت هستند و حدود ۱۹- ۵ سانتیمتر طول دارند (هر زیرگونه طول خاص خودش را دارد)؛ آنها معمولا سبز تیره، راست یا در راستای محور طولی پیچ خورده، با حاشیه مضرس و نوک‌تیز می‌باشند. مخروط‌های رسیده و بالغ، تخم‌مرغی شکل، با ۸- ۳ سانتیمتر طول (تفاوت بین زیرگونه‌ها) قهوه‌ای روشن، براق که بعدها خاکستری مایل به قهوه‌ای کدر می‌شوند. آپوفیز تا حدودی ناوی‌شکل و امبلیک خاری کوتاه دارد که به‌زودی می‌افتد.
معروف‌ترین زیرگونه‌ی آن P.nigra subsp. Nigra (Austrian Pine) می‌باشد که عمدتا بصورت خودرو بر روی خاک‌های آهکی و سرپانتین (Serpentine) در نواحی کوهستانی استرالیا و کروتیا در ارتفاع ۱۰۰۰- ۶۰۰ متر مشاهده می‌شود. این کاج کاربرد گسترده‌ای در جنگل‌کاری، نه‌فقط در نواحی آهکی خشک بلکه همچنین در خاک‌های غیرحاصلخیز برای حفظ چشم‌اندازها بعد از عمل بهره‌برداری دارد. کولتیوارهایی از آن که ظاهرا با هم اختلاف دارند، جوامعی را در چشم‌اندازهای باغات تشکیل می‌دهند؛ مانند: cv. Pygmaea و cv. Pyramidalis
