Celtis australis L.
Southern Nettle tree
Hackberry
Ulmaceae
داغداغان، درختی است از تیره‌ی نارون ها (Ulmaceae) و از راسته‌ی گل‌سرخ‌سانان، که حداکثر به ارتفاع ۲۰ - ۲۵ متر می‌رسد. برخی نیز آنرا در تیره گزنه ها (urticaceae) طبقه‌بندی می‌کنند. برگ‌های داغداغان ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر طول داشته، دارای حاشیه‌ای دندانه‌ای و مضرس (به جز قاعده‌ی برگ) و در سطح زیرین کمی کرک‌دار است. در همه‌ی انواع این درخت برگ‌ها دارای خصوصیتی متمایز می‌باشند؛ به این ترتیب که سه رگبرگ مشخص از قاعده‌ی برگ وارد پهنه می‌شود. این شاخصه وسیله‌ی خوبی برای شناسایی این درخت است. میوه‌های کوچک و کروی داغداغان از اوایل بهار به رنگ سبز ظاهر شده و بعدا به قرمز تیره تغییر رنگ می‌دهند. این میوه‌ها که نهایتا قطری در حدود یک سانتیمتر خواهند یافت گوشتی و شیرین می باشند.
داغداغان درختی مقاوم نسبت به خشکی و آلودگی محسوب شده و در شهرهای گرم اروپایی در حاشیه‌ی خیابان‌ها به عنوان درخت زینتی کاشته می‌شود، با توجه به ریشه‌های قوی آن برای جلوگیری از فرسایش خاک و رانش زمین به واسطه‌ی سیل نیز مورد استفاده می‌باشد. این درخت زندگی طولانی‌ای داشته و گفته می‌شود که تا ۶۰۰ سال می‌تواند عمر کند. گل‌های نر داغداغان به صورت خوشه‌هایی در قسمت‌های پایین شاخه های یکساله و گل‌های هرمافرودیت در بخش بالایی در کنار برگ ها در فروردین و اردیبهشت‌ماه تشکیل می‌شوند.
درخت داغداغان را در ایران در کنار امام‌زاده‌ها و مقابر می‌توان دید و ظاهرا در میان مردم برخی مناطق ایران جنبه‌ی مقدس داشته است. این درخت در ایران با نام‌های محلی‌ای از قبیل درخت تا (در کرج و خرم‌آباد)، داغداغان (خلخال و خوی)، تادار و ته‌دار (در رودبار)، درخت ته و چوب نظر (در شمیرانات و اطراف تهران)، تاین (ارسباران)، تائی، تاک و تاغ (در بختیاری و لرستان) و تاغوت (در خراسان) شناخته می‌شود (حبیبی، ۱۳۸۵: ۲۱۰).
گونه‌ی Celtis Tournefortii، که بیشتر در کردستان می‌روید و تایله و یا تاووت خوانده می‌شود، ممکن است تا هفت متر رشد کند. انواع کهن‌سال و قطور این درخت را می‌توان در اطراف سنندج بر روی قبور مشاهده کرد. دارای برگ‌های تخم‌مرغی‌شکل، دندانه‌دار و به رنگ مغز پسته‌ای و کمی پهن‌تر از برگ‌های داغداغان می‌باشد. میوه‌ای تخم‌مرغی شکل و نارنجی و یا سرخ و گردآلود دارد.
