مهندس کشاورزی فعالیتهای مختلفی را انجام میدهد. او به توسعه استفاده از ماشینآلات کشاورزی و پیاده سازی فرآیندهای صحیح و علمی کشاورزی، باغبانی و جنگلداری میپردازد. مهندس کشاورزی باید دارای دانش و مهارت کافی برای کار کردن در صنایع مختلف کشاورزی و یا بخش بازرگانی و تجارت محصولات کشاورزی باشد. مهندس کشاورزی کمک میکند تا کشاورزی هرچه بیشتر، با ثبات، امن و سازگار با محیط زیست شود. او روشها و فنآوریهای مختلف را به منظور افزایش محصول، بهبود استفاده از زمین و مراقبت از منابع و مواد اولیه مثل بذر، کود، آب، آفتکشها و سوخت، تجزیه و تحلیل و بررسی میکند. مهندس کشاورزی استراتژیهای مناسب را به منظور حفظ سلامت و امنیت کشاورزان، جانوران محیطی و محصولات تولید شده کشاورزی پیشنهاد میدهد.
مهندس کشاورزی روشها و ابزارهای خاصی را به منظور آماده سازی زمین و عملیات کاشت و برداشت، طراحی و به شرکتهای تخصصی و کشاورزان ارائه میکند. او به منظور ساخت و توسعه تجهیزات و ابزارآلات هوشمند، فنآوریهای نوین نرم افزاری و سخت افزاری را با هم ادغام کرده و به طور مداوم راههای بهتر را برای کاهش تلفات محصول در زمان برداشت، بسته بندی، انبار، فرآوری و توزیع بررسی کرده و در صنایع مرتبط به کار میبرد. مهندس کشاورزی کسی است که برای سیستم سرمایشی، گرمایشی، رطوبت و تهویه انبار نگهداری محصولات، برنامه ریزی و فعالیت میکند. ساعت کاری مهندس کشاورزی معمولا به صورت تمام وقت است البته برخی از آنها به دلیل نوع فعالیت شان، ساعت کاری مشخصی ندارند و گاهی ساعات زیادی مشغول کارند. مهندس کشاورزی باید بتواند در مکانهای گوناگون از جمله مزارع، آزمایشگاهها یا شرکتهای کشاورزی و در شرایط مختلف آب و هوایی کار کند. در ادامه با وظایف مهندس کشاورزی، مهارت و توانمندیهای مورد نیاز مهندس کشاورزی، تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی کشاورزی، آینده شغلی و بازار کار مهندس کشاورزی، درآمد مهندس کشاورزی و شخصیتهای مناسب شغل مهندس کشاورزی بیشتر آشنا میشوید.
وظایف مهندس کشاورزی:
• ارزیابی اثرات محیطی تولیدات کشاورزی و ارائه راهکارهای مناسب به منظور کاهش اثرات منفی زیست محیطی
• نظارت بر مراحل مختلف پروژههای کشاورزی از جمله زهکشی، اصلاح و آبیاری
• طراحی ابزار و ماشینآلات کشاورزی با کمک نرم افزارها و برنامههای کامپیوتری
• آزمایش و تست تجهیزات و ابزارآلات جدید مانند سم پاشها، ماشینآلات برداشت و ذخیره سازی و... برای اطمینان از درستی عملکرد آنها
• هدایت و راهنمایی کشاورزان و صاحبان کسب و کارهای کشاورزی در استفاده صحیح از زمینها به منظور تولید بهینه محصولات
• تعمیر و نگهداری ماشینآلات کشاورزی
• فراهم کردن محیطی امن و مناسب برای کار کشاورزی از طریق کنترل و نظارت بر سیستمهای آبرسانی، سرمایشی، گرمایشی، تهویه و ...
• طراحی و نظارت بر روشها و فرایندهای مورد نیاز برای تولید، نگهداری و فرآوری محصولات کشاورزی
با توجه به اندازه سازمان و یا شرکت محل کار، مهندس کشاورزی گاهی مسئولیتهای مدیریت و هماهنگی فروش و بازاریابی و پشتیبانی فنی را نیز برعهده دارد.
تواناییهای لازم:
دانشجویی که به کشاورزی علاقه دارد و از کار و فعالیت در مزارع و دامداریها لذت میبرد، میتواند در این رشته پیشرفت کند چون یک فارغالتحصیل مهندسی اقتصاد کشاورزی نمیتواند از محیطهای روستایی و قطبهای تولید کشاورزی فاصله بگیرد و در پشت میز، محاسبات اقتصادی خود را انجام دهد. همچنین دانشجوی این رشته باید در درس ریاضی توانمند باشد تا بتواند به خوبی محاسبه کرده و اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل کند.
مهارت و توانمندیهای مورد نیاز مهندس کشاورزی:
• توان بالا در تحلیل اطلاعات
• رویکرد خلاقانه در حل مساله
• مهارتهای عالی فنی، علمی، ریاضیات و فناوری اطلاعات
• توان برنامه ریزی کاری مناسب (مخصوصا در پستهای مدیریتی)
• توان مدیریت و سازماندهی تیمهای کاری (ویژه مدیران)
• مهارت ارتباطی مناسب برای ارتباط با همکاران، کشاورزان و کارگران
• به روز بودن و آگاهی از آخرین فناوریها و پیشرفتهای حوزه کشاورزی
تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی کشاورزی:
فارغ التحصیلان انواع گرایشهای مهندسی کشاورزی در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد با توجه به تخصص و علاقه خود میتوانند وارد حوزه مربوطه در این شغل شوند. در مقطع کارشناسی، فارغ التحصیلان از دو گروه آموزشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی میتوانند مهندس کشاورزی شوند.
• در گروه ریاضی و فنی: مهندسی کشاورزی (گرایشهای اقتصاد کشاورزی، ماشینهای کشاورزی، مکانیزاسیون کشاورزی و گرایش آب)
• در گروه علوم تجربی: رشتههای مهندسی کشاورزی- علوم و صنایع غذایی، مهندسی کشاورزی-گیاه پزشکی، مهندسی کشاورزی-علوم باغبانی، مهندسی کشاورزی-علوم دامی و مهندسی کشاورزی-زراعت و اصلاح نباتات
همچنین در مقطع کارشناسی ارشد، فارغ التحصیلان اغلب رشتههای گروه کشاورزی و منابع طبیعی نیز میتوانند شغل مهندسی کشاورزی را برای کار کردن و کسب درآمد و پیشرفت انتخاب نمایند.
آینده شغلی، بازار کار و فرصتهای استخدامی مهندس کشاورزی:
فارغ التحصیلان رشته مهندسی کشاورزی (گرایشهای مختلف) میتوانند در سازمانها و شرکتهای حوزه کشاورزی و منابع طبیعی همچون شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور، شهرداریها، وزارت جهاد کشاورزی و سایر سازمانها و شرکتهای مرتبط مشغول به کار شوید. همچنین مراکز آموزشی (هنرستانهای کشاورزی، دانشکدههای کشاورزی، آموزشکدههای کشاورزی، مراکز آموزش کشاورزی و...) مراکز پژوهشی و بخشهای وابسته به آنها در مراکز استانها، سایر ادارات دولتی و نیمه دولتی (سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کل کشور و ادارات منابع طبیعی استانها، سازمان بوستانها و فضای سبز استانها و شهرستانها، سازمان حفاظت محیط زیست و ادارههای کل آن در استانها و...)، بخشهای غیردولتی شامل آزمایشگاهها و شرکتهای خصوصی کشاورزی از مهمترین حوزههای استخدام و یافتن شغل برای مهندسان کشاورزی میباشند.
به طور کلی بخش کشاورزی در کشور ما توسعه و پیشرفت علمی چشمگیری نداشته است و با مشکلات متعددی روبرو میباشد. متناسب با این امر از یک نگاه فرصتهای شغلی آن نیز محدود میباشد و فارغ التحصیلان این حوزه مشکلات زیادی دارند که برخی از آنها عبارتند از :
• بسیار محدود بودن فرصتهای اشتغال در برخی گرایشها به خصوص در بخش دولتی
• و دولتی بودن اکثر بخشهای حوزه کشاورزی و عدم فراهم سازی زمینه برای ورود گسترده بخش خصوصی
بدیهی است در هر حال دانشآموختگان کارآفرین و خلاق حوزه کشاورزی باید در پی آفرینش فرصتهای کاری نو برای خود و دیگران باشند و با توجه به بازار کار نامساعد این رشته، به جای چشم داشتن به آگهی استخدامی سازمانها و شرکتهای بزرگ و کوچک، با مطالعه و بررسی روشهای جدید کشاورزی در دنیا به دنبال نوآوری و ایجاد مشاغل جدید و بهره برداری بهتر و علمیتر از زمینهای کشاورزی باشند. امید است با تصمیم و همت مسئولان برای حرکت به سمت پیادهسازی کشاورزی توسعهیافته و پیشرفته در کشور و انجام فعالیتهای کارآفرینانه توسط فارغالتحصیلان رشتهی مهندسی کشاورزی، در سالهای آتی فرصتهای شغلی بیشتری در این بخش برای متخصصان آن فراهم گردد.