یک عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه در صورت عدم اجرای برنامههای کوتاه مدت مقابله با ریزگردها شاهد مهاجرت گسترده جمعیت در شهرهای مرزی و رهاسازی بسیاری از زمینهای کشاورزی خواهیم بود، اظهار داشت: هند، ترکیه، عربستان و سومالی برای مقابله با ریزگردها و بحرانهای احتمالی آن از چند سال قبل با اقدامات جدی و سرمایه گذاریهای کلان اقدام به جمع آوری آب و جلوگیری از تبخیر آن کردهاند.
پس از گذشت 5 سال و رفت و آمدهای فراوان مسئولان و مقامات عراقی به کشور و رایزنیهای بی نتیجه، یکی از برنامههای عمل بلند مدت دولت پیشین برای مقابله با ریزگردها به مرحله امضای قرارداد با کشور عراق رسید. این برنامه درواقع یک توافقنامه برای اجرای طرح تحقیقاتی در خاک کشور عراق است که برای به نتیجه رسیدن آن 10-25 سال زمان نیاز است! بهنام بهرامی فعال بینالمللی محیط زیست و استاد دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس با اشاره به گذشت زمان و بحرانیتر شدن شرایط ورود ریزگردها به کشور گفت: اینک کشور و منطقه باید وارد فاز اجرایی و عملیاتی مقابله با ریزگردها شود و در قالب طرحهای کوتاه مدت در داخل کشور و نقاط بحرانی استفاده شود.
بهرامی با تاکید بر اینکه فاز مطالعاتی و تعریف پایلوت در کشور عراق باید در گذشته انجام میپذیرفت نه اکنون اظهار داشت: انجام فاز مطالعاتی برای آینده میتواند مفید میباشد، اما باید توجه داشت در صورت عدم انجام برنامههای کوتاه مدت باید شاهد مهاجرت گسترده جمعیت شهرهای مرزی و رهاسازی بسیاری از زمینهای کشاورزی و در نهایت فشار به محیط کلان شهرها با افزایش جمعیت و تقاضای اشتغال باشیم. وی با بیان اینکه انجام پروژههای کوتاه مدت باعث تثبیت جمعیت و تعادل سازی آن میشود، گفت: پروژههایی با توجه به بحران مناطق و حاشیه شهرها میتواند برای مناطق مختلف اجرا شود.
این کارشناس محیط زیست در ادامه پیشنهاد کرد: کاشت وسیع گونههای مقاوم به شوری و خشکی و بومی کشور میتواند مفید باشد و در صورت نبود شرایط مطلوب برای گونههای گیاهی از پخش ریگهای با اندازه متوسط به پایین جهت تثبیت مناطق دارای بحران شدید استفاده شود. بهرامی اظهار داشت: در مناطق با شرایط بحران شدید باید پروژههای پخش ریگ و کاشت گونههای با مقاومت بالا با توجه به شرایط خشکی و شوری و محافظت منطقه اجرایی و سپس برای مناطق با بحرانهای کمتر پروژههای بلندمدت تثبیت تعریف شود.
به گفته وی عدم وجود پوشش بالای سطح زمین و حرکت خاک با حداقل بادی با سرعت 10 متر بر ثانیه عمده علل گرد و غبار شدید هوا در مناطق با بحران است. بهرامی با اشاره به اینکه کشورهای مختلفی از قبیل هند، ترکیه، عربستان و سومالی برای مقابله با ریزگردها و بحرانهای احتمالی آن از چند سال قبل با اقدامات جدی و سرمایه گذاریهای کلان اقدام به جمع آوری آب و جلوگیری از تبخیر آن کردهاند گفت: این کشورها در کنار این امر اقدام به کاشت گونههای با مقاومت بالا در کنار پروژههای مقابله با تبخیر آب نیز داشتهاند.
این کارشناس توجه ویژه به محیط زیست و عملیاتهای گسترده جهت افزایش درصد پوشش گیاهی، کمربند سبز اطراف شهرها و همچنین اجرای طرحهای اکو با استفاده از خود مواهب طبیعی را از مزیتهای اجرای طرحهای مقابله با ریزگردها در کشورهای مختلف دانست. به عقیده وی تحرکات گسترده در بالادست رودهای بزرگ منطقه و به موازات آن بحران آب در پایین دست این رودها که باعث خشکسالی و کاهش پوشش گیاهی و خالی ماندن خاک از پوشش شده است در چند سال آینده کشورهای ایران، عراق و سوریه را وارد فاز جدی بحران ریزگرد و خشکسالی خواهد کرد.
بهرامی خاطرنشان کرد: پروژههایی در ترکیه و سومالی با هزینههای بسیار سنگین برای مقابله با بحران خشکسالی و ریزگردهای هوا در حال انجام است که اگر کشور ایران نیز سرمایه گذاری خود را جهت جمع آوری آب در مناطق خشک و نیمه خشک و تثبیت حرکت خاک نکند، قطعاً شاهد فاجعههای زیست محیطی به مراتب بیشتری خواهیم بود.
