بدون تردید افزایش تولیدات و ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی با بهرهمندی از روشهای سنتی در زمان کاشت و به خصوص برداشت محصول امکان پذیر نخواهد بود چراکه ضایعات ریزش در مان برداشت همه ساله موجب هدررفت بسیاری از تولیدات کشاورزی می‌شود. این روزها کشاورزان گلستانی در تکاپوی برداشت محصولات استراتژیک ازجمله کلزا و گندم هستند و بالطبع مشکلات زمان برداشت بیش از هر زمان دیگر ملموستر می‌شود. عدم مکانیزاسیون ناوگان برداشت، هرساله در زمان برداشت محصولات استراتژیک مشکلات عدیدهای را در حوزه تولیدات کشاورزی ایجاد می‌کند بر اساس آمار مسؤولان سازمان جهاد کشاورزی گلستان حدود 50 درصد از ناوگان برداشت در این استان فرسوده هستند آماری که بیانگر زنگ خطر برای بخش کشاورزی استان است.
اگرچه به گفته مسؤلان بخش کشاورزی استان سال گذشته گلستان رتبه اول جذب اعتبارات در بخش مکانیزاسیون را کسب کرد اما ناوگان برداشت این استان هنوز فرسنگها با استاندارهای موجود فاصله دارد. عواملی همچون پایین بودن کیفیت ماشین‌آلات داخلی، کوچک بودن قطعات زمین وافزایش سود بانکی تسهیلات، موجب شده هنوز تعداد زیادی از کشاورزان گلستانی تمایلی به استفاده از اعتبارات موجود در بخش مکانیزاسیون نداشته باشند.
18 درصد سود بانکی تسهیلات مکانیزاسیون، با جیب کشاورز همخوانی ندارد
در همین رابطه یک کشاورز گلستانی در گفت و گو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: تمام کشاوزان به استفاده از ماشین‌آلات به روز و با کیفیت در مزارع خود علاقهمند هستند اما تا زمانی که شرایط لازم برای استفاده از این امکانات فراهم نباشد چگونه می‌توان انتظار داشت یک کشاورز با داشتن دو یا سه هکتار زمین و با وجود نوسانات موجود در بازار فروش محصولات کشاورزی به استفاده از تسهیلات برای ارتقا کشاورزی خود راغب باشد. امین اسدی افزود: زمانی که تحریمها در کشور افزایش یافت شاهد کاهش چشمگیرواردات ماشین‌آلات کشاورزی بودیم و کشاورز مجبور شد به خرید تولیدات داخلی روی آورد در حالیکه تولیدات داخلی از کیفیت مناسبی برخوردار نبودند. وی ادامه داد: استفاده از ماشین‌آلات به روز و با کیفیت میتواند موجب افزایش عملکرد محصول و در نهایت صرفه اقتصادی برای کشاورز باشد اما قیمت بالای این ماشین‌آلات و سود بانکی 18 درصد هیچ تناسبی با جیب کشاورز ندارد.
رفع مشکلات در حوزه کیفیت ماشین‌آلات داخلی
مدیر مکانیزاسیون جهاد کشاورزی گلستان در خصوص نارضایتی کشاورزان گلستانی از ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی تولید داخل در گفت و گو با خبرنگار فارس در گرگان اظهار کرد: جلسات مختلفی با مسؤلان تراکتورسازی برگزار کردهایم و مشکلات کشاورزان را به آنها انتقال دادهایم از اینرو تیم فنی تراکتورسازی دایر و بعد از ارسال مشکلات، موارد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داند و در حال حاضر بسیاری از مشکلات در حوزه کیفیت ماشین‌آلات داخلی رفع شده است.
عید محمد فاروقی با بیان اینکه 49 درصد از کمباینهای استان بیش از 20 سال عمر دارند، تصریح کرد: در بحث مکانیزاسیون کشاورزی استان، 300 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است که با این اعتبار 200 دستگاه به ناوگان برداشت، 4 هزار و 500 دستگاه به ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی و 200 دستگاه به ادوات دنباله‌بند در استان اضافه شده است. وی تسهیلات ارزان قیمت، کمک بلاعوض،حذف ارزش افزوده برای خرید ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی را ازجمله مواردی عنوان کرد که می‌توان به ترغیب کشاورزان به توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کمک شایانی داشته باشد.
رئیس اداره مکانیزاسیون جهاد کشاورزی گلستان کلید توسعه در بخش کشاورزی را سرمایه‌گذاری در مکانیزاسیون عنوان کرد و گفت:گلستان در سال 1395 جزو استانهای ممتاز در خرید تراکتور و کمباین در سطح کشور بود. عید محمد فاروقی در ادامه به فرسوده بودن ناوگان برداشت و مشکلاتی که برای بخش کشاورزی استان ایجاد می‌کند اشاره کرد و افزود: در این فصل در بسیاری از مزارع استان عملیات برداشت آغاز شده است که این حجم از کار به برنامه‌ریزی از قبل نیاز دارد، معاینه فنی کمباینها توسط کارشناسان یکی از اقداماتی است تا ضایعات ریزش در زمان برداشت کم شود.
وی با بیان اینکه سال گذشته بیش از یک درصد در امر ضایعات ریزش کاهش داشتیم افزود: ضایعات ریزش در زمان برداشت محصولات به 8/7 رسیده است که هنوز رقم ریزش بالایی محسوب می‌شود. فاروقی بیان کرد: با نوسازی ماشین آلات زمان برداشت اگر تنها سه درصد ضایعات را کاهش دهیم ، درآمد حاصل از کاهش ضایعات محصولات رقمی معادل 35 میلیارد تومان خواهد بود که با این رقم، می‌توان 50 دستگاه کمباین سنگین مدرن نو و 240 دستگاه کمباین متوسط خریداری کرد هم چنین می توان 2 هزار و 400 دستگاه کمباین فرسوده را بازسازی کرد.
افزایش راندمان تولید در گرو مکانیزاسیون بخش کشاورزی
از سویی دیگر یک کارشناس ارشد کشاورزی استان در خصوص مشکلات مربوط به مکانیزاسیون در بخش کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار فارس در گرگان اظهار کرد: کشاورزی بخش قابل توجهی از اقتصاد مردم استان گلستان را به خود اختصاص داده است، وجود 650 هزار هکتار اراضی باغی و زراعی و فعالیت بیش از نیمی از مردم استان در بخش کشاورزی و شاخه‌های وابسته به آن، اهمیت و توجه به این بخش مهم اقتصادی در استان را دو چندان می‌کند.
مهدی محمدی مکانیزاسیون را عاملی مهم و محرک اصلی توسعه کشاورزی عنوان کرد و افزود: مکانیزاسیون استفاده از ادوات و وسایل مکانیکی برای تولید و انجام کارهای کشاورزی است. وی ادامه داد: در شرایطی که کشور با بحران کم آبی مواجه است نمیتوان زمینهای بیشتری را برای تولید زیر کشت برد در این شرایط تنها راه افزایش محصولات ازدیاد محصول در هکتار است در واقع باید به فکر افزایش بهرهوری و بازدهی کشاورزان باشیم که در این راستا مکانیزاسیون کشاورزی میتواند تا مقدار زیادی به افزایش تولید محصولات کمک کند.
کارشناس کشاورزی در استان بیان کرد: کمبود ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی در زمان کاشت و برداشت، مستهلک بودن ادوات و ماشین‌آلات، عدم دانش کافی در میان بهرهبرداران در خصوص به کارگیری ماشین و ادوات کشاورزی، پایین بودن کیفیت تولیدات داخلی از جمله مواردی است که مکانیزاسیون را دچار بحران کرده است. محمدی با اشاره به مزایای مکانیزاسیون در بخش کشاورزی گفت: مکانیزاسیون فرایند کاشت و برداشت را علمی و فنیتر خواهد کرد که این امر موجب افزایش راندمان تولید در هکتار خواهد شد از سویی با کاهش متوسط نیروی کار در هکتار به کاهش هزینهها کمک بسزایی خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: بیش از نیمی از ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی در استان گلستان فرسوده هستند و عمرشان از میانگین عمر مفید تعریف شده بالاتر است، عدم مکانیزاسیون موجب می‌شود بسیاری از عملیات کشاورزی در خارج از زمان مناسب و با کیفیت پایین صورت گیرد در نتیجه عملکرد محصول در مزارع با اُفت مواجه شود. بر اساس این گزارش، امنیت غذایی یکی از اهداف مهم در تمام دولتها و کشورها محسوب می‌شود چرا که در صورت عدم امنیت غذایی آن کشور دستخوش چالشهای فراوان از جنبه های مختلف اقتصادی، سیاسی و حتی اجتماعی و فرهنگی خواهد شد از اینرو کشاورزان و تولیدات در این بخش همواره مورد توجه دولتمردان است و البته در کشورهای توسعه یافته توجه خاصی به این بخش می‌شود. در حالیکه جهان با افزایش جمعیت روبروست بدون تردید تأمین غذا نیز یکی از برنامههای اصلی تلقی می‌شود در همین راستا باید با فاصله گرفتن از کشاورزی سنتی به سوی توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی پیش رفت.
الویت دادن به مکانیزاسیون در بخش کشاورزی.موجب افزایش عملکرد در هکتار، کاهش هزینهها و اقتصادی شدن کشاورزی خواهد شد که این عوامل نیز موجب محقق شدن امنیت غذایی می‌شود، با این وجود مباحث تکنیکی و کاربردی در بخش مکانیزاسیون پیوسته در حال تحول است بنابراین وظیفه دولت و متخصصین این است که همگام با تغییرات در سطح جهان در این مسیر گام بردارند و کشاورز را مجبور به استفاده از تکنولوژی که برای سالیان قبل است به صرف تنها ماشینی بودن بخش کشاورزی نکنند.
