شهر نمونه گردشگری بین‌المللی شهمیرزاد که به بهشت کویر معروف است، منطقه‌ای خوش آب و هوا است که با وجود فاصله حدودا 25 کیلومتری از شهر کویری سمنان، از هوای مطبوع و دل‌انگیزی برخوردار است که تابستان‌ها مردمان زیادی را به سوی خود می کشاند.
وارد این شهر گردشگری که شوید، فروشگاه های خشکبار و صنایع دستی و مهمتر از آن درختان قطور گردو و انواع درختانی که از همه حیاط های شهمیرزادی‌ها سرک بیرون کشیده‌اند؛ اولین چیزی است که جلب توجه می کند.
شهر نمونه گردشگری بین‌المللی شهمیرزاد، از چنان زیبایی بکری برخوردار است که هر مسافری را به دوباره و چندباره برگشتن به آن ترغیب می کند. زیبایی‌های این شهر بیش از آنکه به مدد واژگان الکن توصیف‌کردنی و شنیدنی باشد، دیدنی است، باید پیاده در کوچه‌های فرح‌بخش و سرسبزش قدم بزنی و از نزدیک دیوارهای کاه‌گلی و درختان تنومند و چند هزار ساله و چندصدساله‌اش را ببینی.
شهمیرزاد ؛ اگرچه از سال‌های دور به زیبایی و فرح‌بخشی معروف بوده اما چند دهه‌ای است که در حاشیه آن یک ابرباغ به همت همه مردم شهر ایجاد شده، ابر باغی که به گفته یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد، مدیرکل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد "فائو"نیز پیشتر از آن بازدید کرده و همو بوده که برای اولین بار از این ابرباغ به عنوان بزرگترین باغ گردوی جهان یاد کرده است.
بزرگترین باغ گردوی جهان، اما چند سالی است که با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند، خاک فقیر منطقه ، خشکسالیهای پی‌در پی و کم آبی چند سالی نفس‌های آن را به شماره انداخته بود، در ادامه اما ایجاد استخرهای ذخیره آب کشاورزی و اصلاح گونه های درختی و...امید و طراوات دوباره ای به این باغ برگردانده است. با این همه برگترین باغ گردوی جهان، همچنان نیازمند نگاه ویژه مسوولان و حمایت سرمایه گذاران است.
افزایش ثمردهی بزرگترین باغ گردوی جهان
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد از تلاش برای اصلاح و افزایش مقاومت درخت‌های بزرگترین باغ گردوی جهان در شهمیرزاد خبر داد و گفت: این باغ که به‌دلیل تغییرات آب‌وهوایی، خشکسالیهای پی در پی و...در چندین سال گذشته ثمردهی چندانی نداشت امسال با افزایش محصول روبرو شده است.
محمد مومنی در جمع خبرنگاران بر ضرورت حمایت دولت از کشاورزان و باغداران به عنوان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تاکید و اظهار کرد: در همه جای دنیا و خصوصا در کشورهای توسعه‌یافته به بخش کشاورزی سوبسید می‌دهند و همین به بهبود اقتصاد کشاورزی و توسعه زراعت و باغداری در آن کشورها می‌انجامد.
وی با اشاره به چگونگی شکل‌گیری بزرگترین باغ گردوی جهان در شهمیرزاد افزود: شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد چند دهه پیش با سرمایه‌های خرد مردم منطقه ایجاد شد.
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد با بیان اینکه با ایجاد این باغ، زمینه استفاده از آبی فراهم شد که برای ده‌ها سال رها شده بود و به کویر می‌ریخت افزود: امروز با تلاش همکاران ما این آب در فاصله مهر تا حوالی اردیبهشت هر سال در مخازن ذخیره آب شرکت ذخیره‌سازی و در زمان مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به ایجاد دو مخزن بزرگ ذخیره آب در حاشیه بزرگترین باغ گردوی جهان گفت: عملیات ساخت سومین دریاچه و استخر بزرگ ذخیره آب کشاورزی در این شرکت نیز آغاز شده و با تکمیل آن، عملیات آبگیری و ذخیره‌سازی در آن نیز شروع خواهد شد.
مومنی از گستره 700 هکتاری بزرگترین باغ گردوی جهان به عنوان یک سرمایه بزرگ در حاشیه شهر نمونه گردشگری بین‌المللی شهمیرزاد نام برد و خاطرنشان کرد: این اراضی تا پیش از ایجاد این باغ، حتی فاقد کاربری مرتعی نیز بود اما به تدریج با ایجاد این باغ، این اراضی در یکی دو دهه گذشته به یک فضای سبز چشم‌نواز برای شهر شهمیرزاد تبدیل شده و می‌تواند به عنوان یکی از ریه‌های استان سمنان به تلطیف هوا در این منطقه و استان کمک کند.
وی با بیان اینکه این منطقه تا قبل انقلاب تنها دو لیتر بر ثانیه داشت و از این رو امکان زراعت در آن وجود داشت تصریح کرد: با ایجاد استخرهای ذخیره آب و کشت درخت در این اراضی به تدریج کیفیت خاک نیز بهتر شده و امروز امکان توسعه آن نیز بیش از پیش فراهم شده است.
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد در پاسخ به پرسش ایسنا در خصوص عدم رشد مناسب درخت‌ها و خصوصا درختان گردوی این باغ بزرگ در یکی دو دهه اخیر گفت: متاسفانه در ابتدای شروع این طرح، بی‌توجه به نیاز آبی، در این اراضی اقدام به کشت درخت شد در حالی که اجرای طرحی در این وسعت، نیازمند یک طرح مطالعاتی 4-5 ساله بوده است. باید در همان سال‌ها در خصوص کیفیت خاک و آب این اراضی و رزاه‌های تامین آب آن مطالعه صورت می‌گرفت.
نبود نقدینگی و عدم رشد بهای محصولات متناسب با رشد تورم معضل باغداری
وی ادامه داد: متاسفانه در آن سال‌ها ابتدا درختکاری صورت می گیرد و در ادامه تلاش‌ها برای تامین منابع آبی مورد نیاز در دستور کار قرار می‌گیرد.
مومنی در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا صحت دارد که برخورد ریشه درختان به بستر سنگی عامل اصلی عدم رشد و یا رشد کم درختان در این چند دهه بوده اظهار کرد: بله متاسفانه این اراضی دارای بستر سنگی است. البته با فعالیت هایی که صورت گرفته بخش مهمی از مشکلات مرتفع شده و این اراضی امروزه از رطوبت لازم برخوردار است و از همین رو اراضی 700هکتاری باغ گردوی شهمیرزاد نه تنها برای کشت درختان اصلاح شده گردو که برای کشت گونه های مختلف نیز آماده شده است.
وی از تلاش برای اصلاح تدریجی بخشی از درختان کشت شده خبر داد و گفت: با ایجاد یک بخش پژوهشی و ایجاد یک نهالستان این کار چند سالی است که آغاز شده و یک باغ ماد دو هکتاری از گونه های مقاوم به سرما در حاشیه باغ ایجاد شده است. ضمن اینکه کشت درختان با نیاز آبی کمتر همچون انگور، گل محمدی و...نیز در این مجموعه بزرگ چند سالی است که آغاز شده و خوشبختانه نتایج خوبی نیز به همراه داشته است.
عبور از سه سال بی‌محصول
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد در پاسخ به پرسشی در خصوص موانع و مشکلات پیش روی بزرگترین باغ گردوی جهان گفت: نبود نقدینگی لازم و عدم رشد بهای محصولات متناسب با رشد تورم مهمترین مشکلات ما در این بخش است.
این فعال بخش زراعت و باغداری با اشاره به تجمیع سرمایه های خرد مردم محلی در این شرکت خواستار کمک ویژه دولت و مسوولان استانی به این شرکت شد.
وی از تغییرات آب و هوایی به عنوان مهمترین عامل موثر در زیان‌دهی و یا عدم توسعه این باغ در چند سال اخیر نام برد و افزود: در همین راستا همکاران ما در تلاشند که یک رقم مقاوم به سرمای بهاره که اصل آن محصول کشور فرانسه است، در نهالستان شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد تکثیر و به تدریج کشت و پیوند شود.
این فعال باغداری در پاسخ به خبرنگار ایسنا در خصوص کاهش قابل توجه برداشت در چند سال اخیر اظهار کرد: حدود سه سال متاسفانه برداشت چندانی نداشتیم. در دو سال که هیچ برداشت محصولی از درختان گردو نداشتیم . سال گذشته نیز حدودا 10 تا 15 درصد درختان ثمردهی داشتند.
سربرآوردن تاکستان و گلستان از دل بزرگترین باغ گردوی جهان
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد از افزایش ثمردهی درختان بزرگترین باغ گردوی جهان در سال جاری خبر داد و خاطرنشان کرد: گونه اصلاح شده و مقاوم به سرما که در این باغ نیز کاشته شده، گونه ای است که در همه جای دنیا جواب داده و به نظر می رسد با ادامه این رویه و توسعه باغ مادری و اصلاح دیگر بخش های این باغ در سال های آتی با بهبود وضعیت این مجموعه بزرگ روبرو باشیم.
وی از توسعه تاکستان‌های این باغ به عنوان یکی از برنامه های شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد نام برد و افزود: انگور مقاوم به خشکی است و در خشکسالی ها قدرت پایداری بیشتری دارد ضمن اینکه نیاز آبی آن نیز کمتر است و از همین رو به دنبال توسعه درختان انگور در این مجموعه هستیم. ضمن اینکه 12 هکتار گلستان محمدی در باغ ایجاد شده که خوشبختانه رشد و ثمردهی بسیار خوبی داشتند.
محمدی دیگر عضو هیئت مدیره شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد نیز از تلاش برای اجرایی شدن چندین طرح در این شرکت با هدف بهبود شرایط اقتصادی آن خبر داد و گفت: در همین راستا برای اجرایی شدن 22 طرح متنوع در این باغ برنامه ریزی شده که امیدواریم با اجرایی شدن آنها شاهد بهبود شرایط باشیم.
وی از اجرای یک طرح بزرگ دامداری در حاشیه این باغ به عنوان یکی از طرح‌های توسعه ای نام برد و اظهار کرد: این طرح جدا از سودآوری می تواند به تدریج به بهبود و غنای بیشتر خاک این اراضی نیز کمک کند.
وی با اشاره به فقر معدنی خاک منطقه اظهار کرد: اجرایی شدن این طرح دامداری در بزرگترین باغ گردوی جهان می تواند به غنای خاک آن کمک شایانی کند.
محمدی با بیان اینکه در گام اول سه طرح اولویت‌دار برای اجرا هدف‌گذاری شده خاطرنشان کرد: جدا از دامداری، یک طرح شن و ماسه نیز از دیگر طرح های اولویت دار ما در این بخش است.
وی با اشاره به ظرفیت های بالای گردشگری در استان سمنان گفت: استان سمنان یکی از 6 استان برتر کشور از نظر ظرفیت های گردشگری است. ضمن اینکه شهر نمونه بین المللی گردشگری شهمیرزاد نیز از آب و هوای مطبوع و تعدد جاذبه های گردشگری برخوردار است.
وی با بیان اینکه باغ گردوی شهمیرزاد یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری منطقه است افزود: شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد برای اجرایی شدن طرح های خود در این باغ نیازمند سرمایه است لذا امیدواریم مسوولان استان با حمایت از این شرکت به رشد و توسعه این باغ که در اقتصاد مردم منطقه نیز می تواند موثر باشد، کمک کنند.
شهر نمونه گردشگری بین‌المللی شهمیرزاد منطقه ای ییلاقی و زیبا و اصلی‌ترین تفرجگاه مردم استان و خصوصا سه شهرستان سمنان، مهدیشهر و سرخه است و از همین رو می‌طلبد که به طرح‌های این منطقه رویکردی استانی داشت.
به هر روی باغ گردوی شهمیرزاد اگرچه بی مطالعه، کلید خورد و در ادامه ریشه درخت های آن به بستر سنگی خورد و با خشکسالی های پی در پی و دریغ آسمان از بارانی که بی دغدغه می بخشید، درخت ها آنگونه که باید، رشد نکردند اما این باغ در این چند دهه به نمادی از شهر نمونه گردشگری شهمیرزاد تبدیل شده و از همین رو می خواهد همچنان باشد و بماند...
یک ضرب المثل چینی می گوید "اگرچه در کنار جنگل زندگی می کنی، اما قدر چوب را بدان"، حالا که ما در کنار بزرگترین باغ گردوی جهان روزگار می گذرانیم، شایسته است بیش از پیش قدر جلوه های چشم نواز این ابرباغ زیبا را بدانیم.
گزارش از هوشنگ حبیبی –ایسنا
