کلزا یکی از محصولات استراتژیکی است که کاشت آن علاوه بر نیاز آبی کم، کشور را از واردات دانههای روغنی بینیاز میکند.
با توجه به کمبود شدید منابع آبی، یکی از سیاستهایی که طی سالهای اخیر به صورت جدی در کشور دنبال میشود، تغییر الگوی کشت کشاورزان به صورت کاشت محصولاتی با نیاز آبی کم به جای محصولات با مصرف آبی بالا است؛ شیوهای که نتیجه آن علاوه بر مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی، ارزشافزوده بالایی برای کشاورزان به دنبال داشته و یکی از مهمترین راهکارها در تحقق اقتصاد مقاومتی، تضمین امنیت غذایی و رونق تولید و اشتغال است.
کشت محصولاتی مانند زعفران، کلزا، گلمحمدی، کینوآ و محصولات مشابه میتواند پای کشورمان را به عرصه صادرات این قبیل محصولات نیز باز کرده و ارزآوری بالایی برای کشور با توجه به سیاستهای اقتصاد غیرنفتی به دنبال داشته باشد.
در این بین یکی از محصولات استراتژیک که از نیازهای اصلی کشور نیز محسوب میشود؛ دانههای روغنی است که طبق آمار، سالانه حدود ۷ میلیارد دلار برای واردات آن هزینه میشود و این امر در حالی است که کشور و استان زنجان از قابلیتهای خوبی در زمینه کشت محصولات تامینکننده این دانههای روغنی، از جمله کلزا برخوردار است. کلزا علاوه بر صرفهجویی در مصرف آب برای کشاورزان دارای صرفه اقتصادی نیز است، زیرا علاوه بر تاکیدات مقام معظم رهبری، دولت نیز نسبت به خرید تضمینی این محصول اقدام میکند.
گسترش کشت کلزا در در شهرستانهایی مانند ابهر و خرمدره که وضعیت آبهای زیرزمینی به ویژه در دشت ابهر این روزها حال و روز خوشی ندارد، نویدبخش جانی تازه در شریانهای کشاورزی منطقه و آبهای زیرزمینی مناطقی است که همه ساله میزان آنها افت پیدا میکند. وابستگی بیش از ۸۵ درصدی به خارج از کشور در تامین دانههای روغنی اهمیت کشت این دانهها را در اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی نمایان میکند و تاکید رهبر معظم انقلاب بر توسعه کشت دانه کلزا نیز برای خودکفایی در تولید روغن نشان از ضرورت تسریع در حرکت این عرصه دارد.
از بین دانههای روغنی، کلزا به دلیل خاصیت سازگاری با محیط، نیاز آبی کم، ارزش تناوبی بالا، کنترل علفهای هرز، استفاده بهینه از رطوبت و بارندگی، مقاوم به سرما، برداشت زودهنگام و در نتیجه آماده شدن زمین برای کشت دوم و داشتن ۴۰ درصد روغن بسیار با کیفیت و ۵۷ درصد کُنجاله برای تعلیف دام، یکی از دانههای روغنی با کیفیت و ایدهآل در کشور است که توجه به توسعه کشت آن میتواند تحول بزرگی در بخش کشاورزی ایجاد کند.
کشت این محصول کم آببر و استراتژیک باعث افزایش حاصلخیزی و بهبود خاک میشود؛ به همین خاطر است که برای افزایش عملکرد در تولید گندم و نیز افزایش پایداری این محصول، کشت کلزا بهترین راهکار است. وقتی کلزا در تناوب با گندم قرار میگیرد، باعث کاهش آفات و بیماریها و علفهای هرز مزارع شده و گندمی که بعد از کلزا کشت میشود، افزایش عملکرد را به دنبال دارد.
یکی از شهرستانهایی که از قابلیتهای فراوانی در کشت کلزار برخوردار است، شهرستان خرمدره است که با وجود مجموعه کشت و صنعت این شهرستان از قطبهای پیشتاز کشت کلزا در زنجان محسوب میشود، به طوری که بخش اعظم این محصول در زنجان توسط خرمدرهایها تولید میشود.
در همین رابطه کارشناس زراعت جهادکشاورزی خرمدره با بیان اینکه ۷۵ هکتار از اراضی این شهرستان به کلزا اختصاص یافته است، میگوید: در سالهای اخیر کشت این محصول در شهرستان خرمدره به دلیل کمبود منابع آبی رونق گرفته است.
علی احمدی با اشاره به مهمترین دلایل استقبال کشاورزان از کشت این محصول در خرمدره، میافزاید: نیاز آبی کم محصول کلزا و نیز امکان کشت همزمان آن با محصول دیگر در یک سال، موجب رغبت کشاورزان به کشت این محصول شده است.
وی خرید تضمینی دولت را از دیگر مزیتهای کشت این محصول برشمرد و ادامه میدهد: قیمت هر کیلوگرم کلزا در سالجاری ۱۱ هزار تومان اعلام شده است که همین امر سبب شده کشاورزان بدون دغدغه فروش محصول نسبت به کشت اقدام کنند.
این مسئول خاطرنشان میکند: با توجه به سطح ۷۵ هکتاری زیر کشت پیشبینی میشود امسال ۲۵۰ تن کلزا از مزارع خرمدره برداشت شود.
