طرح ارزیابی ژرم پلاسم انار با استفاده از نشانگرهای مولکولی و مورفولوژیک به منظور تشکیل کلکسیون هسته ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف انار ایران به صورت مشترک به همت محققان پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و موسسه تحقیقات علوم باغبانی و با حمایت مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان اجرا شد.
به گزارش ایسنا، دکتر مهرشاد زین‌العابدینی، عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و مجری مسؤول طرح با اعلام این مطلب خاطرنشان کرد: ایران با تولید سالانه ۹۰۰ هزار تن انار از لحاظ سطح کشت تجاری، میزان تولید و صادرات و همچنین مرغوبیت ارقام انار رتبه سوم جهان را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: میزان تولید این محصول در کشور در حدود ۱۳ تن در هر هکتار است. ایران علاوه بر این‌که مرکز پیدایش و رویشگاه طبیعی این میوه باارزش است، مرکز تنوع ارقام نیز بوده و غنی‌ترین مخازن ژنی انار جهان را دارد که لازم است ضمن حفظ و نگهداری این ثروت ملی و سرمایه طبیعی، برنامه‌های به‌نژادی و اصلاحی نیز در تحقیقات انار کشور مورد توجه قرار گیرند.
وی تصریح کرد: نبود اطلاعات جامع درباره ژنوتیپ‌های انار ایران و مشخصات مورفولوژیک و مولکولی و متابولیت‌های آنها ایجاب می‌کرد که برنامه جامعی به منظور بررسی و گزینش ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف این گیاه و تشکیل کلکسیون هسته با روش‌های اصلاح کلاسیک و مولکولی اجرا شود.
زین‌العابدینی با اشاره به جمع‌آوری بیش از هزار ژنوتیپ مختلف انار از استان‌های مختلف کشور گفت: بهبود عملکرد، افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید از طریق شناسایی ارقام مقاوم به آفات و بیماری‌ها و متحمل به تنش‌های غیرزیستی از اهداف اصلاح مولکولی انار است.
وی در عین حال از بین رفتن تنوع و فقدان اطلاعات ژنتیکی، دوره طولانی فرایند گزینش در اصلاح کلاسیک و محدودیت‌های آن، دشواری ارزیابی‌های مورفو فیزیولوژیک و پومولوژیک با روش‌های کلاسیک، دوره نونهالی نسبتا طولانی، اثر شرایط محیطی بر صفات و تاثیر آن بر روش‌های متداول اصلاحی را از مهمترین چالش‌های پیش روی محققان در روند اصلاح مولکولی انار عنوان کرد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی خاطرنشان کرد: در روند تشکیل کلکسیون هسته، ارقام و ژنوتیپ‌های متنوع گردآوری شده از لحاظ ۴۷ صفت کیفی، متابولیت‌های باارزش و پتانسیل ژنتیکی براساس داده‌های توالی‌یابی ژنوم (GBS) ارزیابی و ارقام و ژنوتیپ‌های برتر انتخاب شدند.
بر اساس اعلام پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، وی تصریح کرد: ایجاد چنین کلکسیونی به کارآمد کردن کلکسیون پایه موجود و حفظ و بهبود مدیریت و بهره‌برداری از آن در برنامه‌های اصلاحی و معرفی ارقام مورد نیاز کمک کرده و به ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از ژرم پلاسم‌های بررسی شده و ارائه شناسنامه ژنتیکی ژنوتیپ‌های منتخب انار کشور منجر خواهد شد.
