محسن پویان، مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا:
زعفران، گیاهی با مصرف دارویی است که از قرن ها قبل خواصی برای آن پیدا کرده‌اند و روزبه روز نتایج بیشتری از مصرف دارویی آن یافته‌اند. استفاده دارویی از زعفران به قرن‌ها قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد و دانشمند مشهور ابوعلی سینا زعفران را دارای خاصیت قابض، گدازنده و پزاننده معرفی می‌کند.
خواصی که برای زعفران در این زمان قایل بوده‌اند، بسیار وسیع است از جمله آنکه زعفران رنگ و رو را باز کرده و صفا می‌دهد، برای درمان دمل و جوش مفید است و خواب آور است و خماری را از سر می‌برد. همچنین نتایج تحقیقات نشان داد که زعفران ورم گوش داخلی را از بین می‌برد، دید چشم را جلا داده، اشک ریزی را منع کرده و تیرگی چشم را برطرف می‌کند.
در عصر حاضر تحقیقات گسترده‌ای در کشورهای مختلف اروپایی مانند فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و نیز کشورهای آمریکایی، تایوان، هند و چین در مورد زعفران انجام گرفته است، هرچند که پژوهش‌های انجام شده در کشور ایران نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
اخیرا یافته‌های جدید در بعد حیوانی و آزمایشگاهی در کشور آمریکا صورت گرفته که نتایجی به دنبال داشته است، این نتایج نشان می‌دهد که زعفران در کاهش فشار خون بیماران مبتلا به فشار خون موثر است، خاصیت ضد سرطانی و ضد سموم و ضدعفونی کننده دارد. همچنین مشخص شد که زعفران مقوی قلب است، قوای جنسی را تقویت کرده، محرک و مقوی رحم و اعصاب است.
زعفران مقوی جهاز تنفسی است، استشمام زعفران خواب آور است، ضداسپاسم بوده و در تسکین بیماری آسم، سیاه سرفه و نیز سرفه‌های ناشی از برونشیت بسیار مفید است. زعفران ضدتشنج بوده و برای بیماری هیستری مورد استفاده قرار می‌گیرد و در رفع جوش و خارش چشم اثر بخش است.
مصرف زعفران در رفع ترشحات معده اثر بخش است، خاصیت ضد افسردگی دارد و از کاهش هموگلوبین و گلبول‌های سفید در افراد سرطانی جلوگیری کرده و گردش خون چشم را بهبود می‌بخشد.
مطالعه‌ای در سال 1998 نشان داده که مصرف روزانه 50 میلی گرم زعفران و یا حدود پنج مثقال مصرف سالانه به ازای هر نفر به طور معناداری اکسیداسیون لیپوپروتئین را در بیماران عروق کرونر کاهش داده است. زعفران به عنوان یک گیاه دارویی می‌تواند جانشین داروهای ضدافسردگی ایمی پرامین شود.
نکات احتیاطی در مصرف زعفران
مصرف بیش از حد مجاز زعفران باعث سردرد می‌شود و مصرف آن در زنان باردار باید با احتیاط صورت گیرد چراکه مصرف زیاد آن سقط کننده جنین است. مصرف بیش از حد مجاز زعفران در برخی از افراد باعث استفراغ، خونریزی رحمی، اسهال خونی، خون در ادرار، خون دماغ، خونریزی کنار چشم و لب، زرد شدن پوست و نیز زرد شدن غشای مخاطی بدن می‌شود.
نحوه مصرف زعفران
میزان مصرف زعفران به نسبت وزن بدن روزانه نیم تا دو گرم است. برای تهیه دم کرده زعفران از دو گرم پودر آن در یک لیتر آب استفاده می‌شود که از این دم کرده هرچهار ساعت یک بار و به اندازه نصف لیوان مصرف می‌شود.
برای تهیه تنطور زعفران، یک واحد زعفران را در ۱۰ واحد الکل ۸۰ درجه به مدت ۱۰ روز خیسانده و سپس با کاغذ صافی صاف می‌کنند. مقدار مصرف روزانه تنطور تا ۱۵ متر است و برای تهیه مخلوط زعفران و عسل از 0.25 تا نیم گرم پودر زعفران با ۱۰ گرم عسل استفاده می‌شود. هم اکنون عصاره زعفران تحت نام Swedish bittrrs در کشورهای زیادی از جمله کانادا ساخته و در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
