شواهد ژنتیکی نشان می‌دهد که ریشه همه درختان مرکبات به دامنه‌های جنوب شرقی هیمالایا می‌رسد. گروهی بین‌المللی از دانشمندان می‌گوید که اولین مرکبات حدود ۸ میلیون سال قبل، پیش از انتشار در سایر جهان، در این ناحیه ظاهر شدند. همین درختان بودند که به تدریج تنوع پیدا کردند و میوه هایی مثل پرتقال و لیمو از آنها سر در آورد. مرکبات بخش‌های وسیعی از باغ‌های میوه جهان را تشکیل می‌دهند اما تاریخ آنها تاکنون روشن نبود.
دانشمندان در آمریکا و اسپانیا برای درک سرمنشا مرکبات ژن‌های بیش از ۵۰ نوع مختلف از میوه های آنها از پرتقال ماندارین چینی گرفته تا پرتقال سویل را تحلیل کردند. این مطالعه که نتایج آن در نشریه "نیچر" چاپ شده دریافت که درختان مدرن مرکبات از چندین گونه طبیعی می‌آیند که در منطقه ای شامل بخش شرقی آسام، شمال میانمار، و غرب استان یونان چین وجود داشت. وقتی میلیون‌ها سال قبل آب و هوا تغییر کرد، بادهای موسمی (مانسون) ضعیف‌تر و هوا خشک‌تر شد، این گیاهان توانستند از هیمالایا در سراسر جنوب شرقی آسیا پراکنده شوند.
این گیاهان سپس در حدود ۴ میلیون سال قبل از آنجا در باقی جهان از جمله استرلیا پراکنده شدند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که مرکبات امروزی نتیجه میلیون‌ها سال تکامل و سپس هزاران سال اصلاح نباتات به دست انسان هستند. نقشه‌های ژنتیکی انواع مختلف مرکبات که امروز یافت می‌شود ممکن است به دانشمندان کمک کند دریابند کدام میوه ها توانایی مقاومت در برابر آفات را دارند و احتمالا امکان تولید انواع تازه آنها را فراهم می‌کند.
گوهانگ آلبرت وو، سرپرست تحقیقات از موسسه ژنوم مشترک وزارت انرژی آمریکا، گفت: "درک تنوع گونه‌ها و ارتباط ژنتیکی اولین قدم در اصلاح و تولید انواع تازه مرکبات است که هم در برابر بیماری‌ها مقاومند و هم طعم مطلوبی دارند."
دکتر لیا لیچ از آزمایشگاه جوردل در باغ‌های گیاهشناسی رویال، کیو، در بریتانیا گفت که این تحقیقات می‌تواند به میوه‌های خوش طعم تری منجر شود. او گفت: "این مطالعه نشان می‌دهد که میوه هایی که امروز بدیهی فرض می‌کنیم تاریخ پیچیده ای از مهاجرت، اختلاط میان گونه‌ها، و مبادله دی ان ای میان جمعیت‌های مختلف داشته اند." رکوردهای فسیلی قابل توجهی از مرکبات وجود ندارد اما فسیل یک برگ که در جنوب شرقی چین به قدمت حدودا ۸ میلیون سال پیدا شده به مطالعه تازه کمک کرد.
