Hellula undalis Fabricius
Pyralidae, Lep.
Eng. Oriental cabbage web-worm
کرم ساقه‌خوار کلم یکی از آفات گیاهان خانواده‌ی چلیپائیان بالاخص کلم و تربچه می‌باشد. در فصل پاییز گاهی مشاهده می‌گردد که بوته‌های کوچک کلم در خزانه و یا در زمین اصلی پژمرده و خشک می‌شوند. اگر این قبیل بوته‌ها را مورد آزمایش و بررسی قرار دهیم در وسط ساقه کرمی مشاهده می‌گردد که در واقع لارو پروانه مذکور می‌باشد. حشره کامل پروانه‌ای است به طول ۶-۹ میلیمتر و عرض آن با بالهای باز ۱۸ میلیمتر می‌باشد. رنگ بالهای جلوئی قهوه‌ای متمایل به قرمز است و نوارهای موج‌دار و روشن و تیره‌ای روی آن قرار دارد. روی صفحه بال و در نزدیکی حاشیه‌ی جلویی یک لکه قهوه‌ای بیضی‌شکل وجود دارد. بالهای عقبی قهوه‌ای روشن و حاشیه جلوئی به وسیله‌ی ریشک‌های کوتاهی تزئین یافته و حاشیه عقبی نیز ریشک‌های بلند‌تری دارد.
تخم حشره ساقه خوار سفید، پهن و قطر آن ۰.۳ میلیمتر است. لارو زردرنگ و دارای نوارهای قهوه‌ای در طول بدن می‌باشد. سر لارو قرمز متمایل به قهوه‌ای است و در حالت کامل ۱۵ میلیمتر طول دارد. شفیره در یک پیله ظریف و سستی که از رشته‌های ابریشمی درست شده دیده می‌شود و طول آن ۱۰ میلیمتر است. این حشره در کشورهای غربی آسیا، کشورهای حوزه مدیترانه، سودان، مالی، استرالیا و زلاند نو انتشار دارد و در ایران فرحبخش (۱۳۴۰) این آفت را از مبارکه و اسلام‌آباد اصفهان گزارش نموده است و احتمالا در بعضی از نواحی دیگر کشور نیز وجود دارد. لاروهای این پروانه مرکز ساقه گیاه را سوراخ نموده و در آنجا به تغذیه می‌پردازند و بدین جهت در خزانه باعث مرگ گیاهچه‌ها می‌گردند. اگر این کرم ساقه‌خوار به خردل و تربچه حمله کند لاروها تا نزدیکی ریشه پیش می‌روند و کانالهایی نیز ایجاد می‌کنند که در داخل آنها فضولات حشره ریخته می‌شود و به‌این وسیله شرایط پوسیدگی و فساد ریشه نیز مخصوصا در خاک‌های مرطوب فراهم می‌گردد. فرحبخش میزان خسارت آفت کرم ساقه‌خوار کلم را در مناطق آلوده شدید ذکر نموده است.
پروانه ماده تخم‌های خود را در هنگام شب، بطور انفرادی و یا در دسته‌های کوچک در بین برگ‌های جوان گیاه قرار می‌دهد. تخم‌ها پس از ۳-۵ روز باز می‌شود و لاروهای جوان ساقه را سوراخ کرده و وارد آن می‌شوند و از بالا به پائین به تغذیه می‌پردازند. لاروها ظرف مدت ۲۰ – ۳۰ روز تکمیل می‌گردند. این دوره در اواخر پاییز ۵۰ روز طول می‌کشد. سپس لاروهای کامل راهروهای تغذیه‌ای خود را ترک نموده و وارد زمین شده و یا زیر بقایای گیاهی باقی می‌مانند و در آنجا تبدیل به شفیره می‌گردند. تبدیل لارو به شفیره در حشره ساقه‌خوار کلم، معمولا در داخل یک پیله ظریف ابریشمی صورت می‌گیرد. دوره شفیرگی ۵- ۷ روز و دوره قبل از تخم‌ریزی پروانه ۳- ۴ روز طول می‌کشد. به‌طور متوسط هر پروانه ماده ممکن است ۱۰۰ عدد تخم بگذارد. هر نسل آفت ۳۵- ۴۰ روز در تابستان و ۱۰ -۱۶ هفته در فصل سرما طول می‌کشد. تعداد نسل این آفت برحسب شرائط آب‌وهوایی منطقه متفاوت و ۴-۷ نسل در سال دارد.
در مورد مبارزه با کرم ساقه‌خوار کلم بایستی اقدامات پیشگیری به‌عمل آورد، زیرا اگر لارو وارد ساقه گردد دیگر سمپاشی نمی‌تواند موثر واقع شود. بدین جهت لازمست بوته‌های جوان کلم را در خزانه قبلا با حشره‌کش‌هایی که به صورت پودر هستند گردپاشی نمود تا لاروهای جوان پس از خروج از تخم مواجه با سم گردند.
