یک پیاز گل محقر میتواند با گذشت چند ماه به یک گیاه زیبا و ستودنی تبدیل شود؛ سریش زینتی یا نیلوفر دمروباهی نمونهای خوب از این دگرگونی شگفتآور است؛ شما میتوانید، از یک غدهی چوبی و عنکبوتمانند، گلهایی با خوشههای مخروطی و پرگل که بسته به گونهاش گاه 2 تا 2.5 متر رشد میکنند پرورش دهید. موقع خرید این گیاه اطمینان حاصل کنید که به میزان کافی از آن تهیه کردهاید چرا که در این صورت نگران چیدن تعدادی از گلهایش برای گلدان منزلتان نخواهید بود؛ نیلوفر دمروباهی به عنوان گل شاخهبریده نیز مطرح و قابل استفاده است. جنس Eremurus شامل 40 گونه متفاوت میباشد که بومی آسیای مرکزی بهویژه مناطق مرتفع و صخرهای هستند.
این گیاه در محدوده دمایی معتدل رشد میکند. زمستانی سرد (اما نه یخبندان) فرایند گلدهی گیاه و رشد گیاه تا زمستان بعدی را تحریک میکند. سریش زینتی به محلی که برخوردار از نور کامل باشد نیاز دارد. با آنکه این گیاه در نیمسایه هم میتواند رشد کند اما هر چه سایه بیشتر باشد، قدرت گیاه برای تولید و نگهداری گلهای بزرگ و برازنده کاهش خواهد یافت. اگر باغچه شما در سایه قرار دارد میتوانید به جای سریش، گل نگار (bugbane) بکارید. همانطور که اشاره شد سریش زینتی، که به عناوین «شمع صحرا» و یا «نیزهی شاه» نیز شناخته میشود، بسته به گونهاش از یک تا 2.5 متر و یا حتی بیشتر قد میکشد. شاخ و برگ سریش، چمنی و کم مقدار بوده و ممکن است حتی قبل از ظاهر شدن گل از بین برود. در اواخر بهار سنبلههای گیاه در طیفی از رنگهای زرد، نارنجی، صورتی و مرجانی ظاهر شده و گلها به مرور از قاعدهی سنبله به سمت بالا میشکفند.
نحوه کاشت سریش
هنگام خرید پیاز سریش که بیشتر از ریشههای خفته تشکیل شدهاند، در خواهید یافت که آنها خشک و اندکی شکننده به نظر میرسند. این بخش به خواب رفته گیاه هنگامی که در خاک مرطوب قرار گیرد مجددا رشد خواهد کرد، اما در این مدت باید مراقب باشید تا هیچتکهای از نشکند. فراهم کردن خاک مناسب برای نیلوفر دمروباهی یا سریش دارای اهمیت است چرا که خاک سنگین یکی از علل خشک شدن این گیاهان محسوب میشود. سریش به خاکی که دارای زهکشی مناسب باشد احتیاج دارد؛ در نتیجه خاک شنی نسبت به خاک رسی ارجحیت دارد. اگر خاک باغچه شما رسی و سنگین میباشد بهتر است بستری مرتفعتر از خاک مورد نظر (raised bed) برای آن تهیه نمایید. سمتی از باغچه را انتخاب کنید که مصون از وزش بادهای شدید باشد. بعد از زحماتی که برای مراقبت از این گلهای بزرگ و زیبا کشیدهاید، بسیار تأسف آور خواهد بود اگر پس از یک طوفان بهاری ساقههای آنها را در حالی بیابید که تا خورده و یا تکهپاره شدهاند. پیاز گیاه را ۵ تا ۱۰ سانتیمتر زیر خاک بکارید. (در اقلیمهای سردتر عمق را بیشتر و درمناطق گرمتر کمتر در نظر بگیرید). فضای کافی برای پیازها در نظر بگیرید تا قادر باشند در طول سالها به آرامی گسترش پیدا کنند. تقریبا فاصلهای ۹۰ سانتیمتری از اطراف مناسب است.
مراقبت از گیاه سریش زینتی
شما در صورت تمایل میتوانید سرشاخه گلهای از رمق افتاده را قطع کنید؛ اما آنها همچنان اگر بر روی گیاه باقی بمانند میتوانند جلوهی خوبی به آن بدهند. ضمنا بغیر زیبایی نوازش این تاجهای خشکیده هم دلنواز خواهد بود. اگر تصمیم دارید ریشه گیاه را تقسیم کنید تا سریشهای بیشتری در باغچه خود داشته باشید، بهتر است چند سالی صبر کنید تا کلونی آنها کمکم شکل بگیرند. آهوها و یا سایر حیوانات و یا آفات معمولا از سریش دوری میکنند، اما ممکن است در فصل بهار احتیاج به کنترل حلزونها داشته باشید. در مناطق سردسیر، شما باید نیلوفرهای دمروباهی یا سریش را حتما در زمستان با روکشی مناسب بپوشانید. این پوشش بهتر است شامل مواد آلی پوسیده، مانند کمپوست، کاه و یا خاکپوشهای گیاهی (مالچ) باشد. این روکش کمک خواهد کرد تا غدد ریشه، دورههای یخبندان را پشت سر بگذرانند که در غیر این صورت احتمالا به خشکشدنشان خواهد انجامید.
نیلوفر دمروباهی در طراحی فضای سبز
ممکن است وسوسه شوید تا سریش را درکنار گیاهان دیگری بکارید تا بوته و برگهای آن در پشت آنها پنهان شود، اما بهتر است اینکار را نکنید؛ چرا که سریشها علاقه دارند که فضای مختص به خود را در باغ داشته باشند. این گلها را در پشت مرزهای باغچه بکارید، جایی که با برآمدن تاجش از دل باغ شگفتی و تحسین بیننده را بر انگیزد. سریش زینتی در کنار گل صدتومانی و یا تعدادی زنبق آلمانی که تقریبا همزمان گل میدهند، جلوهای خیره کننده خواهد داشت.
انواعی محبوب از سریش زینتی
کلئوپاترا: با سنبلههایی به رنگ نارنجی تیره
روبوستوس ای (Robustus E.): گونهای با ارزش با گلهایی صورتی که تا حدود ۲ متر رشد میکند.
پینوکیو: گلهایی به رنگ نارنجی-زرد
زیبای سفید: گلهای عاجی رنگ با پرچمهایی به رنگ زرد