گفتگوی محمود محبی، مدیرگروه علوم زراعی و باغی واحد علمی‌کاربردی مرکز تحقیقات و آموزش سازمان جهادکشاورزی استان زنجان با ایسنا درباره سوپرجاذب:
سوپرجاذب‌ها 200 تا 500 برابر وزن خود آب جذب می‌کنند و با استفاده از این پلیمر می‌توان دور آبیاری را کاهش داد. وی با تاکید بر اینکه سوپرجاذب‌ها به جد آب و مواد غذایی را جذب و حفظ می‌کنند، اظهار کرد: این پلیمرهای آلی با خاک کشت همراه می‌شود و به رشد مطلوب گیاه، کاهش اتلاف آب و هزینه‌های آبیاری کمک می‌کند؛ در واقع سوپرجاذب‌ها به‌صورت مصنوعی تولید می‌شوند و ویژگی منحصر به فرد آن‌ها بالا بودن ظرفیت جذب آب و حفظ آن است. همچنین پس از استفاده مستمر، در خاک هیچ‌گونه تغییری ایجاد نمی‌کند و گیاهان، ارگانیسم‌های زنده خاک یا آب سطحی را آلوده نمی‌سازد.
این کارشناس با بیان اینکه مطالعات سازمان محیط زیست آلمان و سایر کشورها نشان داده که استفاده از سوپرجاذب هیچ‌گونه عوارضی برای انسان‌ها، گیاهان، خاک و محیط زیست ندارد، ادامه داد: این مواد سه نوع کاتیونی، آنیونی و خنثی را شامل می‌شود که در کشاورزی نوع آنیونی آن با داشتن بار منفی مورد توجه است. سوپرجاذب‌های آنیونی با دارا بودن قابلیت بالای ظرفیت کاتیونی قادر هستند تا علاوه بر جذب مقادیر قابل توجهی آب، کاتیون‌های موثر و مفید در رشد گیاهان را در خود جذب کرده و برای جلوگیری از هدررفت آن‌ها در موقع لزوم، در اختیار گیاه قرار دهند.
سوپرجاذب دارای چهاردانه‌بندی مختلف است که بر اساس توصیه کارشناسان و بر حسب شرایط مختلف از قبیل نوع کشت، بافت خاک، شرایط اقلیمی و غیره در اختیار کشاورزان و باغ‌داران قرار می‌گیرد؛ در واقع ساختار این مواد به گونه‌ای است که می‌تواند چندین سال مانند یک مخزن، آب و مواد محلول را جذب، نگهداری و بر حسب نیاز ریشه (بر اثر اختلاف فشار اسمزی) در اختیار گیاه قرار دهد.
محبی خاطرنشان کرد: هنگام کاربرد برای درختان، قسمتی از خاک پای درخت را خارج کرده و به مقدار لازم سوپرجاذب را با مقداری خاک مخلوط می‌کنند. سپس این مخلوط را در قسمت زیرین ریخته و روی آن را با خاک معمولی پر می‌کنند.
مدیرگروه علوم زراعی و باغی مرکز علمی‌کاربردی مرکز تحقیقات و آموزش سازمان جهادکشاورزی استان زنجان افزود: امکان کشت گیاهان در مناطق بیابانی و سطوح شیب‌دار، افزایش ظرفیت حفظ آب و مواد غذایی خاک برای مدت طولانی، کاهش تعداد نوبت های (دورهای) آبیاری تا حدود 50 درصد، مصرف یکنواخت آب برای گیاهان، رشد سریع‌تر و مطلوب‌تر ریشه با ذخیره مواد غذایی، کاهش هدررفت آب و شست‌وشوی مواد غذایی موجود در خاک و کاهش هزینه‌های آبیاری از مزیت‌های سوپر جاذب کشاورزی محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: علاوه بر این، سوپرجاذب‌ها منتج به رشد سریع‌تر و سالم‌تر گیاهان مخصوصاً در مناطق بسیار گرم و خشک، مصرف بهینه کودهای شیمیایی، هوادهی بهتر خاک، فراهم کردن رطوبت در پوسته خاک، محافظت از ریشه‌های موجود بر روی خاک در برابر خشک شدن در زمان حمل و نقل و انبار کردن نهال‌ها و تقویت حالت تخلخل، تغذیه‌پذیری و ثبات ساختار کشت می‌شود.
محبی تاکید کرد: امید است کشاورزان و باغ‌داران منطقه با بهره‌گیری از سوپرجاذب بتوانند راندمان آبیاری خود را افزایش داده و هزینه‌های تولید را کاهش دهند و به جای افزایش عمق چاه‌های آب جهت تأمین نیاز روزافزون آب، با استفاده از این روش روند افزایشی مصرف آب را کاهش دهند. مقدار مصرف نیز بستگی به نوع سوپرجاذب، بافت خاک، گونه گیاهی و شرایط آب و هوایی منطقه دارد. البته میزان کاربرد برای گیاهان آب‌دوست بیشتر از خشکی دوست است و کاربرد بیش از حد آن توصیه نمی‌شود؛ چرا که این ماده در اثر جذب آب متورم شده و ممکن است موجب خروج ریشه‌ها و گیاه از خاک شود.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: برای استفاده از سوپرجاذب در گلدان، بهتر است آن را با مقداری خاک مخلوط کرده و به صورت لایه‌ای در قسمت پایین گلدان بریزیم تا از هدررفت آب جلوگیری کند. جالب آنکه سوپرجاذب‌ها هرگز به مواد اولیه سمی خود تبدیل نمی‌شوند و به‌طور کامل غیرسمی هستند. همچنین سوپرجاذب موادی خنثی و بی‌اثر است که مصرف آن در کشاورزی، آلودگی خاک و محیط زیست را به دنبال نخواهد داشت و ایمنی استفاده از آن‌ها در خاک توسط موسسات تحقیقاتی معتبر جهانی تأیید شده است.
