یکی از اولویت های شرکت آب منطقه‌ای یزد حفظ و حراست از منابع آب زیرزمینی موجود و راهکاری نوین برای به کاهش رساندن افت آب‌های زیرزمینی است که با مشارکت و همیاری کشاورزان در استان، گام های بلندی در این راستا برداشته شده است.
«جواد منصوری» معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای یزد در این خصوص می‌گوید: یکی از اقداماتی که همواره در شرکت آب منطقه‌ای یزد به منظور حفاظت از منابع آب زیرزمینی انجام میگردد، شناسایی و پر و مسلوب المنفعه کردن چاههای غیرمجاز است که با قوت گرفتن طرح احیاء و تعادل بخشی از سال ۱۳۹۴ و تقویت گروه‌های گشت و بازرسی اقدامات حفاظتی با جدیت بیشتری دنبال شد به طوری که از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۳۹۹ بیش از ۲۹۰ حلقه چاه غیرمجاز پر و مسلوب المنفعه و در نتیجه آن حجمی معادل ۶.۵ میلیون متر مکعب در سال صرفه جویی شده است.
وی بیان می‌کند: در سال گذشته نیز بیش از ۵۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان یزد پر و مسلوب المنفعه شده که حجمی نزدیک به ۷۵۰ هزار متر مکعب صرفه جویی در این بخش را شاهد هستیم.
منصوری اظهار می‌کند: در استان یزد با انجام اقداماتی از قبیل تقلیل منصوبات چاهها، اعمال خاموشی بر چاههای فاقد کنتور هوشمند و تحویل حجمی آب به چاههای دارای کنتور، از بخش قابل توجهی از اضافه برداشت چاهها جلوگیری شده است.
به گفته وی، با توجه به نصب ۹۲ درصد کنتور چاههای کشاورزی و تصویب برنامه سازگاری با کم آبی، طرح تحویل حجمی آب از سال ۱۳۹۹ در استان آغاز و به مرور جایگزین خاموشی چاهها شده است.
منصوری با ابراز خرسندی از قوت گرفتن طرح تحویل حجمی در سال ۱۴۰۰ و صرفه جویی قابل توجه بیش از ۱۰ میلون متر مکعبی، می‌گوید: حجم صرفه جویی ناشی از تحویل حجمی با در نظر گرفتن تقلیل منصوبات به بیش از ۱۰ میلیون مترمکعب رسیده است و ادامه این روند با توجه به هدف‌های تعریف شده در برنامه سازگاری با کم آبی دنبال خواهد شد.
به گفته وی، سهم تقلیل منصوبات از این صرفه جویی حدود ۲.۵ میلیون مترمکعب است.
«سیدعلی اوهب» رئیس گروه طرح احیاء و تعادل بخشی شرکت آب منطقه‌ای یزد نیز نصب و راه‌اندازی کنتورهای هوشمند روی چاهها را از ضروریات پایش و کنترل تخلیه آب زیرزمینی در طرح تحویل حجمی آب می‌داند و می‌گوید: بر این اساس شرکت آب منطقه ای یزد پس از ابلاغ طرح احیاء و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی و از سال ۱۳۹۴ پیگیری نصب کنتورهای هوشمند روی چاههای کشاورزی و چاههای صنعتی را در دستور کار قرار داده به طوری که تا پایان سال ۱۴۰۰ بیش از ۲۰۶۰ حلقه چاه کشاورزی مجهز به کنتور شده اند.
وی سهم چاههای صنعتی در نصب کنتور را نزدیک به ۴۳۰ دستگاه می‌خواند و با اشاره به اقدامات ارزشمند این شرکت در زمینه توسعه داشبوردهای مدیریتی و سیستم های پایش، عنوان می‌کند: از ابتدای سال ۱۴۰۰ با وارد شدن به دومین سال اجرای طرح تحویل حجمی، سامانه ای آنلاین جهت ثبت و پایش شارژ کنتور توسعه یافت و در اختیار ادارات منابع آب قرار گرفت که علاوه بر امکان ثبت اطلاعات شارژ، انواع اطلاعات و گزارشات مربوط به شارژ کنتور و طرح تحویل حجمی را در اختیار ادارات قرار می‌دهد.
اوهب در خصوص چاههای فاقد کنتور هم اظهار می‌کند: ضمن تدقیق آمار این چاهها، از ابتدای سال برنامه نصب کنتور به ادارات منابع آب ابلاغ شد و ضمن بررسی، ادارات زمان پیشنهادی نصب به ستاد ارائه کردند که در همین راستا سامانه آنلاین «ثبت و پایش کنتور» طراحی و توسعه یافته است.
وی هدف از همه این اقدامات اعم از نصب کنتور، طرح تحویل حجمی و پایش شارژها، رسیدن به برنامه تدوین شده در سند سازگاری برمی‌شمارد که در فاز اول این برنامه انتظار می رود حجم برداشت آب حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب کاهش یابد.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی آب منطقه‌ای یزد، ماحصل اجرای اقدامات مذکور با مصرف برق در چاهها مثبت و موثر بوده است به نحوی که مصرف برق چاهها و به تبع آن اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی از سال ۹۵ تاکنون روند کاهشی داشته است. همچنین فرهنگ سازی و همراهی کشاورزان برای خاموشی چاهها در مواقع عدم نیاز به آب، جلوگیری از اضافه برداشت و از بین رفتن فرهنگ رقابت در برداشت از آبخوان، از جمله مهمترین نتایج این طرح بوده است.
