پاییز امسال میزان بارش ها در آذربایجانغربی به حداقل میزان خود رسیده بود ولی ماه گذشته با بارش برف، بخش عمدهای از این خشکسالی جبران شد، هر چند این بارشها به صورت برف بود و به دلیل ذوب نشدن، به صورت مستقیم بر وضعیت دریاچه ارومیه و سدها تاثیر نگذاشته ولی پیشبینی میشود فروردین و اردیبهشت ماه امسال علاوه بر پرآبی سدها و دریاچه ارومیه، بخش کشاورزی استان نیز جان دوباره بگیرد. عایق کردن گیاهان در برابر سرما از دیگر فواید بارش برف در استان بود به طوریکه هر ساله بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی به ویژه محصولات باغی استان با کاهش میزان بارش برف دچار سرمازدگی میشدند چرا که سرمای زیر صفر درجه در صورت عدم وجود برف باعث یخ زدن زمین تا اعماق زیاد میشود. علاوه بر این، با ذوب شدن برف کوهها و ارتفاعات، پیشبینی میشود فروردین و اردیبهشت ماه پرآبی در انتظار دریاچه ارومیه باشد.
افزایش روانابها به سمت سدها و دریاچه ارومیه از ابتدای سال آینده
کارشناس پیشبینی اداره کل هواشناسی آذربایجانغربی میزان بارش سال زراعی جاری را 173.3 میلیمتر عنوان کرد و گفت: این میزان نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته کاهش 34 درصدی دارد و نسبت به دوره بلند مدت رشد 9 درصدی دارد. آزاد توحیدی با بیان اینکه بارشهای سال گذشته به صورت باران بود و بلافاصله خود را در میزان ذخیره آب سدها وبخش کشاورزی نشان داد، تصریح کرد: بارشهای امسال عمدتا به صورت برف بوده و به تدریج وارد سدها و بخش کشاورزی استان میشود. وی بیشترین بارش را مربوط به شهرستان سردشت با 496.8 میلیمتر و کمترین بارش را مربوط به شهرستان شوط با 65 میلیمتر بارش عنوان کرد.
کارشناس پیشبینی هواشناسی آذربایجانغربی با اشاره به میزان بارش در حوضه دریاچه ارومیه، افزود: متوسط بارش در سال زراعی جاری در حوزه دریاچه ارومیه 112.6 میلیمتر گزارش شده است که این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته 41 درصد کاهش یافته است و نسبت به نرمال بلند مدت چهار درصد کاهش نشان میدهد. توحیدی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بارشها عمدتا امسال به صورت برف بود، ورودی سدها و ورودی به دریاچه ارومیه فروردین و اردیبهشت سال آینده با آب شدن برف افزایش مییابد و پیشبینی میشود در ماههای نخست سال آینده میزان روانابها افزایش یافته و ارتفاع آب در سدها نیز افزایش یابد.
بارش برف از سرمازدگی پوشش گیاهی و درختان پیشگیری کرد
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجانغربی با بیان اینکه میزان بارش استان طی سال زراعی جاری 34 درصد کاهش یافته است، افزود: بارشها در بلند مدت جاری نسبت به نرمال بلند مدت 10 درصد رشد نشان می دهد. اکبر کرامتی با بیان اینکه هر ساله شمال آذربایجانغربی کمترین بارشها را به خود اختصاص میدهد، اعلام کرد: مرکز و جنوب آذربایجانغربی بیشترین بارشها را دارند.
وی بر تاثیرگذاری بارشها بر بخش کشاورزی اشاره کرد و ادامه داد: میزان بارش در ابتدای سال زراعی جاری یعنی در پاییز 98 کم بود و این امر تاثیر مخربی بر اراضی دیمی و محصولات پاییزه استان داشت به طوری که حبوبات و گندم پاییزه به دلیل بارش کم در فصل پاییز به مرحله پنجهزنی نرسیدند و این روند تا 15 آبان ماه سال جاری ادامه داشت در حالی که باید مراحل اولیه پنجهزنی در پاییز رخ میداد ولی از نیمه دوم آبان ماه بارشها در استان بیشتر شد که امر سبب تاخیر در جوانهزنی غلات پاییزه استان شده است. کرامتی با بیان اینکه گندم و جو بیشترین خسارت را از کم آبی پاییز امسال دیدند، گفت: با توجه به اینکه بارشهای امسال به صورت برف بود، سرمازدگی در استان به حداقل میزان خود رسید.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجانغربی با بیان اینکه سال گذشته به دلیل عدم بارش برف در فصل زمستان اغلب درختان میوه دچار خسارت شده بودند، افزود: امسال علاوه بر اینکه برف به تدریج ذوب شده و نفوذ در خاک بیشتر خواهد بود، وجود پوشش برف روی خاک سبب شد تا پوشش گیاهی حفظ و درختان از سرمازدگی و سوز ناشی از عدم بارش برف در امان بمانند. کرامتی با بیان اینکه امسال سرمای هوا با بارش برف در استان ملایم بود، گفت: محصولاتی چون کلزا، گندم آبی و جو آبی از بارش برف متاثر شده و پیشبینی میشود میزان تولید این محصولات امسال بیشتر باشد.
وی یکی دیگر از مزیتهای بارش برف را در فرآیند یخ زدن و آب شدن آن عنوان کرد و گفت: این امر سبب بهبود ساختار خاک میشود به طوریکه هر چه خاک سبکتر و متخلخلتر شود رشد و گسترش ریشه برای درخت آسانتر شده در نتیجه بهرهوری گیاه افزایش مییابد. معاون بهبود تولیدات گیاهی آذربایجانغربی یادآور شد: یکی دیگر از مزیتهای برف این است که مواد مغذی برای خاک در بر دارد و برف در مسیر حرکت خود از آسمان به زمین در اتمسفر حامل نیتروژن و سولفور شده و هنگامی که برف روی زمین ذوب میشود این عناصر از داخل آن آزاد و وارد خاک شده و جذب گیاه میشوند.
پیشبینی افزایش ذخیره سدها در سال آینده
مدیرعامل آب منطقهای آذربایجانغربی نیز در این خصوص گفت: با وجود اینکه میزان ذخیره سازی در سدهای استان طی سال جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 29 درصد کاهش یافته است ولی با توجه به اینکه بارشهای امسال به صورت برف بود، با ذوب شدن برف کوهها و مناطق بالا دستی، فرودین و اردیبهشت امسال میزان ذخیره سدها افزایش یابد. اتابک جعفری با بیان اینکه میزان بارش در حوزه آبریز ارس از ابتدای سال آبی جاری 101.3میلیمتر است، میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را 194.9 میلیمتر اعلام کرد.
وی بارش حوضه آبریز زاب را طی سال زراعی جاری 521.7 میلیمتر عنوان کرد و گفت: در کل سه حوضه آبریز دریاچه ارومیه در مجموع 195.1 میلیمتر بارش ثبت شده است که این میزان نسبت به دراز مدت 9.9 درصد رشد و نسبت به سال زراعی گذشته 20.6 میلیمتر کاهش یافته است. مدیرعامل آب منطقهای آذربایجانغربی تراز سطح آب دریاچه ارومیه را 1271.42 متر عنوان کرد و افزود: این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته 1270.82 متر بود که رشد 0.60متری دارد.
جعفری وسعت دریاچه ارومیه را در روز ششم اسفند سال جاری 2 هزار و 110.69 کیلومترمربع عنوان کرد و گفت: حجم آب موجود در دریاچه ارومیه در این روز 3.78 میلیارد مترمکعب است. وی یادآور شد: با توجه به اینکه بارشها در سال طراعی جاری به صورت برف بود، پیشبینی میشود سال آینده سدهای استان وضعیت بهتری از نظر ذخیره آبی داشته باشند.
لایروبی انهار به منظور هدایت روانابها به دریاچه ارومیه
دبیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز با اشاره به آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفت: ماه جاری 4.7 میلیمتر بارش در حوضه دریاچه ارومیه داشتیم که این میزان نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 0.19 میلیمتر افزایش یافته است. فرهاد سرخوش افزود: از ابتدای سال آبی 98-99 نیز 194.9 میلیمتر بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه داریم که این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته 286 میلیمتر و در مدت زمان مشابه دراز مدت 187.4 میلیمتر بود که در دراز مدت رشد 4 درصدی را شاهد هستیم.
وی تراز اکولوژیکی دریاچه ارومیه را در سال جاری یک هزار و 271.42 متر عنوان کرد و گفت: این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته یک هزار و 270.82 متر بود. دبیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه وسعت دریاچه ارومیه را 2 هزار و 910.69 کیلومترمربع اعلام کرد و افزود: 3 میلیارد و 78 میلیون مترمکعب آب در دریاچه ارومیه وجود دارد. سرخوش یادآور شد: در طرح ملی احیای دریاچه ارومیه مقرر شده بود روانآبها وارد دریاچه شوند و این کار از طریق لایروبی نهرها و مسیرهای منتهی به دریاچه انجام می شود که با توجه به پربرف بودن امسال، پیشبینی می شود ابتدای سال آینده و با گرم شدن تدریجی هوا، این امر بیش از پیش تحقق یابد.