حوزه کشاورزی، حوزهای است که به دلیل درونزا بودن، اقتصاد مقاومتی را در دل خود لحاظ کرده لذا اگر حوزه صنعتی و خدماتی نیز دچار مشکل شود حوزه کشاورزی میتواند روی پای خود بایستد و به اقتصاد کشور کمک کند. در این شرایط که کشور ما بهدنبال رونق تولید است جایی که میتواند برای ما نقطه اتکا باشد حوزه کشاورزی است.
محمدعلی ترکی عضو هیات علمی گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه پیام نور مرکز شهرکرد در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: معمولا پایه توسعه کشورها بخش کشاورزی بوده است، زیرا هنوز بخشهای دیگر همچون صنعت و خدمات بروز و ظهور نداشتند که آن کشورها را به توسعه برسانند. کارشناسان بیان میکنند کشاورزی محور توسعه در چهارمحال و بختیاری بوده کما اینکه در سند آمایش سرزمین این موضوع مطرح شده، زیرا سهم عمدهای از توسعه استان، مربوط به کشاورزی است.
این عضو هیات علمی دانشگاه اضافه کرد: برخی کارشناسان بر این باورند که در چهارمحال و بختیاری به دلیل محدودیتهای منابع آبی شاید این بخش نتواند ما را به توسعه برساند، ولی عقیده من بر این است، در بخشهای دیگر هنوز نتوانستهایم سرمایه گذاری کلانی انجام دهیم تا از این طریق استان را به توسعه برسانیم، بنابراین مقدمه و پیشنیاز توسعه در تمام بخشها، توسعه بخش کشاورزی است.
ترکی گفت: کما اینکه در این استان قابلیتهای زیادی برای تولید بسیاری از محصولات تولیدی از جمله بادام، ماهیان سردابی و گیاهان دارویی وجود دارد که در تولید آنها برتر هستیم، بنابراین بخش مهمی از ارزش افزوده مربوط به بخش کشاورزی است. وی مواد اولیه، سرمایهگذاری، نیروی انسانی، ایجاد بازار فروش یا تقاضا و ایده و ابتکار را از جمله عوامل موثر برای رونق تولید بیان کرد و گفت: شاید تا حدودی این عوامل محقق شده باشد ولی برای رونق تولید حلقه مفقودهای به نام فرهنگ تولید وجود دارد.
عضو هیات علمی گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه پیام نور شهرکرد ادامه داد: تا زمانی که نتوان فرهنگ تولید را در جامعه ایجاد کرد، قطعا کشور به توسعه نمیرسد که باید فرهنگ تولید در جامعه از اقشار مختلف از جمله مدیران، برنامهریزان و عموم مردم آغاز شود. مقدم بر توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی است که باید این امر را در ابتدا برای عموم مردم نهادینه کرد، به خصوص در شرایط بحرانی تحریم میتوان با فرهنگ تولید، کشور را نجات داد.
ترکی افزود: تغییر نرخ ارز از سوی دولت، کمک بسیاری به تولیدات بخش کشاورزی کرد حتی نظر برخی از کارشناسان بر این بود که این عامل موجب شده بخش کشاورزی جان تازهای بگیرد، درست است در تحریم جنبه منفی وجود دارد، ولی به جنبه مثبت آن نیز باید توجه کرد. بحثی به نام مزیت نسبی در اقتصاد کشاورزی وجود دارد که کشورها بر اساس مزیت نسبی اقدام به تولید کالا کرده و با سایر کشورها آن را مبادله کنند، گرچه پیش فرض مهم آن روابط دوستانه میان کشورها است.
ترکی با اشاره به اینکه محصولات استراتژیک و امنیت غذایی ما در بخش کشاورزی تولید میشود، تصریح کرد: یکی از اندیشمندان اقتصادی بیان میکند برای رسیدن کشور به توسعه باید پیوند میان بخشهای مختلف را افزایش داد.
عضو هیات علمی گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه پیام نور شهرکرد تصریح کرد: اگر بخواهیم رونق تولید را در بخش کشاورزی گسترش دهیم باید علاوه بر توجه به فرهنگ تولید، بتوان بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی را برای تکمیل چرخه تولید و همچنین رونق تولید راهاندازی کرد. برخی از محصولات کشاورزی نمیتوانند ارزش افزودهای را در ابتدای تولید داشته باشند و کشاورز ناچار است آن را با ارزش بسیار پایین به فروش رساند، بنابراین لازم است چرخه تولید در بخش صنایع تبدیلی راهاندازی شود تا از این طریق اشتغال فراهم شود.
ترکی گفت: با چنین روشهایی میتوان کشاورزی را گسترش داد، زیرا این بخش نیازمند سرمایه گذاری کمتر نسبت به سایر بخشها است و یکی از خصوصیات ویژه و بارز این بخش آن بوده که با سرمایههای اندک و دانش ابتدایی میتوان محصولی را تولید کرد. باید چرخههای تولید در این بخش تکمیل شوند تا بتوان محصولی با ارزش افزوده بسیار بالا، برای جامعه تولید کرد، عقیده من بر این است که باید بخش کشاورزی بتواند با حداکثر بهرهوری محصول را تولید کند.
ترکی بیان کرد: امروزه باید در بخش کشاورزی شرکتهای دانش بنیان راهاندازی شود تا کمیت و کیفیت محصولات افزایش و به بهترین شکل ممکن محصول به بازار عرضه شود، گرچه در این میان نباید برای توسعه استان سایر بخشها نادیده گرفته شود.
وی افزود: حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد تولیدات کشور در بخش کشاورزی است که در بلندمدت باید بتوان سهم تولیدات را کم کرد و این امر به معنای کاهش تولید محصولات نیست بلکه به این معناست که باید از ظرفیت سایر بخشها نیز استفاده کرد.
عضو هیات علمی گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه پیام نور شهرکرد تصریح کرد: آنچه امروزه نیاز مبرم جامعه در بخش کشاورزی بوده تولید محصولات سالم و ارگانیک و ضابطهمند کردن آنها است، باید کشاورزی که محصول ارگانیک تولید میکند بتواند برای خود برندی را تعریف و از طریق آن محصولات خود را صادر کند، زیرا صادرات و ارزآوری برای کشور به بخش کشاورزی کمک میکند.
وی با بیان اینکه چهارمحال و بختیاری قابلیتهای بسیاری در بسیاری از بخشها از جمله بخش کشاورزی دارد، اظهار کرد: این استان پتانسیل گردشگری کشاورزی را دارد، به این معنا که برخی از واحدهای تولیدی با استفاده از شرکتهای دانش بنیان تولیدات خود را به روز کنند تا استانهای مختلف بازدیدی از این واحدها داشته باشند.
ترکی اضافه کرد: در این شرایط، انجام کار کشاورزی در استان مقرون به صرفه است، منتهی باید از نهادههای در دسترس استفاده بهینه کرد، گرچه با بحران آب مواجه هستیم ولی میتوان با مصرف پایین آب، محصولات بسیاری تولید کرد. وی افزود: استان قابلیت تولید گیاهان دارویی را دارد، زیرا تغییر اقلیم موجب شده بتوان هر محصولی با نیاز آبیکم را کشت کرد.
در کنار تولید باید به ارزش افزوده آن و بازار فروش توجه کرد تا خام فروشی محصول رخ ندهد. وی بیان کرد: در این میان وظیفه جهاد کشاورزی تسهیلسازی به منظور اخذ مجوز برای ورود افراد به تولید در بخش کشاورزی، برگزاری دورههای آموزشی، ترویجی به صورت کاملا کاربردی و سر مزرعه با کشاورزان از طریق متخصصان هر رشته، کمک به ایجاد سرمایهگذاری در تولید و اجرای الگوی کشت است.
این عضو هیات علمی دانشگاه تاکید کرد: اگر قرار است در منطقهای محصولی کشت شود باید قیمتهای تضمینی در برخی محصولات وجود داشته باشد و دولت به طور کامل از کشاورز حمایت کند، همچنین بسیاری از کشورها به بخش کشاورزی یارانه پرداخت میکنند و از این مسیر میتوان کشور را با تولیدات بخش کشاورزی از بحرانها نجات داد.
دورههای آموزشی، ترویجی بخش کشاورزی برای کشاورزان بسیار مهم است، به دلیل اینکه دانش مالی کشاورزان اندک است، باید این دورهها به منظور افزایش دانش مالی کشاورزان تقویت شوند. ترکی گفت: اگر بخواهیم کشاورزی ما اقتصادی باشد باید حلقههای مفقوده برای تکمیل زنجیره تولید را جستجو کرد، ممکن است تولید برای محصولی اقتصادی نباشد، ولی اگر بتوان با شناسایی بازار فروش و فرآوری محصول در بازارهای مشخص آن را به فروش رساند، قطعا برای فرد ارزش افزوده بالایی ایجاد خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: برای رفع بیکاری و افزایش رفاه مردم لازم است رویکرد جهادی نسبت به تولید رخ دهد، همچنین بانکها در پرداخت تسهیلات از بخش تولید حمایت کنند گرچه این امر بسیار کمرنگ است و تسهیلات با سود بالا به کشاورزان پرداخت میشود، بنابراین بانکها باید به تسهیلات با جنبه تولیدی بها دهند.
