1397/3/12 7950

امروزه این اصل که قبل از اقدام به‌مبارزه خصوصا مبارزه شیمیایی علیه هر آفت، باید از آستانه خسارت اقتصادی آن آگاهی کامل داشته باشیم، به صورت یک اصل کلی و اجتناب‌ناپذیر در آمده است.

چه موقع سمپاشی کنیم؟ لزوم رعایت آستانه خسارت اقتصادی


عرضه‌ی سموم آلی مصنوعی به بازار مصرف و استفاده بی‌رویه از آنها به تدریج سبب بروز مشکلات زیادی شده است. از مهم‌ترین این عوارض می‌توان آلودگی هوا، آب و خاک، به‌هم خوردن تعادل سیستم‌های اکولوژیکی، ظهور آفات ثانوی و به‌وجود آمدن افراد مقاوم در برابر سموم را نام برد. در بعضی کشورها علی‌رغم پراکندگی محدود آفت، نابودی هرچه بیشتر آن به صورت یک قاعده‌ی کلی پذیرفته شده است. با توجه به این قاعده  یک حشره‌کش هر اندازه بر گونه‌های بیشتری از آفات تاثیر بگذارد و نیز هر قدر تأثیر آن شدیدتر باشد، مطلوب‌تر خواهد بود. اما امروزه نادرست بودن این تفکر به اثبات رسیده است. به‌خصوص زمانیکه اندیشه‌ی مصرف کمتر سموم به صورت یک اصل مطرح باشد، اهمیت تعیین آستانه ی خسارت اقتصادی بیشتر خواهد بود.

 

به طور کلی آستانه خسارت اقتصادی عبارت است از حداقل انبوهی جمعیت یک آفت که بتواند سبب ایجاد خسارت اقتصادی در محصول شود. آنچه تحت عنوان سطح زیان اقتصادی (Economic injury level) در منابع علمی آورده شده، عبارت است از جمعیتی از یک آفت که هزینه‌ی مبارزه با آن برابر با خسارتی است که در صورت عدم مبارزه روی محصول عارض می‌شود. به عبارت دیگر سطح زیان اقتصادی، حداکثر انبوهی یک گونه‌ زیان‌آور است که محصول قادر به تحمل آن می‌باشد، اما زمان مبارزه با آفت مشخص نمی‌شود. عملیات مبارزه باید قبل از رسیدن جمعیت آفت به سطوح اقتصادی شروع شود تا از بروز خسارات شدید ممانعت گردد. لذا آستانه‌ اقتصادی (Economic Threshold)، زمان انجام عملیات مبارزه علیه آفات را جهت جلوگیری از طغیان آن مشخص می‌کند.

 

در حال حاضر در کشور ما همان‌طور که از گذشته مرسوم بوده به‌جای تکیه به‌این اصل اساسی، اکثرا هنگام توصیه سم برای مبارزه با آفت از فاکتورهای موقتی و غیرعلمی برای تعیین زمان مناسب سم‌پاشی نظیر «به محض مشاهده آفت»، «به محض مشاهده خسارت»، و یا «به محض باز شدن شکوفه‌ها» استفاده می‌شود. در حالیکه کاملا روشن است که چنین اقدامی به هیچ‌وجه تناسبی با یک مبارزه ی منطقی و اقتصادی ندارد. امروزه این اصل که قبل از اقدام به‌مبارزه خصوصا مبارزه شیمیایی علیه هر آفت، باید از آستانه خسارت اقتصادی آن آگاهی کامل داشته باشیم، به صورت یک اصل کلی و اجتناب‌ناپذیر در آمده است. اصل اساسی در تعیین آستانه اقتصادی عبارت است از اختلاف موجود بین نسبت جمعیت عادی یک آفت در روی گیاه با جمعیتی از آن گونه که قادر به ایجاد خسارت کمی و کیفی اقتصادی در محصول باشد.

 

 

به منظور استفاده مطلوب از یک سم آفتکش ضروری است که نسبت هزینه مبارزه به‌مقدار محصول مورد سمپاشی ملاک عمل قرار گیرد. هزینه مبارزه همواره باید متعادل با ارزش محصول محافظت شده باشد. به منظور تعیین آستانه اقتصادی ابتدا باید در یک گیاه مشخص یک یا دو آفت کلیدی در نظر گرفته شود. منظور از آفت کلیدی عبارت است از مهمترین آفت موجود در بین چند آفت روی گیاه که به‌طور دائم و شدید خسارت می‌زند. در صورتیکه بر علیه این آفت مبارزه نشود، اغلب انبوهیِ جمعیت آن از آستانه اقتصادی تجاوز خواهد کرد.

 

آستانه خسارت اقتصادی، نسبت به شرایط آب‌وهوایی،‌ فصول، منطقه، مرحله رشدی گیاه، نوع گیاه،‌ روش کشت، شکل مصرف محصول، میزان رغبت تولید کننده و بالاخره اوضاع اقتصادی تغییر می‌کند. با این‌وجود علی‌رغم در نظر گرفتن کلیه نکات فوق،‌ ارزیابی خسارت اقتصادی کاری بسیار دشوار است. باید توجه داشت که در کشاورزی نسبت هزینه مصرفی به سود حاصله همواره به عنوان سریع‌ترین راه و نه مناسب‌ترین، در حل این گونه مسائل قابل پذیرش است. باید توجه داشت که سود حاصل از کاربرد سموم کشاورزی ممکن است به‌قیمت ایجاد مسمویت در مصرف کنندگان، از بین رفتن جانوران مفید و به‌هم خوردن تعادل اکولوژیک در طبیعت تمام شود که مسلما زیان آن پس از مدتی دامنگیر خودمان خواهد شد.

مقاله اختصاصی گروه تدوین محتوای اگرونیک 
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام اگرونیک  و درج لینک www.agronic.ir بلامانع می باشد.

نظر شما

پرطرفدارترین مطالب امروز

تازه های اگرونیک

تامین نیاز کشور به بذرهای اصلاح‌شده از سوی دانش‌بنیان‌ها

برداشت ۱۷۵ تن توت درختی در آذربایجان غربی آغاز شد

آغاز برداشت گندم از مزارع خراسان شمالی

گستردگی فرصت‌های سرمایه گذاری در بخش کشاورزی استان اردبیل

کشت گیاهان دارویی در ۱۴۰۰ هکتار از اراضی کم بازده لرستان

آغاز دومین مرحله آبگذاری شالیزارهای مناطق مرکزی گیلان از فردا

خرید ۳۰ تن گندم بذری در خراسان شمالی

پیش‌بینی برداشت ۵۰ تن گل‌محمدی از مزارع اسدآباد

۹۰ درصد کودهای کشاورزی، تولید داخلی است

برداشت "کلزا" از مزارع کرمانشاه آغاز شد

کاشت گیاهان دارویی از راهکارهای مقابله با بحران کم‌آبی

انجام نشاء در ۱۲۵ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان

چرا خشکه‌کاری برنج در گلستان شکست خورد؟

پیش‌بینی تولید ۶۸ هزار تن گل محمدی در سال جاری

توسعه ۶ برابری گلخانه‌های رزن

توزیع بیش از ۷ هزار تن کود شیمیایی در خوزستان

پیش‌بینی تولید ۶۰۰۰ تن کلزا در خراسان رضوی طی سال جاری

اولین مزرعه نوآوریِ جنوب کرمان رتبه برتر کشور را کسب کرد

حفظ منابع آب و خاک تنها راه رسیدن به توسعه پایدار است

چهارمین جشنواره توت‌فرنگی در روستای گردشگری شیان برگزار می‌شود

نشاء برنج در ۲۵۰۰ هکتار از اراضی شالیزاری گیلان

توسعه ۱۰۰۰ هکتاری کشت گیاهان دارویی در لرستان

نخستین مزرعه هوشمند کشور راه‌اندازی می‌شود

نشاء شالی در مزارع گلستان آغاز شد

آغاز برداشت گل محمدی از باغات بهاباد یزد

اگرونیک در شبکه های اجتماعی