جالب آنکه زنان نیز این را پذیرفته بودند که نباید ماهیگیری کنند؛ سنت‌های قدیمی در روآندا آب را مقدس می‌داند و تنها به مردها اجازه می‌دهد تا وارد آب شوند تا بتوانند ماهیگیری کنند و صید و روزی خود را از دریا به دست آورند؛ اما برخی زنان شجاع تابوها را شکستند و در جزیره‌ای در دریاچه کیوو در ناحیه روسری ثابت کردند که یک زن هم می‌تواند کشاورزی کند، سوار قایق شود و ماهیگیری کند. یکی از این زنان والریا مانیراگوها است. مادر 38 ساله‌ای که چهار فرزند دارد. او از سال 2010 شروع به ماهیگیری کرد. او تا پیش از شروع به صید در بازار، ماهی‌هایی که مردان از دریا می‌گرفتند را می‌فروخت؛ اما حالا او به مهارت‌های لازم برای صید ماهی دست‌یافته و می‌تواند نسبت به گذشته پول بیشتری را به دست آورد.
والریا در جزیره نومبو متولدشده است، او مجبور شده مدرسه را رها کند تا بتواند به مادرش در مزرعه کمک کند. او می‌گوید «از ماهیگیری لذت می‌برم و آن را دوست دارم، زیرا هم برایم یک تفریح است و هم می‌توانم درآمد مناسبی کسب کنم» والریا یک روز تصمیم می‌گیرد تا یک تور ماهیگیری را برداشته و با آن به دریاچه برود و ماهیگیری را امتحان کند؛ جالب آنکه برخی مردان منطقه به او آموزش داده و حتی در روزهایی به او کمک می‌کنند تا بتواند صید خود را از آب بیرون بکشد، اما ماریا می‌گوید «نمی‌خواهم مردها به من کمک بکنند، زیرا می‌خواهم خودم یاد بگیرم و روی پای خود بایستم» سنت‌ها نسبت به گذشته در روآندا تغییر کرده است. شوهر والریا نگهبان یک داروخانه است، او از علاقه همسرش نسبت به ماهیگیری حمایت می‌کند. والریا می‌گوید «شوهرم زمانی ماهیگیر بود، او می‌داند من عاشق دریاچه هستم و ماهیگیری را دوست دارم؛ او از ابتدا هم ناراحت نبود که من می‌خواهم ماهیگیری را شروع کنم.»
تغییر در سنت‌ها برای بهبود زندگی
والریا هرروز صبح یا یک تیم 10 نفره از زنان به دریاچه می‌رود. هرکدام آن‌ها مسئول یک کار خاص هستند، برخی از آن‌ها چراغ را نگه می‌دارند و برخی دیگر تور را پرتاب می‌کنند و دیگران هم ماهی را از آب خارج می‌کنند و به قایق می‌رسانند. آن‌ها ماهی‌های کوچک ساردین را در قایق‌هایشان جمع می‌کنند و به بازار می‌آورند تا فروخته شود. والریا در یک تعاونی محلی عضو شده که مردان مؤسس آن هستند. او به ازای هر 15 کیلو ماهی حدود 26 دلار به دست می‌آورد. با این اتفاق سنت‌های قدیمی به‌سادگی تغییر کرده و درآمدهای جدید شانس بهبود در زندگی را افزایش داده است. در سال 2015، FAO یک برنامه اشتغال جوانان وزنان را راه‌اندازی کرد تا دسترسی به فرصت‌های شغلی را بهبود بخشد تا منجر به توسعه مهارت‌ها شده و فرصت‌های اشتغال را افزایش دهد.
بهبود ایمنی و بهداشت
هنگامی‌که درباره چالش‌های ماهیگیری از والریا می‌پرسیم؛ او پاسخ می‌دهد «ماهیگیری می‌تواند خطرناک باشد، به‌ویژه هنگامی‌که با باران‌های سنگین و بادهای شدید روبه‌رو می‌شویم.» در آوریل 2009 یک ماهیگیر به خاطر وزش بادهای شدید به آب افتاد و غرق شد. والریا می‌گوید «اگر جلیقه نجات داشتیم او زنده مانده بود» فائو از دولت روآندا خواسته تا دستورالعمل‌های بهداشت و ایمنی در محیط کار کشاورزی را اجرا کند تا امید به تولید در ساکنان محلی افزایش یابد. والریا حالا دستورالعمل‌های فائو را اجرا می‌کند و معتقد است، درگذشته لباس ماهیگیری و تورها بسیار کثیف بود و سلامت ما را تهدید می‌کرد، حالا آموخته‌ایم که استانداردهای لازم را اجرا کنیم. والریا می‌گوید: «اکنون می‌توانم بیش از گذشته درآمد داشته باشم و از خانواده خود حمایت مالی کنم، می‌توانم بچه‌هایم را به مدرسه بفرستم و با فروش ماهی، برنج، لوبیا و سبزیجات بخرم» این اتفاق توانسته «امنیت غذایی» زنان را در روآندای جنگ‌زده افزایش دهد.
